5733

Denemarken (850 - 900)

Na de dood van Hårik (ca. 854) regeerden diverse koningen, onder andere afkomstig uit Zweden. Harald Blauwtand (Harald I) beweert op een runesteen in Jelling heel Denemarken te hebben veroverd. Waarschijnlijk besloeg Denemarken - het woord komt aan het einde van de 9e eeuw voor het eerst voor - destijds alleen een klein deel en heeft Harald dat toegevoegd aan het koninkrijk Jutland dat hij geërfd had van zijn vader, Gorm the Oude.
Het gebied dat Denemarken besloeg tijdens de Vikingen bleef onveranderd tot in de middeleeuwen. In Scandinavië was Denemarken het kleinste land met de grootste bevolking. Zuid-Noorwegen werd beschouwd als onderdeel van het Deense rijk.

± 850 bouwde Ansgar met koninklijke goedkeuring kerken in Schleswig en Ribe. ± 852 bracht hij een tweede bezoek aan Birka.

In 855 bevond Godfred zich bij zijn neef Rorik in Dorestad. Omdat Lothar dit gebied wilde laten besturen door zijn zoon Lothar II, trokken de Vikingen naar Denemarken om daar de macht te grijpen na de dood van Hårik. Dit mislukte echter, en de neven kwamen nog hetzelfde jaar terug naar Dorestad om Friesland weer in bezit te nemen. Dat is het laatste wat men in de bronnen van deze Godfred verneemt. Waarschijnlijk is hij kort daarna gestorven.

Hårik (Horik) ll (854 - ca 870)

Tijdens zijn bewind namen de overvallen en plunderingen van de Vikingen verder toe. ± 857 veroverden de Denen opnieuw Parijs en rond het zelfde jaar werd Dorestad tijdens de afwezigheid van Rorik door Deense plunderaars volledig in de as gelegd. Meer dan 60 jaar was Dorestad niet meer dan een ruïne.

In het begin plunderden ze alleen maar de omgeving en verdwenen weer. Later bleven ze ook om te overwinteren en namen deel aan lokale konflikten. Tussen 865 en 880 werden 3 van de 4 Anglo-Saxische koninkrijken veroverd en sommige Denen vestigden zich voorgoed in Engeland. Veel plaatsnamen in het noorden en oosten van Engeland laten nog steeds de sterke Deense invloed zien.

± 859 werd Rurik monarch van Kiev

± 860 vielen de Denen Constantinopel aan. In hetzelfde jaar vielen de Russen Byzantium aan.

± 861 overvielen de Denen voor de derde keer Parijs.

± 862 werd de Noormannenaanvoerder Rorik gedoopt.

± 863 werden de Denen bij Dokkum door de Friezen een zware nederlaag toegebracht en een jaar later (864) wist graaf Boudewijn met de IJzeren Arm in Vlaanderen een grote aanval van de Denen af te slaan. Maar van de Deense plunderingen waren de bewoners van de lage landen echter nog niet af. In hetzelfde jaar (864) kwamen de Friezen tegen Rorik  in opstand. Zij wisten hem te verjagen, maar keizer Lothar ll van Midden-Francië herstelde hem in zijn functie.

± 864 zond Hårik ll geschenken aan Paus Nicolaas l.

± 865 overvielen Ivar Lodbroksons, Ubble en Halvan Oost-Anglia en veroverden York. In datzelfde jaar vielen ook de zonen van Lagnar Lothbrok Engeland aan.

± 866 werd York door Noorse Vikingen veroverd.

In de periode 870 - 935 worden verschillende namen genoemd van "koningen van Denemarken": Harald (l) 873, Siegfrid lll Slangenoog, Halvdan,  Helge (? - ?), Olaf de Vermele (? - 925) (neef van Siegfrid lll Slangenoog), Gurd (? - ?), Knoet (Chnuba) l (? - 934), Sigerich (Sigtryg) (? na 935)
Na 910 treden er koningen aan van het Huis Jelling.: Gorm de Oude (910 - 958)

± 870 nam de Noor Ivar de macht over van zijn broer Olav in Dublin. Alfred de Grote van Wessex bracht de Deense opmars in Engeland tot staan.

± 872 werd  Harald l koning van Noorwegen.

± 874 beginnen Noorse immigranten met de kolonisatie van IJsland.

± 874 verkregen de Denen de controle over Noord en Oost Engeland.

± 879 maakte Rurik Kiev tot het centrum van Rusland.

± 881 drongen de Denen via de Rijn door tot in Lotharingen. Zij maakten zich meester van de stad Aken en gebruikten de schitterende paltskerk als stal voor de paarden. Hetzelfde jaar werden zij echter bij Saucourt door koning Lodewijk lll verslagen Twee jaar later werden de Denen gedwongen toto de aftocht.

± 885 begonnen de Denen opnieuw een beleg van Parijs.

In zijn poging de Denen te stuiten beleende de Oostfrankische koning Karel lll de Dikke (882-887) in 882 opnieuw één van de Noormannenaanvoerders, Gotfrid, de zoon van Harald III met de door de dood van zijn neef Rorik ll kort tevoren vrijgekomen graafschappen te belenen. Als bondgenoot bleek Godfrid echter spoedig onbetrouwbaar. In 885 beraamde hij een complot om heel Lotharingen te veroveren. Karel doorzag zijn plannen echter en liet hem vermoorden.

± 890 werd Olav genoemd als koning van Denemarken. Slag in Hafrsfjord. 
Harold Finehair poogde Noorwegen te verenigen.

In 891 werden de Denen bij Leuven door Arnulf van Karinthië (887-899), definitief verslagen.

± 890 - 935 ontstond er een afzonderlijk koninkrijk Haithabu onder Olav van Svaeland.

Denemarken (900 - 1000)

laatst bijgewerkt: 27-12-07

colofon