2240

Trojaanse Oorlog (1218 - 1209 v. Chr.)

Mycene (1250-1218 v. Chr.)

Klik hier voor het frame van de pagina
 

De Trojaanse Oorlog heeft waarschijnlijk plaatsgevonden tussen omstreeks 1218 en 1209 v. Chr..Troje was een vrij nieuwe nederzetting gebouwd op de puinhopen van de ± 1275 v. Chr. verwoeste oude stad (Troje Vl) Omdat deze nieuwe stad (Troje Vll a) door brand werd verwoest, vermoedt men dat deze stad het Troje van Homerus was, de stad van koning Priamos die door de Myceense Grieken tijdens de Trojaanse oorlog werd verwoest.
Hierna vestigde zich een geheel ander volk op deze plaats, waarschijnlijk een volk dat verwant was aan de Thraciërs. Laag Troje Vll b vertegenwoordigt namelijk een volslagen ander type nederzetting. 
Helena gold als "de schoonste vrouw ter wereld". Zij was getrouwd met Menelaos, een broer van koning Agamemnon van Mycene. Deze was gehuwd met Klytemnestra, een zus van Helena. De beide zusters waren dochters van Tyndareus van Sparta. Voordat Helena werd uitgehuwelijkt aan Menelaos dongen alle Griekse vorsten naar haar hand. Maar ook na haar huwelijk werd zij de inzet van een noodlottige weddenschap. Volgens een beroemde mythe gooide Eris, de godin van de twist, tijdens het huwelijksfeest van Peleus en Thetis een gouden appel naar binnen met de boodschap "voor de schoonste". Hierdoor ontstond een hevige twist tussen de drie godinnen Hera, Athena en Aphrodite. 

Thetis en Peleus Helena
Aangezien Zeus , de koning der goden, zelf geen scheidsrechter wilde zijn in dit geschil, moest Paris, de mooie zoon van Priamos, de koning van Troje, beslissen. Hera, de hemelvorstin en gemalin van Zeus, bood Paris de heerschappij over Klein-Azië en grote rijkdom aan. Athena, de godin van de wijsheid, zegde hem alle wetenschap en succes in de strijd toe, terwijl Afrodite, de godin van de liefde, Paris de mooiste vrouw van de wereld beloofde: de schone Helena van Sparta. 

links: Helena (Diane Kruger in: Troy, 2004)

rechts Paris (Orlando Bloom in Troy, 2004)
Zoals te verwachten, gaf Paris de appel aan Aphrodite. Toen Paris daarop het echtpaar Menelaos en Helena in Sparta bezocht, raakte hij en de vrouw des huizes op elkaar verliefd. Toen Menelaos enkele dagen afwezig was, vertrok het tweetal naar Troje. De verbolgen Menelaos riep daarop zijn broer Agamemnon te hulp om zich te kunnen wreken. 

Of de ontvoering van de beeldschone Helena de directe aanleiding tot de Trojaanse oorlog vormde, zoals de Griekse dichter Homerus (8e eeuw v. Chr.) in zijn heldendicht Ilias verhaalt, is onzeker. Waarschijnlijker is dat deze strijd tegen Troje ging uit pure machtswellust: om de heerschappij over de Hellespont (Dardanellen), de uiterst belangrijke zeëengte die van de Egeïsche Zee naar de grote Pontus (Zwarte Zee) en de rijkdommen van Colchis voerde. [Colchis was ook het land waarheen eens Jason koers zette met zijn schip de "Argo", tijdens welke tocht Orpheus zich aan de Hellespont bij hem voegde.] Een ander motief was mogelijk het behalen van krijgsbuit, slaven en kostbaarheden. Volgens de Engelse historicus Michael Wood (1985) waren veelvuldige rooftochten voor de Myceneense Grieken dé manier om zich in leven te houden. Troje moet in deze één van de rijkste handelssteden in dit gebied zijn geweest. 

rechts: Paris en Helena (Orlando Bloom en Diane Kruger in Troy, 2004)

Toen Menelaüs het nieuws vernam ging hij rechtstreeks naar Mycene, naar zijn broer Agamemnon. Samen met de wijze koning van Pylos, besloten zij een uitnodiging te zenden aan alle koningen en heiden tot in alle uithoeken van Griekenland om deel te nemen aan deze tocht die een erekwestie was. De vrouwendief moest gestraft worden, anders zou in het vervolg niemand meer zeker kunnen zijn van zijn vrouw, als de wetten van de gastvrijheid op deze manier geschonden werden. Het was dus noodzakelijk dat iedereen hetgeen Paris Menelaüs aangedaan had als een persoonlijke kwestie beschouwde. 

De schikgodinnen echter en de voorspellingen van de orakels speelden ook hier hun rol: voor diegenen die wisten wat hun lot zou zijn, was het moeilijk om te besluiten deel te nemen aan de veldtocht. 

Odysseus, de veelzijdige en moedige zoon van Laërtes en koning van lthaca, wist toen reeds dat het 20 jaar zou duren voor hij zijn familie zou weerzien. Daarom deed hij het voorkomen alsof hij krankzinnig geworden was, toen Agamemnon en Palamedes hem kwamen uitnodigen. Hij was pas getrouwd en pas vader geworden van een zoon, Telemachus. Als een dwaas gekleed en zich als een dwaas gedragend, vonden ze hem terwijl hij zijn akker aan het ploegen was. Maar de slimme Palamedes ontmaskerde het bedrog door de kleine Telemachus voor de ploeg te leggen: uiteraard ploegde Odysseus niet dwars over het kinderlijfje heen, maar stopte.

Maar ook de moedige Achilles, de belangrijkste figuur in die oorlog, werd door zijn moeder verordend zich in het paleis van koning Lycomedes van Skyros te verschuilen, gekleed als vrouw, tussen zijn nichten. Hij op zijn beurt werd ontmaskerd door een handigheidje van Odysseus, die gekleed en opgesmukt als vrouw geschenken voor de dochters van de koning kwam brengen, waaronder een speer en een schild verstopt waren. Terwijl Odysseus de sierraden aan de meisjes toonde, liet hij uit de hoorn krijgsgeschal opklinken. Toen was Achilles niet meer te houden: hij pakte de wapens op en nam een aanvalshouding aan. Zo verried hij zichzelf. Hij volgde het groeiende leger naar Aulis. Onder de helden bevond zich ook de wijze Nestor, koning van Pylos, Diomedes de held van Aetolië, Aiax de Locriër, ldas, koning ldomeneus van Kreta en anderen.

laatst bijgewerkt: 29-03-03

colofon