500
Insecteneters (Lipotyphla)
|
500 |
Insecteneters (Lipotyphla) |
|
 Synapsida Therapsida Theriodontia Cynodontia Mammaliaformes Zoogdieren (Mammalia) Metatheria (Buideldieren) Theria Placentadieren Laurasiatheria Insecteneters (Lipotyphla)
Klik Hier voor de framepagina |
|
De Orde Insecteneters (Lipotyphla) staan aan de basis van de Laurasiatheria en misschien ook wel wel andere Placentaldieren, die nu worden gerekend tot de Afrotheria. Ze stammen waarschijnlijk af van een klein insectenetend Vroeg Placentadier (Eutheria), mogelijk verwant aan de Eomaia dat ca. 125 miljoen jaar geleden in het Vroeg-Krijt op het Aziatische continent leefde. Rechts: Eomaia |
 |
|
De Phacolotherium (afb. rechts) leefde in het Jura op het Noordelijke Halfrond en zou wel eens de voorouder geweest kunnen zijn van de Insecteneters waaruit later de Laurasiatheria en mogelijk ook de Afrotheria ontstonden. |
 |
 |
Voorheen omvatte deze orde (toen nog Insectivora genoemd) ook de Toepaja's, Huidvliegers, Springspitsmuizen, Tenreks en Goudmollen. Tijdens de tweede helft van de 20e eeuw werd echter duidelijk dat de eerste drie groepen geen nauwe verwantschap hebben met de andere insecteneters, en in de laatste jaren van de 20e eeuw werden de Tenreks en Goudmollen op basis van genetische gegevens samen in de orde Afrosoricida binnen de Afrotheria geplaatst.
Ook de genetische integriteit van de overgebleven groep was echter omstreden; volgens sommige genetische studies waren de egels de zustergroep van alle andere placentadieren. Om deze reden werden in de derde editie van het standaardwerk Mammal Species of the World (2005) de egels in een aparte orde (Erinaceomorpha) tegenover de mollen, spitsmuizen, solenodons en Nesophontidae (Soricomorpha) geplaatst. Later genetisch onderzoek weersprak de speciale status van de egels echter en toonde aan dat er een nauwere verwantschap tussen spitsmuizen en egels dan tussen spitsmuizen en mollen bestaat; om deze reden worden de beide groepen nu samen in de orde Erinaceomorpha geplaatst. |
| De meeste insectivoren zijn klein, vele zijn muisachtig van uiterlijk. Alle insectivoren hebben een lange, platte, smalle schedel en kleine, weinig ontwikkelde hersens. ook hebben ze allemaal kleine oogjes. de meeste insecteneters hebben een slurfje, vaak met veel voelharen erop. dat komt goed van pas, want veel insecteneters leven 's nachts of in het donker., zoals de ondergronds levende mol. Alle insecteneters leven van dierlijk voedsel. Dat zijn vaak insecten, maar ook wormen worden veel gegeten. De bekendste families insecteneters zijn de mollen, egels en spitsmuizen. Andere families zijn tamelijk onbekend en bevatten soms erg exotische soorten: Solenodons, Borstelegels en Otterspitsmuizen zijn slechts een paar voorbeelden. |
De orde Eulipotyphla omvat de volgende Families en Orden
|
| De oudste insectivoren Lepticididae (= "tere wezels") waren kleine, primitieve spitsmuisachtige zoogdieren. Deze vreemde springende dieren maakten deel uit van een groep die de massale uitsterving aan het eind van het Krijt had overleefd. Gedurende het Tertiair verspreidde deze groep zich over Noord-Amerika, Azië, Afrika en Europa, maar stierf uit toen de welige tropische wouden aan het eind van het Eoceen, zo'n 40 miljoen jaar geleden, verdwenen. In Duitsland zijn drie soorten van verschillende grootte goed geconserveerd, met zelfs resten van vacht en maaginhoud. |
|
| Gemaakt 24-06-03; laatst bijgewerkt: 25-02-05 |