3656

Carië (400 - 300 v. Chr.)

Satrapen van Carië (Hecatoniden)

Links: de Myndos-poort in Halicarnassos.

Zo streed hij voor de Grote Koning tegen de opstandige satraap Ariobarzanes in 365 v. Chr. Maar onmiddellijk na deze oorlog sloot hij zich aan bij de Grote Satrapenopstand (366 - 360 v. Chr.) va. o.a. Autophradates van Lydië, Orontes ll van Armenië en Datames van Capadocië tegen de Perzische heerser Artaxerxes ll en kreeg daarbij de steun van de farao's van Egypte Nectanebo l (380-362), Teos (365-360) en Nectanebo ll. Door handig manoeuvreren tussen de deelnemers van de opstand wist Mausolos zijn gebied te vergroten. In 

In 357 steunde hij Athene, waarna ook Kos en Rhodos naar hem overliepen.

Rechts: plattegrond van de stad Halicarnassos tijdens het beleg van 334 v. Chr.

Artaxerxes ll de situatie meester te blijven. De opstand, die geleid werden door aristocraten, vond bij het gewone volk maar weinig bijval. Toch was het, veertig jaar vóór de inval van Alexander de Grote, een veeg teken voor de zwakheid van het Perzische Rijk … In 362 kwam er een eind aan de opstand na de moord op Datames van Capadocië.

Ondanks de mislukte opstand moest Artaxerxes ll Ochus Mausolos in zijn abt  als satraap van Carië herstellen. Hoewel de Perzen in Halicarnassus een garnizoen legerden, heerste Mausolos feitelijk als een onafhankelijk heerser en in sommige bronnen wordt hij zelfs "koning" genoemd. 

Een van de opmerkelijkste aspecten van zijn bewind is het strikt handhaven van de Carische godsdienstige cultus. In 357steunde hij de Atheense bondgenoten die tegen Athene in opstand waren gekomen. Enkele van deze geallieerden - Chios, Kos, Rhodos and Byzantium - werden bondgenoten van Mausolos. Zijn politieke strategie was: hij heerste over Carië, had bondgenoten daarbuiten en liet de steden in zijn land min of meer onafhankelijk.  

Op het hoogtepunt van zijn macht begon Mausolos met de bouw van zijn voor die tijd reusachtige mausoleum van 50 meter hoog. dat alles overtrof wat er tot dan toe ten noorden van Egypte was gebouwd. Mausolos financierde het onder andere door het heffen van een speciale belasting op het dragen van lang haar, destijds de gebruikelijke haardracht van mannen. Het bouwwerk, ontworpen door Pytheos, had een rechthoekige vorm. Boven op het bouwsel stond een strijdwagen, getrokken door paarden die leken op te stijgen. In de wagen waren de satraap en zijn echtgenote afgebeeld. Voor het beeldhouwwerk werden de vier grootste beeldhouwers uit die tijd ingeschakeld: Skopas, Bryaxis, Leochares en Timotheos. 

Aan het begin van de 15e eeuw werd de rest van het gebouwd door de Johannieters gebruikt om er een fort van te bouwen. In 1522 ontdekten ze de eigenlijke tombe van koning Mausolus, maar de schatten die daar in stonden, werden al gauw geroofd. In de 16e eeuw werd het bouwwerk door een aardbeving verwoest. Het enig wat nu nog te zien is, is de fundering van het gebouw. Overblijfselen zijn te bezichtigen in het British Museum in Londen

Artemisia ll (353 - 351)

Nadat Mausolus in het jaar 353 v. Chr. was overleden, werd zijn zuster en vrouw Artemisia II zijn opvolgster. Hoewel zij maar drie jaar lang regeerde, maakte zij zich in deze korte tijd zeer verdienstelijk. Haar eerste daad was de bouw van een grafmonument voor haar echtgenoot, het beroemde mausoleum, dat tot de zeven wonderen van de oude wereld behoorde. Haar tweede daad was de verijdeling van een Rhodische aanval op Halikarnassos en de daaropvolgende slimme verovering van Rhodos. 

