3658

Urartu / Armenia  (ca. 763 - 734 v. Chr.)

  Urartu (832 - 763 v. Chr.)

Het Urartu-rijk bereikte een hoogtepunt onder Sardur (Sardure) II die van 763 tot 714 koning was. Het strekte zich toen uit van de Aras (Grieks: Araxes) rivier en het Sevan Meer en omvatte het huidige land Armenië en het zuidelijke deel van Georgië bijna tot de kust van de Zwarte Zee. In het westen grensde het rijk aan de bronnen van de Eufraat, in het oosten tot aan de huidige stad Tabriz en het Urmia Meer en in het zuiden aan de bronnen van de Tigris. De rivier Aras dient nu nog als grensrivier tussen Turkije met Amenië Azerbeidzjan en Iran. Omliggende rijken: Assyrië in het zuiden, Colchis en het land van de Kimmeriërs in het noorden, Phrygië in het westen en Aram, het land van de Arameeërs in het zuiden.xxx

Dit gebied was strategisch en economisch zeer belangrijk, want het lag op de natuurlijke verbindingswegen tussen oost en west en tussen noord en zuid. De bevolking van Urartu onderhield dan ook contacten met diverse volken. In oorsprong zijn de Urarteëers nauw verwant met de Hoerrieten, vooral op taalkundig gebied, zodat men hier misschien uit kan afleiden dat ze gemeenschappelijke voorouders hadden. 

Vele bronnen maken melding van veldslagen tegen de Scythen, de Kimmeriërs en de Assyriërs. Fel verzwakt door Assyrische invasies in 735 en 714/713 werd het uiteindelijk in 585 v.C. veroverd door de Meden. Urartu werd volledig verwoest en platgebrand. Slechts enkele ruïnes restten en de beschaving en zelfs de naam Urartu belandde in de vergetelheid. Enkel Assyrische inscripties verhalen over dit vergane koninkrijk en het werd een complexe puzzel voor later historici. Vele bronnen maken melding van veldslagen tegen de Scythen, de Kimmeriërs en de Assyriërs. 

 Bij opgravingen zijn woonhuizen teruggevonden bestaande uit meerdere verdiepingen, met muurschilderingen op de binnenmuren en balkons aan de buitenzijde. Alle bouwwerken waren uitgerust met een watertoevoer en -afloop. Het aantal vestingen van dat rijk wordt door archeologen op dertig geraamd. De steden beschikten over een eigen watervoorziening en riolering.

De belangrijkste stonden te Van, Anzaf, Cavustepe en Baskale. Verder hebben de Urarteëers in de architectuur nieuwe ideeën ontwikkeld, zoals de tempel volgens een rechthoekig grondplan met cella en de zuilenhal als ontvangstruimte. Alhoewel de wandschilderingen in officiële Urartheïsche gebouwen duidelijk onder invloed stonden van de Assyrische kunst, vertoonden ze ook duidelijk eigen kenmerken in stijl en motieven.

Links: reconstructietekening van een van de tempels in Altintepe
Rechts: Wat er nog over is van de vesting Cavustepe, een van de belangrijkste burchten. Het burchtachtige paleis werd gebouwd in de 8e eeuw v. Chr. en was eens de woonplaats van de Urartische koningen. De burcht werd in 1970 uitgegraven. behalve het paleis werd er ook een tempel en een offeraltaar aangetroffen met inscripties in spijkerschrift.
Links: Cavustepe

Veel staat er niet meer overeind van wat eens de Urartese burcht was van de koningen van Urartu. Je hebt er dan ook veel fantasie voor nodig om dit er uit te kunnen op maken.
De Urarteëers waren deskundige ontwerpers van bouwconstructies in steen. Mogelijk introduceerden zij de blinde boog in het Nabije Oosten en hun huizen waren mogelijk de voorlopers van de apadana, de grote zuilenhal uit de tijd van de Achaemeniden.
De Urarteëers waren meesters in de metaalbewerking. Hun producten werden niet alleen op Phrygische vindplaatsen gevonden maar ook in Italiaanse ruïnes in Etrurië. 

De hoge vlucht die de metallurgische techniek van Urartu nam, vinden we weerspiegeld in de vele onderdelen van meubilair uitgevoerd in ivoor en brons, wapens en werktuigen, sierstukken, grote bronzen ketels met opzetstukken in de vorm van gevleugelde sirenen en stieren en bronzen gordels die tevoorschijn zijn gekomen uit de koninklijke graven, tempels, paleizen en opslagplaatsen. 

Rechts: Detail van een zilveren medaillon met goudfolie uit de 8e - 7e eeuw v. Chr. 
Het rijk Urartu heeft vele teksten nagelaten in het spijkerschrift ontleend aan Assyrië en in het hiëroglyfenschrift. Verder heeft het belangrijke bijdragen geleverd aan de Voor-aziatische technologie, zowel op het gebied van de architectuur als op het gebied van de waterbouwkunde. 

Het thuisland van Urartu was uiterst woest en bergachtig. Toch hebben de bewoners geleerd die moeilijke natuurlijke omstandigheden te beheersen door het bouwen van dammen en waterwegen. 

 

Urartische priester

De Urartiërs slaagden er lange tijd in de uitbreiding van het Assyrische rijk tegen te gaan.  
De steden in het rijk werden vanaf ± 750 v. Chr. versterkt om zich te kunnen beschermen tegen invallen van de Kimmeriërs, een nomadenvolk van de steppen. 

In 742 werd het Urartische Rijk overwonnen door de Assyrische koning Tiglatpileser. De Urartiërs moesten zich terugtrekken rondom het Van-meer. 

Rechts: god Haldi

Armenië (c. 734 - 605 v. Chr.)

Gemaakt: 14-05-06; Laatst bijgewerkt: 14-01-07

colofon