5211

West-Francië (870 - 900)

  Frankische Rijk - Karel de Kale (843 - 870) - Oost-Franciè (870 - 900)

Karel ll de Kale (843 - 877) vervolg

In 870 dwong Lodewijk ll de Duitser Karel de Kale het verdrag van Meersen te tekenen, waarbij de erfenis van Lothar ll tussen hen beiden werd verdeeld. 

Lodewijk ll de Duitser kreeg het oostelijke deel van Lotharingen (met de Lage Landen boven de rivieren), 

Karel ll de Kale kreeg het westelijke deel (met het zuidelijke deel van de Lage Landen (waaronder Brabant en Zeeland). De grens van het rijk kwam hierbij ongeveer samen te vallen met de loop van de Saône en de Maas.

Over het West-Frankische rijk regeerde Karel de Kale, dat sinds het het verdrag van Meersen was uitgebreid met het westelijke deel van Lotharingen. 

In 875 liet Karel de Kale zich in Pavia uitroepen tot keizer én tot koning van Italië. 

In 876 dwong een vloot van 100 Deense schepen een schatting af van Karel de Kale.

Na de inval van Lodewijk de Duitser op zijn rijk, viel Karel in 876 het rijk van Lodewijk ll de Duitser (Oost-Francië) binnen. Lodewijk ll is dan te oud om in het strijdperk te treden en zijn zoon "Lodewijk lll, "de Jongere" neemt de honneurs waar. Bij Andernach (8 oktober 876) werd Karel ll verpletterend verslagen. Lotharingen werd definitief aan Oost-Francië toegevoegd. In hetzelfde jaar kwam Lodewijk ll te overlijden.

Karel de Kale werd na de dood van Lodewijk II (876) in Italië, door de Paus tot keizer gekroond. De Paus hoopte tevergeefs dat Karel vervolgens de orde in Italië zou herstellen, maar Karel had zijn handen vol aan zijn binnenlandse problemen. Zijn laatste mislukte veroveringstocht van Lotharingen in 876, liep uit op het verdrag van Ribemont (880), waarin Lotharingen volledig aan Oost-Francië werd overgedragen.

Karel ll de Kale stierf in 877. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Lodewijk ll de Stamelaar (Stotteraar) (877 - 879) 

In 879 roeide een vloot van 700 Vikingschepen met 40.000 man de Somme en de Seine op en bezette Vlaanderen. In datzelfde jaar overleed Lodewijk ll, de Stamelaar. Zijn rijk werd verdeeld over zijn drie zoons:  Lodewijk III werd koning van Neustrië, zijn broer Karloman (879 - 884) werd koning van Aquitaine en Bourgondië. 

Lodewijk III samen met zijn broer Karloman (879 - 882) 

Lodewijk lll versloeg de Noormannen aan de Vienne (879) en nam het daarna op tegen koning Lodewijk lll de Jongere van Saksen. Zonder succes, want in 880 moesten hij bij het verdrag van Ribémont zijn deel van Lotharingen afstaan aan de Saksische koning, die de opstand van de Franse aanzienlijken had gesteund. 

In juni 880 kwamen de vier Karolingische koningen Lodewijk III van Neustrië, zijn broer Karloman van Aquitaine en Bourgondië, Lodewijk de Dikke en afgezanten van Lodewijk lll van Saksen aan de Moezel bijeen om een gezamenlijk plan uit te stippelen tegen de pretendent Boso, de koning van Neder-Bourgondië, hertog van Italië en Provence en graaf van Vienne en Autun. Nadat deze zich in 881 - tot zeer groot ongenoegen van de Frankische koningen had uitgeroepen tot koning van Aquitaine, bonden zij in 882 gezamenlijk de strijd tegen hem aan Boso werd verslagen en moest zijn gebieden, op het graafschap Vienne na, aan Karel lll de Eenvoudige afstaan. Boso overleed vijf jaar later in 887. Hij was gehuwd met Irmingard, een zuster van Karel lll en had één zoon: Lodewijk (de latere Lodewijk lll, de Blinde), die ca. 880 werd geboren.

In 881 leverde Lodewijk III van West-Francië slag tegen de Vikingen die Vlaanderen onveilig maakten en versloeg ze in de slag bij Saucourt aan de Schelde. 

Rechts: Lodewijk lll en zijn broer Karloman
Aan deze slag werd een heldendicht gewijd: het Lodewijkslied (Ludwigslied) (in het Oudhoogduits). In dit gedicht werd voor het eerst in onze streken het eindrijm toegepast. Het Lodewijkslied is het enige Westgermaanse lof- en danklied dat ons bewaard is gebleven. Het hele gebeuren wordt gezien vanuit de christelijke wereldbeschouwing: Lodewijk is de door God geroepen strijder, die het land bevrijdt van de, wegens de zonde gerechte, beproeving Gods. Snel is de gebeurtenis verteld in de bondige stijl van het oude Germaanse loflied, behoudens dan de nieuwe rijmmethode. Het gedicht is mogelijk geschreven door een monnik uit de Nederfrankische Abdij van Elno bij Valenciennes.

