4223

Visigoten op het Iberisch schiereiland (568 - 600)

Leovigild (Leowigild, Leuvigild, Lwenheld, Leovigildo) (568 - 586) 

Hij regeerde over het deel bezuiden de Pyreneeën. Zijn broer Liuva (Leuva; Leova) l, de broer van Leovigild regeerde over het kleine gebied ten noorden van de Pyreneeen, maar zijn dood in 572 heerste Leovigild over het gehele Visigotische rijk. Als zijn residentie koos hij in 569 de stad Toledo, de vroegere Romeinse stad Toletum, door de Visigoten Tolaitola genoemd. Leovigild huwde met de weduwe van Athanagild, Goisvintha.

Na de lange overgangsperiode sinds Vouillé in 507, toen de hoofdstad van het rijk Toulouse was, was Leovigild de eerste vorst die definitief voor Toledo als nieuwe hoofdstad koos. In die lange periode, die meestal aangeduid wordt als “van het koninkrijk van Toulouse" naar "het koninkrijk van Toledo”, was het centrum van het rijk nu eens in deze en dan weer in een andere stad gevestigd. 

Aan Leovigild worden eveneens heel wat wetgevende kwaliteiten toegeschreven. Het staat vrijwel vast dat hij een codex uitvaardigde ter vervanging van de codex van Eurik. Toch is van deze codex niets overgeleverd, zelfs de naam niet. Aan de hand van het Liber Iudiciorum uit de zevende eeuw, hebben historici een reconstructie kunnen maken die de Codex Revisus genoemd wordt. Volgens sommige auteurs is dit de eerste keer dat er in de Visigotische geschiedenis een wetboek wordt uitgevaardigd waarvan de wetten een territoriaal karakter hebben en gelden voor alle inwoners van Spanje

Leovigild wordt gezien als een van de belangrijkste vorsten van het Visigotische Spanje. Dat aan zijn persoon zoveel belang gehecht wordt, is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat hij de enige Visigotische koning was, waarvan de regeerperiode beschreven wordt in twee belangrijkste kronieken van die tijd.

Bij het aantreden van Leovigild verkeerde het Visigotische rijk in een zware crisis: Allereerst waren er de grensconflicten met de Franken, de Sueven (Suebi) die in het noorden van Iberisch schiereiland een koninkrijk hadden gesticht en de Byzantijnen, die na de oproep van Athanagild om hulp, het zuidoostelijke deel van schiereiland (Baetica) in bezit hadden genomen (554) Bijna een eeuw lang (tot 626) zouden de Byzantijnen hier blijven heersen.

Behalve deze bedreigingen aan de grenzen, die  zorgden voor een permanente staat van oorlog, waren er de verschillende interne tegenstellingen (o.a. tussen de orthodoxe Christenen en de Ariaanse Christenen) en zelfs rebellieën. Vanaf het begin probeerde Leovigild deze situatie te bekampen door jaarlijks een militaire campagne te organiseren. Vooreerst zette hij zijn zinnen op de Byzantijnse provincie Spania. Daar kon hij echter niet veel eer mee halen, en na enkele bescheiden campagnes liet Leovigild de Byzantijnen dan ook met rust. 

In het jaar 572 kon hij zich eindelijk meester maken van Córdoba. De rebellie van deze stad droeg in hoge mate bij tot de instabiliteit en de crisis van het koninkrijk. De volgende jaren richtte Leovigild zijn aandacht vooral op de noordelijke regionen van Spanje: enkele kleinere volkeren werden onderworpen en het rijk der Sueven werd in een onderhorige positie gedwongen. Vermeldenswaard is ook de boerenopstand van 576 in Orospeda, de enige (gekende) plattelandsrevolte uit het Visigotische tijdperk. 

In het jaar 579 kwam zijn katholieke zoon en troonopvolger, Hermenegild (Hermenigild), die sterk onder invloed stond van zijn echtgenote, Ingtindis (Ingkunde) (dochter van de Austrasische koning Sigebert l die in 575 was vermoord) en van Leander, de aartsbisschop van Sevilla, tegen zijn vader in opstand. Hermenegild werd gesteund door het grootste deel van de orthodoxe katholieken uit het koninkrijk.

