8204

VOC Handel - Specerijen - Porselein

  z. ook: Oost-Indië; Malakka; Coromandelkust; Japan; Thee; Koffie en Cacao; Porselein

De VOC kocht producten in Azië in en verkocht die in de Republiek. Maar het bedrijf opereerde ook in Azië zelf als handelsonderneming. Omdat de Nederlanders te weinig goederen en edelmetaal naar Azië konden brengen om hun inkopen te dekken, namen zij deel aan het al lang bestaande stelsel van de intra-Aziatische handel. 
De producten waar de meeste winst op werd gemaakt waren peper en fijne specerijen zoals nootmuskaat, foelie, kruidnagelen en kaneel. Later kwamen er nieuwe producten bij, in de eerste plaats katoenen stoffen en zijde en verder porselein, koffie en thee.
 

Katoen

De muskaatboom is een groenblijvende boom tot maximaal 20 meter hoog, met een grijsbruine zachte schors en kleine gelige bloemen die behoort tot de Mirtefamilie. De boom komt oorspronkelijk van de Molukken, maar wordt nu gecultiveerd in Indonesië, Sri-Lanka en het Caribische gebied. De boom draagt kleine bloemen met een witgele kleur. In het wild zijn het voornamelijk de insecten die voor de bestuiving van de bloemen zorg dragen, maar bij in cultuur gebrachte bomen wordt bestuiving vergemakkelijkt door de groepering van de mannelijke en vrouwelijke bomen. De vruchten hebben ongeveer negen maanden nodig om te rijpen. 

links: verse nootmuskaat
  De schil van de vrucht splijt open wanneer de vrucht rijp is. Dat is het beste moment om te plukken. Bij ongeplukte noten laat de noot uit het gespleten vruchtvlees los en valt op de grond. Het zaad kent men als nootmuskaat, dat om te kruiden in de keuken wordt gebruikt. De zaden zijn omgeven door een helderrode, vlezige zaadmantel, die de foelie levert.

links: foelie en nootmuskaat
 
gemalen peper peperkorrels en gemalen Kaneel
 
Kruidnagelen Gember
De handel met Oost-Indië leverde veel winst op en de VOC werd steeds machtiger. In Indië benoemde de Compagnie een gouverneur die met een klein leger soldaten voor de belangen van de VOC moest zorgen. De VOC wilde de macht met niemand delen. Iedereen moest maar doen wat de Compagnie voorschreef. Dat merkten de bewoners van de Banda-eilanden. Zij hadden aan de Portugezen en Engelsen specerijen verkocht, omdat die meer geld wilden geven dan de Nederlanders. Zodra gouverneur Coen dit hoorde, stuurde hij een strafexpeditie. De eilandbewoners werden allen vermoord en de plantages met de specerijen werden in brand gestoken. Overal in Indië stichtten de Nederlanders handelsposten (factorijen). Indië werd een belangrijke kolonie voor de Republiek. Niet alleen in Indië dreven de Nederlanders handel. Ook in Perzië (Iran), India (Coromandelkust), Ceylon (Sri Lanka), China en Japan. 

 

 

Het is een misverstand dat de welvaart van de Nederlandse Gouden Eeuw te danken is aan de VOC. De basis van die welvaart was al gelegd voor de oprichting van de VOC en die maakte juist de VOC mogelijk. De waarde van de in Nederland geïmporteerde VOC-goederen maakte ongeveer tien procent uit van de totale invoer. Vaak minder, soms meer. Daarnaast leverde de Compagnie direct en indirect duizenden mensen werk. (z. Personeel in dienst van e VOC)

rechts: kruidnagelplant
laatst bijgewerkt: 19-03-03

colofon