5410

Die Plaetse

Amstelland en Amstelredamme (1300-1400)

Aan de dam grensde een plein, die Plaetse. Dit was de plaats waar de vonnissen werden uitgesproken en uitgevoerd over de degenen die de wetten hadden overtreden. 
De Plaetse was veel kleiner dan de latere Dam. De Nieuwendijk liep toen een stuk verder door en ook het blok huizen tussen de Nieuwendijk en het Damrak sprong een stuk meer naar voren. 

Aan die Plaetse stond sinds 1395 het oude stadhuis.

In 1410 werd de Nieuwe Kerk aan de Plaetse in gebruik genomen, maar was toen nog maar gedeeltelijk klaar.

Rond de Plaetse werd markt gehouden. Het was er een wirwar van mensen, goederen, kisten, balen, schepen, paarden en karren. Iedere dag werden er producten aangevoerd die de mensen dagelijks gebruikten, zoals vlees, gevogelte, boter, melk, kaas, ossen, kalveren, potten en pannen, appels en allerlei kramerijen. 
Vis werd vanaf de 14e eeuw verhandeld op de Damsluis

Tussen 1520 en 1530 werd er een kade aangelegd langs het Damrak tussen de Varkenssteeg en de Zoutsteeg, het laatste stuk kade dat aansloot op de Plaetse. Dat gebeurde met behulp van een grote lading bedorven vijgen. Dit stuk kade kreeg daarom de naam Vijgendam. Later is deze naam overgegaan op een ander deel van de Dam. De stadsbestuurders namen allerlei maatregelen om het marktlawaai enigszins in te tomen. Door het geschreeuw van de kooplui buiten konden zij bijna niet meer vergaderen. De ossenmarkt werd verplaatst naar het begin van de Kalverstraat, de pottenmarkt naar de Papenbrug, de melkmarkt naar de Gasthuissteeg. In 1503 werd het verboden om vlak bij het stadhuis eieren, appelen en kramerijen uit te venten. Ook werden er maatregelen genomen om de markt wat ordelijker te laten verlopen. 

De stad liet kramen en banken neerzetten en verhuurde deze aan de kooplui (1523). We vinden er kousenmakers, mandenmakers, boekverkopers, enz. Later kwamen er ook aan de westzijde van de dam kramen. Deze werden toegewezen aan de handelaren in boter, kaas, vis, eieren, hoendervogels, konijnen. Er werd toen ook bepaald dat de kooplui aan het eind van de dag de lege zakken, vaten, balen en kratten moesten opruimen. 

In de tweede helft van de zestiende eeuw werden er op de Plaetse vele huizen gesloopt om ruimte te maken voor de nieuwe Waag. Door deze sloop werd de Nieuwendijk een stuk ingekort. 

laatst bijgewerkt: 16-12-08

colofon