5772

Polen (ca. 850 - 992)

Polen (Prehistorie)

Onder de in Polen gevestigde West-Slavische stammen namen op den duur de Polanen (letterlijk: de mensen van het veld) de leidende positie in. Zij noemden zich Polska, waaraan het land Polenzijn naam heeft ontleend. Zij bewoonden de streken aan de rivier de Warta en hun voornaamste centra waren de burchtsteden van Gniezno en Poznan (Posen).

In de 10e eeuw beschreef Ibrahim Ibn Jacob een economisch en militair degelijk georganiseerde natie op het huidige Poolse grondgebied. Archeologische aanwijzingen bevestigen het bestaan van deze natie tussen Warta en Wisla IVistula, Weichsel). Verder naar het oosten ontstond het vorstendom Kiev. Hun legendarische hoofdman Piast slaagde erin om de verschillende stammen samen te brengen in een politieke eenheid en noemde de streek Polska, of Polen, naar de naam van de stam. De regio werd later bekend onder de naam Wielko-Polska of Groot Polen. De overlevering wil dat 2 engelen Piast aankondigen dat een afstammeling van hem koning zou worden.

Piast werd opgevolgd door Siemovit (Siemowit) (ca. 870 - ca. 900), Leszek (Lestek) (ca. 900 - ca. 930), Siemomysl (ca. 930 - ca. 960) en tenslotte Mieszko l.(Mieczyslaw) (963 - 992).
Mieszko l.(Mieczyslaw) (963 - 992)

Mieszko I of Misiko was de eerste historische hertog van Polen. Hij was de zoon van de legendarische Siemomysl. Van Mieszko is bekend dat hij de eed als leenman aan keizer Otto I van het Heilige Roomse Rijk en aan Markgraaf Gero aflegde. Daarmee begint zijn regering in 963. Later hernieuwde hij zijn eed aan Otto II en Otto III. In 964/965 trouwde hij met Dubravka (Dubravy) de dochter van Boleslav I, hertog van Bohemen, en werd bij die gelegenheid gedoopt. Hij probeerde daarna zijn gebied door verovering te vergroten onder het mom van de kerstening. Hij bestreed de Wieleten en de Wollinen, zuidelijk van de Oostzee. Later vocht hij in de streek die later Pommeren zou heten. In 972 was hij deelnemer aan de Rijksdag van Quedlinburg. 

Rechts: Mieszko l

In 978 trouwde hij opnieuw met de dochter van Theoderic (Diederik) von Haldensleben von der Nordmark, na haar uit het klooster Kalbe ontvoerd te hebben. Bij zijn dood liet Mieszko de Dagome Iudex achter, een index van het land van de voormalige non Oda. In dit boek wordt Oda, haar echtgenoot en hun zonen beschreven. Het origineel is verloren, maar er is een verwijzing naar in een kerkboek van 90 jaar later. Mieszko I had een zoon, Bolesław I, en een dochter, Swiatoslawa (of Sigrid), die eerst zou trouwen met koning Erik Segersäll van Zweden en daarna (als 'Gunhild') met Svend l Tveskęg (Gaffelbaard) van Denemarken. Zij was de moeder van koning Knut (Canute) ll den Store (Knoet de Grote) (1016 - 1035)  van Engeland en Denemarken. Er zijn aanwijzingen dat Mieszko zelf ook uit Scandinaviė stamde.
Gniezno (Gnesen), afgeleid van het Poolse woord 'Gniazdo', dat nest betekent, werd de hoofdstad van het rijk. Volgens een legende zou de Lech, een legendarisch stamhoofd van de Polanen die leefde in de 8e of in het begin 9e eeuw, op de hertenjacht hier na een overnachting zijn gewekt door het geruis van de vleugels van een hier nestelende witte adelaar, hetgeen hem ertoe deed besluiten om op deze plaats een burcht te bouwen en de witte adelaar in zijn wapen (het wapen van Polen) op te nemen. Als hij niet op oorlogspad was, of door het land trok om zijn rijk te besturen, verbleef hij in Gniezno.  Op de plaats van een heidense cultusplaats begon Mieszko I in 973 met de bouw van een kathedraal. 
Links: Kathedraal van Gnietzo
Op het eilandje Ostrów Tumski in de rivier de Warta liet  Mieszko l een burcht bouwen, waaromheen een nederzetting ontstond: Poznan. Ongetwijfeld in een reactie op de groei van het Duitse keizerrijk van Otto l (936 - 973), bekeerde Mieszko l zich in 966 tot het Christendom en consolideerde zo de onafhankelijkheid van zijn land. Zijn doop wordt beschouwd als het begin van de Poolse staat. In 968 werd in Poznan het bisdom gevestigd en de bijbehorende kathedraal werd gebouwd. Naast Poznan maakten de steden Gdansk en Krakow deel uit van zijn rijk.

Kort voor zijn dood schreef Mieszko l de zogenaamde Dagome iudex, waarin hij zijn Poolse grondgebieden weggaf aan zijn vrouw, de voormalige non Oda van Haldensleben, onder bescherming van de paus. Bolesław, zijn oudste zoon uit een eerste huwelijk wordt in het document niet genoemd.
 

In 992 werd Mieszko I begraven in de Gouden Kapel van de kathedraal van Poznan. 

Polen (992-1102)

Laatst bijgewerkt: 09-01-08

colofon