3905

Aegyptus (31 v. Chr. - 641 n. Chr.)

Het rijk der Ptolemaeën (51 - 31 v. Chr.) 

Alexandrië, de hoofdstad van Egypte, was de grootste stad in Noord-Afrika. Het land rond deze stad was bijzonder vruchtbaar. Er werd niet alleen graan verbouwd; de minder vruchtbare akkers werden gebruikt voor de teelt van olijven voor de olie die daaruit geperst werd. Cyrenaïca

 
Het legioenfort te Lambaesis (in het huidige Algerije), was gebouwd om de weg tegen de invallers vanuit de Sahara te beschermen en was op dezelfde wijze aangelegd als in de Romeinse militaire vestigingen in de 1ste eeuw v.C. gebruikelijk was. In het jaar 100 n.C. besloot Trajanus in Timgrad een Romeinse kolonie te stichten, op een korte dagmars afstand naar het oosten en het Derde Legioen werd met de onderneming belast, onder leiding van de legaat L. Munatius Gallus. De nieuwe bewoners -militaire veteranen en plaatselijke bevolking- verkregen allen het Romeinse burgerrecht. Men poogde nauwelijks de militaire oorsprong van de bouwers te verhelen want het vierkante grondplan van de stad leek precies op dat van een fort. De stad was dan ook bedoeld om in geval van een plotselinge aanval verdedigbaar te zijn. Binnen de wallen was de stad verdeeld in huizenblokken volgens eens strikt roosterpatroon. Lambaesis

Het christendom deed vrij vroeg zijn intrede in Alexandrië, vanuit Syrië en Judea. Volgens de overlevering gebeurde de kerstening door de evangelist Johannes Marcus, een leerling van de apostel Paulus, die bekend staat als de stichter van de kerk van Alexandrië, beter bekend als de Koptische Kerk. Johannes vertrok in 65 na de dood van Petrus naar Alexandrië. Twee jaar later, rond het jaar 67 zou hij de marteldood zijn gestorven. Zijn relieken werden in de 9e eeuw door Venetiaanse kooplieden geroofd en naar Venetië overgebracht, waar hij de schutspatroon van deze stad werd.

In de eerste eeuwen van onze jaartelling werd Egypte geleidelijk aan gekerstend. Dat is met bloedige vervolgingen gepaard gegaan. 

Vooral de razzia's tegen de christelijke bevolkingsgroepen onder de Romeinse keizer Decius, in het jaar 250, en de grootscheepse vervolgingen tijdens de regering van Diocletianus (284-305) waren berucht. De Egyptische christenen lieten hun jaartelling dan ook beginnen met het 'Tijdperk van de Martelaren' dat samenviel met het schrikbewind van Diocletianus. 

Links: Marcus

Het land werd ook geteisterd door pestepidemieën en was voortdurend blootgesteld aan de invallen van plunderende krijgers uit de Oostelijke Woestijn, de Blemmyers. Tussentijds werd het ook nog bezet door de keizerin Zenobia (269-272) van Palmyra. Omdat vooral de inheemse Egyptenaren, de door de Romeinse bovenlaag zwaar uitgebuite massa van de bevolking, zich tot het nieuwe geloof bekeerden, gingen christendom en nationalisme nauw samen. Vanaf de 3de eeuw spraken en schreven de Egyptenaren Koptisch. Deze laatste fase van de Egyptische taal wordt met Griekse letters geschreven en is nog steeds in de Koptische Kerk in gebruik.

In 312 (Edict van Milaan) werd het christendom de officiële godsdienst van het Romeinse Rijk. In 323 werd Egypte een deel van het Oosterse of Byzantijnse Rijk. De christenen namen een nieuwe taal en schrift aan, het Koptisch, gebaseerd op het Demotisch Egyptisch.

Na de uitvaardiging van het Edict van keizer Theodosius in 392, werd het christendom de officiële godsdienst van het Romeinse Rijk. De heidense oude Egyptische culten werden verboden. Een golf van verwoesting trok over Egypte, waarbij graftombes werden geplunderd, muren van oude monumenten werden afgeschraapt en beelden werden omgeduwd. 
De komst van het christendom betekende het einde van de faraonische cultuur. Het veelgodendom was taboe, de tempels werden omgedoopt in kerken en de dodencultus met haar mummificatie en grafgebruiken, die van mensen goden maakten, waren gedoemd te verdwijnen. Toch bleven in het Egyptische christendom vele elementen van vroeger voortleven. Vele oude tempels op de westoever van Thebe werden omgebouwd tot kloosters. Hatshepsut's herdenkingstempel werd omgedoopt tot Al Deir el Bahari. 

De tempel van Ptolemaeus werd omgedoopt tot Deir el Medina. De herdenkingstempel van Ramses III (Medinat Habu) werd gebruikt als kerk. Dit was ook het geval voor de binnenplaats van Amenhotep III in de tempel van Luxor. In het midden van de 6e eeuw werd binnen de tempel van Hathor in Dendera een nieuwe kerk gebouwd.
De Grieken noemden de inheemse bevolking 'Aigyptioi'. Daar maakten de Arabieren, die het land in 639 veroverden, 'Kopten' van, een benaming die vrijwel synoniem met 'Christenen' is, omdat toen de hele bevolking christelijk was. De Koptische Kerk werd geleid door monniken. Het nationale karakter van de Koptische christenheid en van de Koptische cultuur werd nog versterkt toen op het Concilie van Chalcedon in Klein-Azië, in het jaar 451, de Egyptische christenen zich losmaakten van de orthodoxe kerk in Byzantium. 

Vanaf 457 - 641 maakte Egypte deel uit van het Byzantijnse Rijk. De Byzantijnse tijd ving voor Egypte aan met ingrijpende hervormingen ten tijde van keizer Diocletianus op het gebied van o.a. de staatkundige organisatie, de economie en het monetaire systeem. Ondanks die hervormingen was deze periode er echter duidelijk een van verval. De bevolking viel uiteen in een kleine groep van machtige grootgrondbezitters en de enorme massa, vooral boeren. 

 Egypte (641 - 969)

laatst bijgewerkt: 26-09-05

colofon