Rchts: portret van Artemisia ll

Idreus (351 - 344)

Na de dood van Artemisia II in 351 v. Chr. werd haar broer Idreus haar opvolger 

Ada (eerste regeringsperiode) (344 – 340)  

Na de dood van Idraeus in het jaar 344 volgd zijn zuster en weduwe Ada hem op.

Pixodarus (340 - 334)

Pixodaros, de broer en echtgenoot van Ada, nam in het jaar 340 met uitzondering van de stad Alinda het rijk in. In het fort van Alinda wachtte de uit Halicarnassos verbannen Ada op betere tijden. In 334 stierf Pixodarus en de Perzische koning Darius lll Codomannus (336 - 330) benoemde de Pers Orontobates, de schoonzoon van Idreaus, tot zijn opvolger als satraap. 

Orontobates (334)

De positie van Orontobates was niet sterk. Zo kon hij geen troepen zenden om het Perzische leger te steunen tegen de oprukkende Macedoniërs onder Parmenion. In het voorjaar van 334 versloeg Parmenion met steun van Alexander de Perzen bij Granicus en rukte verder op naar het zuiden. Sardis en Miletus werden veroverd. Oprukkend naar Carië zocht hij naar een bondgenootschap met Ada, die het fort Alinda aan hem overdroeg. Zij adopteerde de jonge Macedoniër als haar zoon en hij stelde haar aan als satraap.

Ada (tweede regeringsperiode) (334 – 326?) 

De hoofdstad Halicarnassos was echer nog niet in Macedonische handen en die stad was door de sterke verdedigingsmuren die Mausolos had laten bouwen en gebouwd waren om een aanval met katapulten te weren, niet gemakkelijk in te nemen. Bovendien beschikte Orontobates over Griekse huurlingen onder het commando van Memnon van Rhodos. Het lukte Alexander de buitenwijken van Halicarnassos in te nemen en liet een garnizoen achter om de citadel te belegeren. Pas na een jaar gaf Memnon zich over. Memnon stierf een natuurlijke dood. Van het lot van Orontobates weten we verder niets. Het schijnt dat Ada aanbleef als satraap tot 326 v. Chr. Turkse archeologen beweren haar graftombe te hebben gevonden. Haar resten werden overgebracht naar het Archeologisch Museum in Bodrum. 

rechts: hoofdsieraad van Ada, gevonden in haar graftombe.

Na de dood van Alexander in 323 v. Chr. kwam Halicarnassos onder de macht van Ptolemaios II Philadelphos van Egypte (285-256 v. Chr.). In het jaar 196 v. Chr. probeerde Antiochos II van Syrië de stad in zijn bezit te krijgen, wat hem echter niet lukte. Pas na aansluiting, in het jaar 133 n. Chr. bij het Romeinse rijk, kon Halicarnassos als vrije stad bestaan. 

Later in het jaar 395 n. Chr. behoorde deze stad tot het Byzantijnse rijk, totdat zij in 1402 door de ridders van de orde van de Johannieters van Rhodos werd veroverd. Deze ridders hebben uit de bouwmaterialen van het mausoleum één van de sterkste burchten van de Johannieters opgericht en deze onder de bescherming van de heilige Petrus geplaatst. Men veronderstelt, dat vanuit het Latijnse petrus/petrum de naam Bodrum ontstaan kon zijn. Tijdens de Osmaanse overheersing vanaf 1522 werd de burcht als gevangenis gebruikt. Tegenwoordig bevindt zich daarin één van de belangrijkste musea van de onderwaterarcheologie van de wereld. Zoals alle sinds de oudheid bevolkte steden moest ook Bodrum dit met het verlies van een groot gedeelte van de ruïnes van het antieke Halicarnassos betalen.

Alexanders rijk na 323 v. Chr.

Gemaakt: 13-09-08

colofon