Karloman (882 - 884)

Na het overlijden van Lodewijk lll van West-Francië in 882 regeerde zijn broer Karloman alleen. Karloman was van 880 - 884 tevens hertog van Aquitaine. Hij was getrouwd met Engelberga, dochter van Bosso van Provence, maar hij stierf op 12 december 884 op 16-jarige leeftijd, kinderloos, ten gevolge van een val van zijn paard tijdens de jacht. Karloman werd begraven in de kerk van koninklijke abdij Saint-Denis.

Karel lll de Dikke (884 - 886)

De Westfrankische edelen nodigden keizer Karel lll de Dikke van Oost-Francië en Italië ook het westen over te nemen. Hiermee was het Karolingische Rijk weer herenigd. De hervonden eenheid binnen het Frankische rijk zou echter niet langer dan zo'n twee jaar duren (884-887) en dit had alles te maken met het gebrek aan leiderschap en politiek inzicht van Karel III.
Graaf Eudes verdedigt Parijs tegen een aanval van de Noormannen in 885, Château de Versailles, Galerie des Batailles

De problemen ontstonden toen Karel uitzichtloze veldtochten naar Bohemen en Italië uitvoerde, terwijl de Noormannen ondertussen ongehinderd de Rijn, Schelde, Seine en Maas op- en afvoeren en naar hartelust moordden en plunderden. In 884 werd Karel III gedwongen om een schatting van 2412 pond in goud en zilver te betalen aan de Noormannen Gotfrid en Sigifrid. Op die manier hoopte hij verdere plunderingen te kunnen voorkomen. Ze kregen bovendien Friesland als "leen" maar gingen desondanks gewoon door met plunderen. In 885 verhinderde de moord op Godfried de stichting van een Noormannenrijk in Friesland ( Lage landen (850-900)

In 886 werd Parijs opnieuw door de Vikingen belegerd. De verdedigers van de stad, graaf Odo en zijn broer Robert, deden een wanhopig beroep op keizer Karel om hulp. Deze stuurde, tevergeefs, zijn beste generaal. In oktober van dat jaar kwam Karel hoogstpersoonlijk met een leger naar Parijs en sloeg zijn kamp op, op de heuvel van Montmartre net buiten de stad. Na een harde slag met grote verliezen aan beide zijden wist Karel niets beters te bedenken dan de Noormannen af te kopen en ze toe te staan om in Bourgondië te "overwinteren" (lees: plunderen).

Karel lll de Dikke had bewezen geen figuur te zijn, die het belangrijke werk van Karel de Grote kon voortzetten. Zowel de Oost-Franken als de West-Franken hadden al spoedig genoeg van zijn slappe bestuur en vooral van zijn erbarmelijke toegevendheid jegens de Noormannen. In 887 en 888 kozen zij andere, krachtiger koningen. In Oost-Francië werd hij opgevolgd door Arnulf van Karinthië. Guido van Spoleto regeerde als koning over Italië, Lodewijk lll regeerde over Provence, en Raoul (Rodolphe, Rudolf) van Bourgondië over Lotharingen (Lotharingia).

Odo (Eudes) (888 - 898)

Het vertrek van Karel III zorgde in West-Francië voor een machtsvacuüm. Zijn wettige opvolger Karel 'de Eenvoudige' (Charles le Simple), de postume zoon van Lodewijk de Stamelaar en diens tweede echtgenote Adelheid van Parijs en jongste broer van Karloman, was te jong (hij was pas 9 jaar) en te zwak om te kunnen regeren en zo werd graaf Odo (Eudes) van Parijs. een niet-Karolinger, tot door de rijksgroten tot koning van West-Francië gezalfd (888). Odo was de zoon van de graaf van Tours Robrecht de Dappere (de Sterke), een machtig man in die tijd. In 853 was hij door door Karel de Kale aangesteld als graaf van Tours en na een opstand tegen Karel III van Oost-Francië in 855 werd hij hertog over de regio tussen de Seine en de Loire. Robrecht was waarschijnlijk getrouwd met Adelaide, een dochter van Lodewijk de Vrome of van Koenraad van Bourgondië. 

Sinds 883 was Odo graaf van Parijs. Zijn hoofdtaak was de verdediging van het rijk tegen de Noormannen. Hij is vooral bekend om zijn verdediging van de stad Parijs tegen de Vikingen. 8 maanden hield hij stand tegen hun beleg (885-886).
Ranulf II van Poitiers, een zoon van Ranulf I van Poitiers en Bilchildis van Maine, nam Karel de Eenvoudige, onder zijn hoede en slaagde er in om in 899 een veldtocht van Odo I van Frankrijk tegen hem af te slaan. Sinds 887 was hij ook hertog van Aquitanië. Ranulf was gehuwd met Ermengarde. In 888 werd hij door de rijksgroten tot koning van Aquitaine gekroond (888-898) als opvolger van Karloman.

West-Francië / Frankrijk (898 - 1000)

laatst bijgewerkt: 14-12-07

colofon