6274

Vlaanderen (1384 - 1506)

Na de dood van Lodewijk ll van Male (1384) werden zijn dochter Margaretha en haar echtgenoot Filips de Stoute uitgeroepen tot graaf en gravin van Vlaanderen. De Vlamingen waren allerminst blij met hun nieuwe landheer, die meestal in Parijs verbleef. De veranderingen die hij invoerde op het gebied van bestuur en rechtspraak zagen zij als een grote aantasting van de door hen eerder verworven privileges. Zodoende kwam de bevolking opnieuw in opstand. 

Jan zonder Vrees Graaf van Vlaanderen en Artesië, hertog van Bourgondië (1404-1419) 

De Vlamingen moesten niets van Maximiliaan hebben. Hij was een vreemdeling, die niet eens de taal van het volk sprak. Totaal berooid was hij naar Vlaanderen gekomen. De Staten vroegen zich bezorgd af of het wel nodig was de oorlog tegen Frankrijk voort te zetten alleen om Bourgondië te heroveren. Het was hoog tijd dat Maximiliaan in zijn eigen land orde op zaken zou stellen, vonden zij. De Staten wilden dat Maximiliaan vrede sloot met Frankrijk. Maximiliaan weigerde. Daarop besloten de Staten zelf met Lodewijk te gaan onderhandelen. De Vlamingen stonden Lodewijk alles toe wat hij wenste: de kleine prinses als vrouw voor zijn oudste zoon met Franche Comté en Artois "als bruidsschat". Aldus werd in Atrecht de vrede gesloten.

Maximiliaan had geen cent in te brengen. Hij moest tekenen en toezien hoe zijn dochtertje naar Frankrijk werd gebracht en zijn zoontje Filips in Gent in gijzeling werd gehouden. Maximiliaan vond zich de meest nutteloze man van het hele land. Toch besloot hij om te blijven en hoopte op betere tijden. Die kwamen nog eerder dan hij gedacht had. De overige gewesten waren de bazigheid van Vlaanderen al heel gauw moe. Al die mooie woorden van vrijheid en vaderland waren alleen maar loze kreten. Het was de Vlamingen alleen maar om hun eigen belangen te doen. 

De anti-Vlaamse gewesten kozen nu de kant van Maximiliaan. Met een klein leger viel hij Vlaanderen binnen. Tegen de goedgedrilde lansknechten waren de Vlamingen niet opgewassen. Het volk was de oorlog moe en de steden gaven zich over (1485). Maximiliaan kon zijn gezag echter maar korte tijd herstellen, want hij moest naar Duitsland, om zijn vader te hulp te komen. De Hongaren hadden Wenen veroverd en de oude keizer zwierf als een banneling langs steden en kloosters. 
De Duitse keurvorsten besloten om Maximiliaan alvast te kronen tot Rooms-Koning. (= voorlopig Keizer van Duitsland) Snel keerde Maximiliaan weer terug naar de Nederlanden, waar hij met grote luister ontvangen werd. De vrede met Frankrijk en het verlies van Bourgondië zat Maximiliaan nog steeds dwars. Daarom besloot hij de vrede te herroepen en zich voor te bereiden op een nieuwe oorlog tegen Frankrijk. Maar het zat Maximiliaan niet mee. Zijn leger leed een nederlaag. 

Opnieuw dreigde Vlaanderen tegen hem in opstand te komen. Gent riep zich uit tot een vrije republiek en Gentse vrijscharen bezetten Kortrijk. De Bruggenaren verhinderden dat Maximiliaan de stad kon verlaten. De Bruggenaren eisten dat Maximiliaan zijn Duitse soldaten wegstuurde, dat Vlaanderen door een andere regent zou worden bestuurd zolang Filips minderjarig was, en zou zweren nooit meer een oorlog te beginnen tegen Frankrijk en geen vergeldingsmaatregelen zou nemen tegen Gent en Brugge. Maximiliaan stemde toe en tekende alle wat men hem voorlegde. Daarna werd hij vrijgelaten (1488). 

Veertien dagen later echter herriep Maximiliaan zijn beloften en rukte met een Duits rijksleger op naar Gent om de stad te straffen. Overal klonken luide protesten tegen de koning die zijn eden had geschonden en de Nederlanden bij Duitsland wilde inlijven. Edelen, burgers, mensen uit het volk, iedereen liep te hoop. Zij schaarden zich allen achter Filips van Kleef. Maximiliaan sloeg het beleg voor Gent, maar de Gentenaren staken de rivierdijken door. Maximiliaan brak het beleg op en liet de Nederlanden over aan Albrecht van Saksen. Zelf trok hij naar Oostenrijk om eindelijk ernst te maken met de strijd tegen de Hongaren. Albrecht van Saksen slaagde er uiteindelijk in Vlaanderen te onderwerpen, het laatste Gent in 1492.

Nederlanden (1500-1600)

laatst bijgewerkt: 17-12-03

colofon