Tussen 800 - 950 kwam de Arabische beschaving tijdens de Abbasidische dynastie tot zeer grote bloei. De regeringsjaren van Haroen-al-Rasjid (786-809) en zijn opvolgers al-Amin en al-Mamoen betekenden het hoogtepunt van dit tijdperk. Tegen het einde van de 9e eeuw trad echter het verval in. Het hofleven werd decadent. Van 786 tot 803 bezat de Perzische familie der Barmakiden als vizier van kalief Haroen al-Rasjid grote politieke macht.

Haroen-al-Rashid (Harun ar-Rashid, Haroun al-Rashid, Haroon al Rasheed) (Al-Rashid betekent 'de rechtvaardige') werd geboren in 866 en was de zoon van de derde Abbasidenkalief  al-Mahdi (775–785) en al-Khayzuran, een gewezen slavin uit Yemen, een vrouw met een sterke persoonlijkheid die grote invloed op haar echtgenoot op het gebied van staatszaken. Zij stierf in 789. Zijn vizier (hoofd minister) Yahya the Barmakid, zijn zoons en de familie Barmakiden, die onder kalief Al-Mahdi veel invloed hadden gekregen, hadden de controle over de administratie. Yahya had Harun geholpen aan de macht komen en hij en zijn zoons stonden tot 798 bij de kalief in hoog aanzien, tot hij hem in de gevangenis liet werpen en hun landgoederen in beslag nam.  Bekend is dat Haroen al-Rashid  en Karel de Grote ambassadeurs uitwisselden en dat Karel bij gelegenheid hiervan een olifant cadeau kreeg. 'Het geschenk van de olifant' is echter een populair fabeltje. De Europese kennis van de Oriënt was zwak. Karel's ambassadeur omschreef hen vaag als 'Perzen'. Hij stichtte onder andere de heilige stad Najaf in 791. Ook ontstonden in zijn tijd de sprookjes van duizend-en-een nacht, waarin hij veelal optreedt. Hierin wordt hij als een wijze heerser afgebeeld die vaak incognito zijn rijk verkende.

Links"Haroen al-Rasjid ontvangt een delegatie van de Frankische koning Karel de Grote.

Haroen liet in Bagdad een enorm en schitterend paleis bouwen en leefde daar in grote weelde temidden van honderden hovelingen en slaven., Later verplaatste hij het hof naar Ar Raqqah, in het noorden van Syrië.

Om te controleren of zijn onderdanen door zijn administrateurs wel juist werden behandeld, en derhalve geen enkele reden tot klagen hadden liep hij in vermomming door de straten en over de bazars van de stad om te luisteren wat de mensen onder elkaar te vertellen hadden en vroeg hen soms ook wat zij van sommige zaken vonden. Zo wist hij of de bevolking tevreden was of niet.

Haroen wilde dat Yahya's zoon Jafar en zijn zuster Abbasa in zijn vrije tijd in zijn gezelschap verkeerden, maar de Moslim-etiquette stond dit niet toe. Haroen regelde daarom een huwelijksceremonie tussen hen beiden, wat Haroen een normale leek, maar de verbintenis was te zwak voor Abbasa. Het kind dat in het geheim werd geboren, werd door haar naar Mekkaa gezonden, maar een dienstmeid verspreidde het schandaal. Harun - op pelgrimsreis naar Mekka - hoorde dit en veronderstelde dat dit verhaal wel eens zou kunnen kloppen. p zijn terugreis naar Bagdad liet Haroen Jafar executeren en zijn lichaam naar Bagdad overbrengen, om het in twee dele te laten inmetselen in de pilaren van de brug. Na drie jaar liet Haren de lichaamsdelen weer daaruit verwijderen en te verbranden. Op de dag waarop Jafar ter dood werd gebracht werden zijn vader en broer in hechtenis genomen.

Tijdens Haroens bewind nam de politieke invloed van het kalifaat af. Gebieden in Spanje, Noord-Afrika en Iran werden zo goed als onafhankelijk onder hun emirs en riepen een zelfstandig kalifaat uit. In het begin van de 9e eeuw verbrokkelde het oostelijke deel van het kaliefenrijk door de opkomst van plaatselijke dynastieën, die slechts nog in naam het gezag van de kalief erkenden. (z. Perzië (800 - 900))

Het rijk der Abbasiden (809 - 1258)

Gemaakt: 28-09-05; laatst bijgewerkt: 31-10-07

colofon