8901

Nouvelle France (1600 - 1700)

Frankrijk (17e eeuw)
In 1534 bezocht de Franse ontdekkingsreiziger Jacques Quartier het Nooordamerikaanse gebied, plantte een kruis op het schiereiland Gaspésie en eiste het gebied op voor de Franse koning Frans I. Het gebied werd Nieuw-Frankrijk (La Nouvelle-France) genoemd. In 1580 trachtte hij in de omgeving van de huidige stad Québec een kolonie, Charlesbourg-Royal, te stichten maar zijn poging mislukte.

In 1564 probeerde de Fransen een kolonie te stichten op de plek van het huidige Jacksonville in Florida, maar een interventie van de Spanjaarden maakte hier een eind aan. Succesvollere pogingen werden ondernomen in 1598 en 1604, toen dorpen werden gebouwd op het schiereiland Nova Scotia.

Rechts: een kampement van de Mikmac-Indianen

Acadie

De eerste Franse kolonisten in Noord-Amerika vestigden zich in het gebied dat van Giovanni da Verrazzano, de Italiaanse zeevaarder in dienst van koning Frans l van Frankrijk de naam Acadie had gekregen. Een van de theorieën is dat op de 16e eeuwse kaart, die hij gebruikte gedurende zijn reis langs de Atlantisch kust, het aangrenzende land aangeduid werd met het Griekse woord "Arcadie" (land van overvloed). Een andere theorie is dat Acadie is afgeleid van het woord voor "plaats" in de taal van de Mikmac indianen, dat uitgesproken wordt als "akatie".

Deze kolonisten kwamen uit het gebied van Pleumartin tot Poitiers in het departement Vienne in het westelijk deel van midden-Frankrijk. De eerste nederzetting in Arcadie werd in opdracht van koning Hendrik IV door Pierre Dugua, Sieur de Monts en de cartograaf Samuel de Champlain na onderhandelingen met de Abenaki indianen,  gesticht op het eiland Ile Sainte Croix in 1604. Het volgend jaar werd de nederzetting na een moeilijke overwintering, waarbij verscheidene kolonisten overleden als gevolg van scheurbuik, verhuisd naar Port Royal aan de andere kant van de Fundybaai. 
Fundy-baai

De witte pijl wijst naar de plaats waar Port Royal gebouwd werd. 

In 1608 volgden vele kolonisten Samuel de Champlain naar het noorden waar hij de nederzetting Québec stichtte aan de rivier Saint Laurent. Québec komt van het woord Gepèèg, dat “vernauwing van de rivier” betekent in de taal van de Mi’kmag indianen. Dit betrof de vernauwing van de Saint Lawrencerivier waar nu de stad Québec ligt.

Rechts: Aankomst van Samuel de Champlain in Quebec in 1608 (fotografische reproductie van het originele schilderij van George Agnew Reid (1860-1947)

In 1613 viel het gebied in Britse handen en in 1621 schonk James I het meest zuidoostelijke gedeelte aan een andere Schot. Doel was de stichting van een nieuw Schotland, een Nova Scotia. De Acadiërs stonden toen voor een lastige keuze: of trouw zweren aan de Engelsen, of vertrekken naar Cape Breton, dat nog in bezit was van de Fransen. 
Tijdens de Zevenjarige oorlog tussen de Fransen en de Engelsen werden de Acadiërs beschuldigd van medeplichtigheid. Toen ze nog steeds niet trouw wilden zweren aan de Engelse vlag werden ze gedeporteerd naar andere delen van Canada. Velen keerden later terug naar Nova Scotia waar ze alleen maar Engelsen op hun land troffen. De meerderheid trok daarom verder naar New Brunswick waar hun nakomelingen nu nog leven.

 

Montréal werd in 1642 gesticht door Paul de Chomedey de Maisonneuve en kreeg de naam Ville-Marie.

Links: Nouvelle France in 1645

Fort Richelieu werd gebouwd aan de monding van de Richelieu, nabij het huidige Sorel-Tracy, in 1641. Het werd gebouwd door Charles Huault de Montmagny, eerste gouverneur en luitenant-generaal van Nieuw-Frankrijk en genoemd naar kardinaal de Richelieu, de eerste minister van Lodewijk XIII van Frankrijk. Het fort werd door de Irokezen platgebrand in 1647. In 1665 werd het door het regiment "Carignan-Salières" op dezelfde plaats weer opgebouwd.

Het Fort Richelieu maakte deel uit van reeks forten langsheen de Richelieu, samen met Fort Chambly in Chambly en Fort Saint-Jean. De forten werden gebouwd om de reizigers op de rivier te beschermen tegen aanvallen van de Irokezen. De streek staat ook bekend als de de "Vallée-des-Forts".

In 1654 benoemde koning Lodewijk XIV de aristocraat Nicholas Denys als gouverneur van Acadie en gaf hem het in beslag genomen land en het recht tot alle mineralen van het land. Britse kolonisten veroverden Acadie gedurende koning Willems oorlog (die in Europa werd uitgevochten tussen Engeland, de Republiek, Duitsland en nog enige landen tegen Frankrijk onder de naam Negenjarige Oorlog) (1689 - 1697). 
In 1690 werd Port Royal echter ingenomen door de Britten onder Sir William Phips Phips en een jaar later capituleerden de Fransen. De Britten waren er niet in geslaagd Quebec in te nemen en de Franse commandant, de graaf van Frontenac, voerde daarna nog aanvallen uit op de Britse kust. Pas na de vrede van Rijswijk (1697) kwam er vrede al was die slechts van korte duur. Al gauw daarna werden de koloniën opnieuw gestort in een nieuwe oorlog: de Spaanse Successieoorlog (1702 - 1713)

De Franse kolonisatie van Noord-Amerika in de 17e eeuw had als motivering de handel in vachten en suiker. Tot de herroeping van het Edict van Nantes in 1685 door koning Lodewijk XIV, stond de handel in bevervachten met de Huron en Iroquois-indianen centraal. Na de afschaffing van de godsdienstvrijheid vluchtten grote groepen Hugenoten via de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden naar Amerika, en vestigden zich rond de Nederlandse kolonie van Nieuw Amsterdam. Intussen had Frankrijk Louisiane opgeëist, een gebied dat liep vanaf de Golfkust tot aan Canada. 

Nouvelle France (1700-1800)

Gemaakt: 27-04-06

colofon