Ashot II (914-928)

Ook Ashot ll, de zoon van Smbat l, leverde tijdens zijn bewind voortdurend strijd tegen de adellijke families die de troon voor zich opeisten en tegen buitenlandse aanvallen, blijkbaar met succes, wat zijn bijnaam de IJzeren (koning) doet vermoeden. Ashot II bracht een bezoek aan Constantinopel om keizer Constantijn (Constantinos) Vll (913 - 957) om steun te vragen. Met het sterke Byzantijnse leger waarmee terugkeerde uit Constantinopel verdreef hij de Arabieren uit zijn rijk. In 922 werd hij door kalief Al-Muqtadir (908 - 932) als heerser van Armenië. Ashot ll was gehuwd met Marie van Kachum. Hij werd opgevolgd door zijn broer Abas l.

Abas I (928-952)
Het bewind van Abas l werd, in tegenstelling tot dat van zijn voorganger Smbat I gekenmerkt door jaren van vrede en stabiliteit. Abbas verplaatste de hoofdstad van het Bagratidenrijk naar Kars en voegde de provincie Schirak met de vesting Ani aan zijn gebied toe. 

Ashot III koning van Ani (952-977)  

Abbas' opvolger Aschot lll (953 - 977), ook wel de "Barmhartige" genaamd, maakte Ani tot de nieuwe hoofdstad van het Bagratidenrijk en liet zich er kronen. 

Dynastie van de Bagratiden

[cedes Armenia to the Byzantine Empire], dies c. 1079 [vermoord door de Byzantijnen en opgehangen aan de muur van het fort van  Kyzistra.]

Een eeuw lang zou Ani de residentie zijn van de Bagratiden-dynastie. Onder het bewind van Aschot lll kwam de stad tot grote bloei en ontwikkelde zich tot de belangrijkste stad op de handelsroute tussen Dwin en Trabzon. De stad gonsde van de bedrijvigheid. Handelaren en handwerkslieden kwamen van heinde en ver naar Ani en op de markten werden de meest uiteenlopende handelswaren aangeboden. Vele kerken werden er gebouwd, waaronder een kathedraal, die in de periode 989 - 1001 werd gebouwd door de architect Trad. De kerken tonen een voor hun tijd vooruitstrevende architectuur. Zo is er gebruik gemaakt van bundelpijlers, puntige bogen en kegelvormige daken die over de koepels heen werden gebouwd. Van dit alles is slechts nog maar een dozijn ruïnes te vinden omgeven door grasland.

De periode waarin Ashot III, en zijn zonen Smbat II (977-989) en Gagik I (990-1020) over Armenië regeerden waren een gouden tijdperk. Ashot III won de gunst van de kalief door de emir in Azerbaijan te verslaan die tegen de kalief in opstand was gekomen en Armenië was aangevallen. In de strijd tussen de Byzantijnse keizer John Tzimiskes (969 -976) en kalief Al-Muti (946 - 974) probeerde Armenië neutraal te blijven en dwong hij beide staten de grenzen van Armenië te respecteren. Toen Timiskes in 974 een veldtocht ondernam tegen het Abassidische rijk stuitte het op het 30.000 man sterke leger van Ashot III.Tsimiskes wijzigde zijn plan en verliet het Armeens grondgebied. Tsmimiskes stierf tijdens de terugtocht. Ashot lll breidde het Armeense voortdurend uit en omvatte tenslotte 90.000 soldaten. Zo’n indrukwekkend leger had Armenië niet meer gekend sinds Tigranes ll. Het leger van het uitgestrekte Byzantijnse rijk was nooit groter geweest dan 150,000 toen dit rijk op haar hoogtepunt was. Doorgaans was het Byzantijnse leger ca. 100.000 man sterk. Het Byzantijnse leger was vooral een leger van beroepssoldaten, bestaande uit huurlingen. Het Armeense leger bestond uit soldaten gerekruteerd uit de eigen bevolking.

Links: Fresco in de grotten van de ondergrondse stad in Ani

Smbat II de Veroveraar (977-989)

Smbat II, de zoon van Ashot lll zette het werk van zijn vader voort. Hij versterkte de stad Ani met stadswallen, verdelgingstorens en forten rond de stad en gaf opdracht tot de bouw van de kathedraal. Tijdens zijn bewind kende Armenië vrede en rust, slechts gestoord door één conflict: dat tussen Smbat II en zijn oom Moushegh in Kars. Ook ontstond er wrijving met de Armeense kerk, toen Smbat ll trouwde met zijn nicht, waartegen de kerk zich fel keerde. Smbat II stierf in 989, toen de beroemde Armeens architect Trdat begonnen was met het leggen van het fundament voor de kathedraal van Ani. 

Rechts: De kathedraal van Ani staat nog steeds overeind. Het bouwwerk wordt vanwege zijn unieke bouwstijl en decoraties beschouwd als een van de meesterstukken van de Armeense bouwkunst. 

Ani, destijds eens "de stad der duizend kerken" genoemd telde in die tijd 100.000 inwoners en was een van de grote wereldsteden, te vergelijken met steden als Bagdad, Constantinopel en Caïro. Ani was een natuurlijke vesting. Ze lag op een smal hoog driehoekig plateau. Alleen aan de noordzijde van de stad, waar het plateau niet steil afloopt, was een verdedigingsmuur nodig. De citadel was al lang voordat Ani de hoofdstad van de Bagratiden werd, bewoond. De naam Ani is waarschijnlijk afgeleid van Anahit, een Perzische godin die de Grieken met Aphrodite associeerden. Voor hun bekering tot het Christendom, was ze een van de hoofdgodinnen van de Armeniërs. Rond het einde van de achtste eeuw ontstond er een nederzetting op de vlakte voor de citadel. 

