70

Het einde van het tijdperk der Dinosauriërs
(65 - 64 miljoen jaar geleden)

Krijt (85 - 64 miljoen jaar geleden)

Aan de tijd van de Dinosauriërs kwam aan het eind van het Krijt, ca. 64 miljoen jaar geleden, een eind. Hoe zijn de Dinosauriërs uitgestorven? Dit is een van de grootste raadsels aller tijden en de oplossing laat nog steeds op zich wachten. Alle deskundigen zijn het er over eens dat de laatste dinosaurussen ongeveer 65 miljoen jaar geleden zijn uitgestorven. Maar over de oorzaak verschillen ze van mening. Er zijn verschillende theorieën:

Theorie 1: Meteorietinslag

Een inslag van een reusachtige komeet, een enorm brok gloeiend hete steen uit de ruimte met een doorsnede van bijna 10 kilometer nabij het schiereiland Yacatán in Mexico. Bij de inslag vormde zich een krater van 180 kilometer breed. Die inslag was er mogelijk één in een lange reeks die enkele honderdduizenden jaren zou aanhouden en de nodige verwoestingen tot gevolg had. Alleen al de schade die de inslag in Yacatán veroorzaakte was indrukwekkend: 150 meter hoge vloedgolven beukten op de Noord-Amerikaanse kust. In sommige delen van de wereld ontstonden temperaturen van 500° Celcius.

 
Stel dat een reusachtige meteoriet de aarde raakt. Dan zou door de kracht van de botsing waarschijnlijk miljoenen tonnen stofdeeltjes in de lucht terechtkomen. De klap zou zo hevig zijn dat er vulkaanuitbarstingen zouden optreden. Door de dichte wolk van rook en stof zou het zonlicht de aarde niet meer kunnen bereiken en als gevolg daarvan zouden vrijwel alle bomen en planten sterven.
Misschien heeft zo'n meteorietinslag ook plaatsgevonden in de tijd van de Dinosauriërs. In dat geval zouden de vleeseters zich tegoed hebben gedaan aan alle dode en stervende planteneters. Maar vanaf het moment dat ze alle planteneters hadden opgegeten, zou er geen voedsel meer geweest zijn. Dan zouden de vleeseters op hun beurt van de honger omgekomen zijn.
Als de meteoriet in de oceaan was terecht gekomen zou hij een gigantische vloedgolf teweeg hebben gebracht. Deze monstergolf zou met enorme kracht over de kusten heen zijn geslagen en ook de dinosaurussen verzwolgen hebben.
"Bij een dergelijke meteorietinslag verdampt gesteente en krijg je een wolk die later weer condenseert. Zo ontstaan een soort gasbolletjes."
Inmiddels weten we ook waar deze meteoriet moet zijn ingeslagen: aan de zuidkant van de Golf van Mexico in het schiereiland Yucatán.
Daar is de krater gevonden (Chicxuclub-krater), alhoewel hij inmiddels begraven ligt onder een kilometer gesteente. Koraalriffen en dergelijke hebben dat gat helemaal opgevuld. Mexicaanse geologen ontdekten al in de jaren vijftig dat zich daar op grote diepte een eigenaardige, cirkelvormige structuur bevond. 

Ze noemde die de "Chicxulub", het Mayawoord voor een dorpje precies in het midden van de krater waar ze die structuur tijdens een boring voor het eerst ontdekten. De structuur bleek naderhand een immense krater te zijn van tweehonderd kilometer doorsnede. De plek is rijk aan zwavelhoudend gesteente. Dat betekent dat er door de inslag enorme hoeveelheden zwavel in de atmosfeer terecht zijn gekomen. Zwavelverbindingen weerkaatsen het zonlicht, waardoor op aarde de duisternis intrad en het enorm koud werd. Die koudegolf heeft vermoedelijk tien jaar geduurd. Dat is moeilijk in de gesteenten terug te vinden: tien jaar is in geologisch opzicht een ogenblik.  Een komeetinslag zou tot gevolg hebben gehad dat er op grote delen van de aarde enorme bosbranden uitbraken. Daardoor kwam er zoveel roet en stof in de lucht dat de zon de aarde minder kon verwarmen. Veel planten verdwenen daardoor en daarmee ook de dieren die van deze planten leefden en als gevolg daarvan ook de jagende dieren als gevolg van gebrek aan prooidieren. 

Theorie 2: Vulkaanuitbarsting

Maar misschien was het ook wel enorme vulkaanuitbarsting in India, die deze verschrikkelijke ramp veroorzaakte. Die zou tot gevolg hebben gehad dat er enorme hoeveelheden giftige gassen vrijkwamen die leidden tot het verdwijnen van veel planten en dieren. Maar mogelijk is het ook een combinatie van beid geweest. Paleontoloog Jan Smit claimt het definitieve bewijs voor een meteorietinslag te hebben gevonden in een soort glasbolletjes die hij in 1980 heeft gevonden in Spanje. 

Theorie 3 Nieuwe planten
Aan het einde van het tijdperk van de dinosaurussen verschenen er nieuwe planten. Sommige wetenschappers menen dat de planteneters dit type planten niet konden verteren en daardoor uitstierven, maar deze theorie vindt weinig aanhang.

Theorie 4 Onbekende ziekte
De mogelijkheid bestaat dat er door een onbekende ziekte een eind is gekomen aan het dinosaurussentijdperk. Die ziekte zou alleen de dinosaurussen dodelijk hebben getroffen. Door een snelle verspreiding zouden alle dinosaurussen in korte tijd dood zijn gegaan.

Theorie 5 Klimaatsverandering
Er zijn aanwijzingen dat tegen het einde van 'Het Krijt',ongeveer 65 miljoen jaar geleden,er een verandering in het klimaat op aarde is opgetreden. Het werd kouder. De dinosaurussen, die gewend waren aan een warm klimaat,konden zich hier niet aan aanpassen en stierven van koude.

Theorie 6 Uitroeiing
De zoogdieren die in het dinosauriërtijdperk leefden,waren nog erg klein. Ze vormden dus geen bedreiging voor volwassen dinosauriërs. Maar die zoogdieren hebben misschien wel grote aantallen dinosauruseieren opgegeten. Daardoor werden er minder dinosaurussen geboren.

Vervolg

laatst bijgewerkt: 17-06-03

colofon