350
Theropoda
|
350 |
Theropoda |
|
 Diapsiden Archosauromorpha Archosauriformes Archosauriėrs Crurotarsi Ornithosuchidae ? Protosauria Theropoda |
|
Uit de Protosauria, die de unieke gewoonte ontwikkelden om rechtop te lopen op de achterpoten, ontstonden in het Boven-Trias de Theropoden (orde Theropoda). Zij worden ingedeeld bij de orde Saurischia (die samen met de Ornitischia doorgaans wordt aangeduid met de naam Dinosauriėrs).
Theropoda waren voornamelijk vleesetende tweevoetige dinosauriėrs. Men gaat er van uit dat Vogels van Theropoden afstammen. De naam - de "beestvoeten" - werd voor het eerst gepubliceerd door Othniel Charles Marsh in 1881. De klade werd in 2004 door Holtz gedefinieerd als de groep bevattende de huismus (Passer domesticus) en alle soorten die dichter bij de huismus staan dan bij Cetiosaurus oxonensis (de eerst beschreven Sauropode). Zo behoren vogels al per definitie tot de Theropoden. |
|
Theropoden hadden, net als de eerste vogels, een drietenige voet met een vierde gedraaide teen aan de achterkant van de lange, slanke achterpoten. De voorpoten waren uitgerust met drie lange vingers. Kenmerkend voor de Theropoden waren de holle beenderen. "Theropoda" betekent "beestvoet", maar in feite hadden de Theropda vogelvoeten.
Het is nog onduidelijk of de theropoden zelf hun lichaamstemperatuur konden regelen of dat ze daarvoor afhankelijk waren van de zon. Toen de Theropoden eenmaal verschenen waren, veranderden ze gedurende hun evolutionaire geschiedenis nog maar opmerkelijk weinig. De Eoraptor uit het begin van het Trias had al de typische Theropodenbouw, maar wordt nog gerekend tot de Dinosauromorpha. Klik hier voor de stamboom van de voorouders Dinosauriėrs |
 |
|
De Theropoda liepen in grootte uiteen van de heel kleine Compsognathus tot de grote Allosauriėrs (Allosauridae). Tot de Theropoda behoren verder o.m. Eoraptor , Velociraptor, Ceratosaurus en Tyrannosaurus). Aangenomen wordt dat zich omstreeks 170 miljoen jaar geleden uit de Theropoda de gevederde dinosauriėrs (zoals de Dromaeosauridae en de Maniraptora (met Deinonychosauria) de voorouders van de latere Vogels (z. Oorsprong Vogels) ontwikkelden. Op basis van formaat worden de Theropoden onderverdeeld in grote robuuste roofdieren, middelgrote vleeseters uitgerust met dodelijke klauwen en kleine lichte jagers. Een gebruikelijke recente onderverdeling van de Theropoda is de volgende: |
|
Therapoda (Boven-Trias) |
|
= |
Tetanurae |
|
De Tetanurae ("stijfstaarten") waren vleesetende dinosauriėrs. De klade is in 1986 door Gauthier gedefinieerd gebruikmakend van de groepen Ceratosauria en Neornithes en in 2004 door Holtz volgens de nieuwe regels geherdefinieerd als de groep die bestaat uit de huismus Passer domesticus en alle soorten die nauwer verwant zijn aan Passer dan aan Ceratosaurus nasicornis. Bron: Tetanurae - Wikipedia In het cladogram rechts worden de Tetanurae onderverdeeld in twee takken: |
 |
|
|
= Avetheropoda (Neotetanurae) |
|
De Avetheropoda zijn een onderverdeling van de Tetanurae. Het woord werd in 1988 voor het eerst gebruikt door Gregory S. Paul in zijn Predatory Dinosaurs of the World, zonder een exacte definitie, voor de groep die de Vogels, de Allosauridae, Tyrannosauridae, Compsognathus en Ornitholestes omvat.
De klade is in 1999 voor het eerst gedefinieerd door Padian als de groep omvattend de gemeenschappelijke voorouder van Allosaurus fragilis en de Neornithes en al zijn afstammelingen; en in 2004 door Holtz exacter gedefinieerd als de groep omvattend de gemeenschappelijke voorouder van Allosaurus fragilis en de huismus en al zijn afstammelingen, waaronder in feite alle nu bestaande Vogels. Het is niet duidelijk wanneer de Avetheropoda zich hebben afgesplitst, maar in ieder geval vóór de Late Jura. De naam is vermoedelijk een synoniem van Neotetanurae, de term die zijn schepper, Paul Sereno, prefereert. De Avetheropoda leefden in de late Jura periode ongeveer van 150.7 tot 144.2 mjg in Noord-Amerika. Zij bezitten een lichte schedel met grote openingen voor de ogen en vrij grote hersenen in verhouding tot zijn gewicht. Hij heeft een vrij korte eerste vinger (duim) en men denkt dat hij die gebruikte zoals wij onze duimen, om een prooi vast te houden. Zijn andere 2 vingers waren veel langer. Bron: Avetheropoda - Wikipedia Binnen de Avetheropoden worden twee groepen onderscheiden: |
|
= |
Carnosauria |
|
= |
Allosauridae |
|
= |
Spinasauroidea |
|
= |
Ceratosauria |
|
= |
Coelurosauria |
| Laatst bijgewerkt: 23-12-06 |