5742

Groot Moravische Rijk (833 - 900)

Oost-Europa (700 - 800); Slaven
In 803 eindigde de suprematie van de Avaren in deze regio toen Karel de Grote, met behulp van de Slaven in de regio’s ten noorden van de Donau en van het prinsdom Nitra versloeg. Hierna assimileerden de Avaren zich met de Slavische bevolking.
De Slaven van de Donau leden hevige verliezen bij het bedwingen van twee grote invasies van Aziatische stammen. Maar ze hielden stand en voorkwamen zo dat nog meer Aziatische stammen Europa konden terroriseren.
De eerste keer dat er gesproken wordt over een Slavische prins in de buurt van Pannonia (nu Hongarije) was in 803. In 805 wordt er weer melding gemaakt van een Slavische prins in het Midden-Donau gebied, namelijk prins Vratislav, heer van kasteel Bratislava. In 822 werden er door de Slaven gezanten gestuurd naar keizer Lodewijk I de Vrome in Frankfurt en in 828 zegende de aartsbisschop van Salzburg de kerk in van het hof van prins Pribina (825 - 833) in Nitra. 

De oudste vermeldingen over de kerstening van de Slaven dateert al va de zevende eeuw, door bisschop Amand uit Belgica. Na hem zouden er veel Ierse en Schotse missionarissen volgen.
Mojmír (833 - 846)

In 833 vond er een belangrijk politieke gebeurtenis plaats. Prins Mojmír, van het prinsdom Moravië, veroverde het prinsdom Nitra en creëerde aldus een soort verenigde Slavische staat, het Groot-Moravische rijk. 

Prins Pribina vluchtte en bezette nadien het Trans-Donau gebied Pannonia en stichtte daar het prinsdom Balaton. 

Links: Prins Mojmir

Na zijn dood in 861 werd hij opgevolgd door zijn zoon Kocel. Het rijk van Mojmír werd verder gekerstend door de Franken, maar ook de aanwezigheid van ijzer, zilver en koper trok de Franken erg aan. Dit was ook de reden dat Lodewijk II de Duitser het koninkrijk binnentrok, Mojmír I afzette en zijn zoon Ratislav in 846 de troon overnam.

Ratislav I (846 - 870)

Prins Ratislav I bleek een doelmatig en wijs vorst te zijn. Zo maakte hij een eind aan de agressieve bedoelingen van de Oost-Franken door een verbond aan te gaan met de Bulgaren in 853. Hij weerstond ook verschillende aanvallen van de Franken en sloot uiteindelijk in 857 vrede met hen. 

Omstreeks 850 sloten de Serven zich aan bij de Oosterse kerk.

Rechts: Prins Ratislav
Rechts: Groot-Moravië op zijn hoogtepunt tijdens de regeerperiode van Svatopluk I (871-894). Het rijk omvatte toen Tshechië, Slowakije, Hongarije, Zuid-Polen en delen van Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië, Roemenië en Wit-Rusland. De naam Moravië is afgeleid van de naam van de rivier Morava die Moravië van noord naar zuid doorsnijdt. Bohemen was in de 1e eeuw n. Chr.het woongebied van de Marcomannen en Quadi, waar zij samen met de Longobarden en andere Germaanse stammen een machtig rijk vormden, dat zich in 6 na Chr.  tegen een Romeinse invasie onder Tiberius wist te handhaven. In 161, tijdens het bewind van Marcus Aurelius (161-167), verdreven de Alanen de Longobarden en Marcomannen uit dit gebied en vestigden zich hier Slavische volken 

Ratislav zag het belang van verdere kerstening in en vroeg de paus in 861 om een bisschop te sturen. Dit verzoek werd niet ingewilligd waarna Ratislav zich wendde tot de Byzantijnse keizer Michael III (842 - 867) met dezelfde vraag. Deze stuurde twee apostelen, Cyrillus en Methodius uit Saloniki in Griekenland. Zij waren het ook die, al in Byzantium, het eerste Slavische alfabet (glagolitisch alfabet) maakten en verschillende religieuze werken vertaalden in het Slavoons of Oud-Slavisch. Eenmaal aangekomen in het prinsdom van Ratislav gingen de twee voortvarend te werk en stichtten o.a. de eerste Slowaakse school in 863.

In 864 slaagde Lodewijk ll de Duitser, de koning van Oost-Francië (843 - 876), er eindelijk in de Moraviërs in het zuidoosten van zijn rijk te onderwerpen.
Vanaf 863 predikten de Slavenapostelen Constantijn (Cyrillus) van Saloniki en Methodius in het Grootmoravische Rijk. In 864 werden de Bulgaren bekeerd en in 866 volgde een deel van de Russen.

Cyrillus (827 - 869) werd geboren in Thessaloniki onder de naam Constantijn, maar wenste op zijn sterfbed in Rome als een monnik te sterven, wat een nieuwe, geestelijke naam vergde. Volgens de traditie koos hij een naam die met de eerste letter van zijn eigen naam begon : Cyrillus. Het huidige Cyrillische alfabet, dat is gebaseerd op het Griekse alfabet, is naar hem vernoemd.

Methodius (826 - 885) was de broer van Cyrillus. Hij was een Grieks-Byzantijnse geleerde en werd aartsbisschop van het Morvische rijk.

Svätopluk I (870 - 894)

Tussen 869 en 871 verhevigden de aanvallen van de Oost-Franken en werd Ratislav gevangen genomen. Hij werd in 870 opgevolgd door Svätopluk I, een neef van Ratislav die de legers van Lodewijk wist te weerstaan en zijn onafhankelijkheid behield. 

In 880 werd Svätopluk door paus Johannes VIII tot koning gekroond waardoor het koninkrijk onder bescherming van de Heilige Stoel viel.

Mojmír ll (894 - 907)

Na de dood van Svätopluk in 894 viel het op dat moment grootste Centraal-Europese rijk snel uit elkaar en verdween na aanhoudende aanvallen door legers van de samenwerkende Beierse en Hongaarse legers. De desintegratie van het rijk was trouwens al eerder begonnen in 895 toen de hertogen van Bohemen (nu: Tsjechië) zich afscheidden van het rijk van Svätopluk. 

In 897 probeerde Mojmír II tevergeefs Bohemen te heroveren en in 898 brak er een strijd om de troon uit tussen koning Mojmír II en zijn broer Svätopluk II. Mojmír II wist ook nog af te rekenen met vijandige Beierse legers en het lukte hem ook om Svätopluk II in het gevang te gooien. In 899 werden de Slaven wederom aangevallen door de Beierse legers en werd Svätopluk door hen bevrijd.

Door de oorlogen met het Frankische rijk raakte het rijk sterk verzwakt en werd uiteindelijk vernietigd door de invasie van de Magyaren in de 10de eeuw. De restanten verdeeld tussen het koninkrijk Hongarije, Bohemen, Polen en het Heilige Roomse Rijk.

 

 Groot Moravische Rijk (900-1000)

laatst bijgewerkt: 17-12-07

colofon