Links: de vroegere Romeinse provincie Baetica. In de 6e eeuw was Sevilla de hoofdstad van deze provincie.

Rond die zelfde tijd vielen de Basken de noordelijke territoria aan, en stootten zij door tot de Middellandse zee. Deze Baskische inval werd in het jaar 581 bedwongen, waarna Leovigild zijn aandacht geheel kon richten op het bedwingen van de opstand van zijn zoon. Deze laatste had zich ondertussen meester gemaakt van de belangrijke steden Sevilla en Mérida, en had bovendien contacten gelegd met de naburige Byzantijnen. De alliantie tussen Hermenegild en de Romeinen uit het oosten vermocht echter niet te weerstaan aan de macht van Leovigilds leger en geldbuidel. 

In hetzelfde jaar (585) slaagde Leovigild er ook in het Suevische Rijk in Gallaecia volledig te onderwerpen. Een opstand van de onderworpen Sueven werd snel overwonnen en zijn andere zoon, Reccared, versloeg op eclatante wijze het Frankische leger dat Septimanië (het Visigotische gebied ten noorden van de Pyreneeën: Languedoc-Roussillon) was binnengevallen. Dankzij een snelle reactie kon Reccared een inval doen op Frankisch grondgebied en zelfs de steden Cabaret en Beaucaire veroveren. Meerdere daden kon Leuvigild niet meer stellen, want ergens tussen 13 april en 8 mei 586 overleed de koning. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Reccared.

In 586 stierf Leovigild, de laatste Ariaanse koning van de Visigoten. Zijn zoon, Reccared (Rekared, Recaredo) l (586-601), volgde hem op als koning. 

De kersverse Ariaanse koning zat nog geen tien maanden op de troon, of hij liet zich, beïnvloed door aartsbisschop Leander van Sevilla, samen met zijn edelmannen tot het orthodox katholieke geloof bekeren (587). Dit zal een definitieve wending geven aan de geschiedenis van het Visigotische rijk. Om de bekering van de ganse natie te bespoedigen en vlot te laten verlopen, riep de koning een Ariaans concilie bijeen. Het merendeel van de Ariaanse bisschoppen aanvaardde de nieuwe religie. Er deden zich slechts drie kleine opstandjes voor: te Mérida werd de samenzwering ontmaskerd door het doortastende optreden van de wakkere graaf Witterik. In Toledo was er een poging tot paleisrevolutie, met als spilfiguur de moederkoningin Goiswintha, die onder verdachte omstandigheden aan haar levenseinde kwam. Tenslotte konden de opstandelingen in Septimanië rekenen op de nabijheid van de Franken om een rebellie uit te lokken. 

Rechts: Recared

Toen eenmaal al deze opstanden de kop ingedrukt waren, riep de koning in 589 een orthodox katholiek concilie samen, beter gekend onder de naam Toledo III het Derde Concilie van Toledo. Dit concilie kan beschouwd worden als de officiële en openbare verklaring van de bekering van de Visigoten tot het katholicisme. Van toen af speelde de Kerk een grote rol in alle aspecten van het sociale leven.  De bekeerde ariaanse clerus mocht op post blijven, en kon de eigen relikwieën bij de katholieken ingang doen vinden. De Ariaanse kerken en hun goederen gingen integraal deel uitmaken van de officiële orthodoxe structuur. De bekering van de gotische natie tot het katholicisme wordt algemeen als de grootste verwezenlijking van Reccared beschouwd. Meer feiten en daden uit het leven van Reccared als koning zijn er niet gekend, behalve dan het feit dat de koning naar aanleiding van zijn bekering en de bekering van zijn volk een belangwekkende briefwisseling met paus Gregorius de Grote onderhield. Vermeldenswaard, zeker in het kader van dit werk, is dat er tijdens zijn regeerperiode nog liefst zes kleinere synodes gehouden werden.

Visigoten (600 - 653)

laatst gewijzigd: 26-09-07

colofon

Rechts: Isidore van Sevilla