Rechts: de ruïnes van Ani

Gagik I, 989-1020  

Smbat II werd opgevolgd door zijn broer Gagik I (Khachik). Armenië was nu zo machtig geworden, dat het iedere vijandelijke aanval kon weerstaan en Gagik al zijn aandacht kon wijden aan het vervullen van de materiële noden van zijn bevolking. 

In 1021 werd het rijk Vaspurakan geannexeerd door het Byzantijnse rijk en werd binnen dit rijk een provincie: Basprakania of Media.

Hovhannes I (1020-1040) Smbat III

In 1020 volgde Hovhannes I zijn vader Smbat lll op als koning van Ani.

Ashot IV (1021 - 1039)

In 1021 volgde Ashot lV de Dappere zijn broer Hovhannes op als koning van Ani.

Gagik II, 1042-1045 

In 1042 volgde Gagik ll zijn vader Ashot lV op als koning van Ani. Hij was de vader van Ruben l, die in Zuid-Oost Anatolië een eigen Armeens rijk stichtte: Cilisisch Armenië.

In 1045 maakte de Byzantijnse keizer Constantijn lX  Monomach (1042-1055), na het gehele land te hebben vernield, korte metten met de Bagratidische dynastie. Deze ontmanteling van Armenië en zijn regimenten was echter een zware vergissing. Het heeft de verovering van Klein-Azië door de Seldjoeken namelijk aanzienlijk vergemakkelijkt. In 1071 verpletterden de Seldjoekse legers hun Byzantijnse tegenstanders in de slag bij Manzikert. De Seldjoeken stichten vervolgens het sultanaat van Rum met als hoofdstad Konya.

Na de val van Ani, stromen de Armeense edellieden in groten getale toe in Cilicië. De prins Roupen reorganiseerde het land en stichtte er het rijk Cilicisch Armenië.

In 951 stichtte de Koerdische emir Mohammed Chaddad ben Kartou van de stam van de Rawwadiya (dezelfde als die van Saladin), een dynastie die zich in twee zal vertakken: de Gandja en de Ani. De aankomst van de Seldjoeken maakt aan deze twee dynastieën een einde. 

In 1188 ontving de Roupenidische prins, Leon I, de koninklijke kroon van de Europese kruisvaarders uit de hand van keizer Henri VI. 

Het koninkrijk zou 177 jaar blijven bestaan dankzij koning Hethoem I die een alliantie aanging met de Mongolen en zijn koninkrijk een halve eeuw zal weten te behouden. Het Nieuwe Armenië, die een Lusignan op haar troon zal krijgen (1344), zal vanaf dan de enige christelijke staat aan de Levant worden. Tot 1357, wanneer Celicië bij het Egypte van de Mamluken wordt ingelijfd, zal het weerstand bieden aan de Mamluken. Celicië zal tot de zestiende eeuw, wanneer het gebied door de Ottomanen zal worden veroverd, deel uitmaken van Egypte.

In 1064 marcheerde de Seldjoekenleider Alp Arslan na de verovering van Caesarea, de hoofdstad van Cappadocië door Armenië en Georgië en bracht dit gebied onder zijn controle. In 1068 viel hij ook het Byzantijnse Rijk binnen. Keizer Romanus IV Diogenes, wist de Seldjoeken terug te drijven over de Eufraat, maar drie jaar later werd Romanus in Manzikert ten noorden van het Van meer na een vreselijke slachting, totaal verslagen. 

Na de overwinningen van Alp Arslan veranderde de balans in Azië volledig ten gunste van de Seldjoeken en de soennitische moslims. Terwijl het Byzantijnse Rijk voor bijna nog eens vier eeuwen bleef bestaan betekende de overwinning in Manzikert het begin van een Turks overwicht in het Midden-Oosten. Een combinatie van moordpartijen, gedwongen emigratie en apartheid bracht de christelijke bevolking terug tot een paar kleine kernen in vrij afgelegen gebieden. Toen westelijke kruisvaarders in 1204 Constantinopel veroverden, raakte het Byzantijnse rijk zodanig verzwakt, dat in de komende eeuw vrijwel geheel Anatolië in handen van de Turken viel.

Begin dertiende eeuw legden de Mongolen de regio compleet in de as. Vanaf 1357 was het de beurt aan Timoer Lenk, die dood en vernieling zaaide.

In 1302 werd Osman, de stichter van de Ottomaanse Dynastie, emir in Anatolië. Onder zijn opvolgers zal het Rijk verder uitbreiden. Na de dood van Timoer Lenk die het Ottomaanse leger had verpletterd, zal Mehmed I het Ottomaanse rijk herstellen dat zich tot in Europa zal uitstrekken. In deze periode controleren Turkmeense stammen Armenië. Het 'eb en vloed' van Turkmeense invasies brengen enorme vernielingen in Armenië met zich mee en zullen de eeuwenlange verzwakking en verlamming van het land veroorzaken.

Colofon

Gemaakt: 06-03-08