5222

Frankische rijk (814 - 820) - Lodewijk de Vrome

9e eeuw

Lodewijk de Vrome Koning der Franken (814-840), Keizer van het Heilige Roomse Rijk (816-840), Hertog van Beieren (814-829)

Karel de Grote stierf in het jaar 814, waarna zijn zoon Lodewijk (Ludovicus, Louis) de Vrome; the Pious) (*778 - 840) hem opvolgde als Koning der Franken.

Lodewijk werd tussen 16 april en de herfst van 778 in Chasseneuil bij Poitiers geboren als zoon van Karel de Grote en Hildegard van Vinzau. Zijn tweelingbroer Lothar stierf reeds in 779.

Een toeval had ervoor gezorgd dat Lodewijk na de dood van zijn vader alleenheerser werd. Lodewijks beide oudere broers Pepijn en Karel waren namelijk reeds respectievelijk in 810 en 811 overleden. Daarmee verviel ook een in 806 getroffen regeling die het Frankenrijk in drie stukken zou hebben opgedeeld.

Op 11 september 813 waren de rijksgroten te Aken bijeen om er getuige van te zijn hoe Karel de Grote zijn zoon feestelijk verhief tot mederegent en exclusieve erfgenaam van het Rijk met de daaraan verbonden konings- en keizerstitels. Enkele maanden later overleed de grote Frankenkoning en liet aan de 36-jarige Lodewijk een reusachtig rijk na. Lodewijk was nu koning der Franken, maar de keizerstitel was niet erfelijk.

Lodewijk was een heel andere figuur dan zijn vader. Niet in lichamelijk opzicht, want Lodewijk was statig en krachtig gebouwd, een bekwaam ruiter en jager. In tegenstelling tot zijn vader had Lodewijk wel onderwijs genoten, maar hij bezat noch de energie, noch het gezonde verstand van Karel de Grote. Een persoonlijkheid van formaat was hij zeker niet. Zijn heerschappij werd gekenmerkt door slapheid en besluiteloosheid. Toegevendheid en zachtaardigheid waren zijn meest kenmerkende eigenschappen, maar ze kwamen voort uit weekheid en wankelmoedigheid.

Lodewijk onderhield een goede verstandhouding met de Kerk. Door zijn strenge, op christelijke waarden gerichte levenswijze kreeg hij de bijnaam van de Monnik en na zijn dood van de Vrome.  In zijn ijver het "heidendom" uit te roeien ging Lodewijk zo ver, dat hij de oude Germaanse liederen verbood, die hij in zijn jeugd zelf had geleerd. Niemand mocht ze nog lezen of leren. De Germaanse heldensagen, die zijn vader met grote moeite had verzameld, liet hij verbranden. Hij voerde een strenge hervorming van het kloosterleven door, die door de Kerk positief werd onthaald. De bisschoppen kregen alle vrijheid en konden daardoor op treden als zelfstandige vorsten. Lodewijk werd voor zijn verdiensten jegens de kerk snel beloond: in oktober 816 werd hij door paus Stephanus lV in Reims gekroond tot keizer van het Westen. 

Rechts: kroning van Lodewijk l

Lodewijk kreeg echter al gauw problemen met de administratie van het grote rijk. Hij koos daarom voor de invoering van het leenstelsel. Maar met het erfelijk worden van de leen nam ook de macht van de koning af.

Lodewijk was in 794 getrouwd met Ermengarde, bij wie hij drie zoons had: Lothar (* 795), Pepijn (* ca. 803) en Lodewijk (de Duitser) (* 806). Later hertrouwde hij met Judith, die hem een vierde zoon Karel schonk. De verhoudingen tussen Lodewijk en zijn zonen en tussen zijn zonen onderling was een drama van haat en vijandschap. Lothar (Lotharius), de oudste van de drie, was een heerszuchtig intrigant. In 817 werd hij door de rijksdag in Aken tot mederegent en medekeizer en toekomstig opvolger van zijn vader gekozen. Ook werd bepaald dat hij na de dood van zijn vader de keizertitel zou erven. Als koning zou Lothar heersen over het Middenrijk en als keizer zou hij de absolute opperheerschappij over zijn broers bezitten.

De twee jongere zonen van Lodewijk: Pepijn en Lodewijk kregen een eigen koninkrijk, maar stonden onder Lotharius. 
De 14 jaar oude Pepijn  werd in 817 koning van Aquitanië. 

De  11-jarige Lodewijk werd koning van Beieren, vandaar zijn latere bijnaam "de Duitser". Pippijn en Lodewijk waren feitelijk onderkoningen en ondergeschikt aan hun oudere broer. 

Het kwam al gauw tot een uitbarsting. Na de dood van zijn eerste echtgenote Ermengarde (Irmingard) van Haspengouw hertrouwde Lodewijk in 818 met de Judith van Beieren, de dochter van hertog Guelph (Welf) van Argengouw. De nieuwe om haar schoonheid befaamde nieuwe keizerin was veel begaafder en wilskrachtiger dan haar echtgenoot en Lodewijk werd al spoedig een speelbal in haar handen. 

Pippijn

Frankische Rijk (820 - 830)

laatst bijgewerkt: 12-12-07

colofon