In Ierland had de Katholieke kerk tot op zekere hoogte gehoor gegeven aan de roep tot hervorming die aan het eind van de Middeleeuwen overal in Europa te horen was. Toen in Engeland de Anglicaanse Kerk ontstond gaf dit in het katholieke Ierland aanleiding tot twisten en verdeeldheid. Hendrik VIII wist echter de Ierse adel aan zich te binden en zo kreeg Engeland de vrije hand de anglicaanse religie hier als staatsgodsdienst in te voeren. Maar daarmee waren de onenigheden nog lang niet afgelopen. Regelmatig braken opstanden uit en men trachtte met Spaanse hulp de onafhankelijkheid te verkrijgen.  

Nadat Strafford gepoogd had Ierland tot een wingewest voor Karel I te maken volgde een opstand en werden vele Engelse protestanten omgebracht, die zich als Engelse en Schotse kolonisten hier in zg. 'plantations' gevestigd hadden. De Ieren zouden daar zwaar voor boeten. Olivier Cromwell herstelde hardhandig het gezag (slag bij Drogheda, 1649) en grote gebieden gingen opnieuw in Engelse handen over.  

Charles ll (1660 - 1685)

De val van Cromwell bracht in Engeland Karel II terug op de troon. Die wilde de katholieken wel ruimte geven, maar zij dienden dan wel te erkennen dat de Paus niet het recht had een koning af te zetten. Zo'n erkenning bleef echter uit, hetgeen voor Karel aanleiding was op te treden tegen de leiding van de Katholieke Kerk. De aartsbisschop van Armagh, Olivier Plunkett werd gevangen genomen en in 1681 op gruwelijke wijze ter dood gebracht.  

James II (1685 -1688)

Na zijn dood werd Karel opgevolgd door James II. Deze was zelf katholiek, pro-Ierland en stelde katholieke Ieren aan op hoge posten, wat in het protestantse Ulster tot grote wrevel leidde.

 Willem III (1688 - 1702)

In 1688 viel Willem III van Oranje-Nassau in naam van zijn vrouw Maria Stuart Engeland binnen met zijn grotendeels Nederlandse troepen en verdreef zijn schoonvader Jacobus II uit Engeland. Willem vond in Ulster steun terwijl Jacobus II van het Ierse parlement steun kreeg en een Iers-Frans leger tegen Willem verzamelde. Willems overwinning in de slag aan de Boyne (1690) en de inname van Limerick (1691) brachten Ierland volledig in de Engelse greep. De slag, opnieuw bij Drogheda aan de Boyne, duurde maar liefst veertien dagen. Willems Nederlandse bevelhebber verleende heel schappelijke termen aan de Ieren bij het Verdrag van Limerick van 1691 waarbij zij zich overgaven. Achteraf werden deze, vooral door toedoen van de protestanten die wraak wilden voor de gebeurtenissen van 1641, vrijwel geheel teruggedraaid.

Deze oorlog heeft meer dan drie eeuwen geleden plaatsgevonden, maar in de geschiedenisboekjes kan hij wellicht nimmer afgesloten worden omdat er nog steeds slachtoffers vallen in de strubbelingen in Noord-Ierland die een rechtstreeks gevolg zijn van de slag aan de Boyne. Op de plaats zelf staat nu een obelisk.

gemaakt: 12-06-08

colofon