5790

Chorasmische rijk (Chorasmië) (ca. 1000 - 1200)

Perzië (900 - 1219)

Chorasmië (Russisch: Khorezm, Perzisch: Khwarizm)

De Perzische naam lijkt afgeleid te zijn van de woorden khwar = laag en zam = aarde of land. Chorasmië is inderdaad de meest laaggelegen regio van Centraal Azië (met uitzondering van de Kaspische Zee aan de uiterste westzijde), aan de delta van de Amu Darya op de zuidelijke kust van het Aralmeer. Gedurende eeuwen was Chorasmië een deel (satrapie) van het Perzische Rijk. Slechts enkele korte perioden werd het rijk geregeerd door lokale stamhoofden. Volgens sommige historici waren de eerste bewoners van het gebied Hoerrieten afkomstig uit Transkaukasisch Iberië. De Hoerrieten waren een niet-Semitisch en niet Indo-europees volk dat tussen 2500 - 1800 v. Chr. uit dit gebied werden verdreven door Indo-europese nomadenstammen. Waren de eerste bewoners inderdaad Hoerrieten, dan zou de naam "Chroezm" vertaald kunnen worden als Hoerrieten-land.
In de 11e eeuw werd het Choramische Rijk gesticht, dat in de vroege 13e eeuw heerste over geheel Perzië onder Shah Allah Al-Din Muhammad II. Rond 1141 nam Yelü Dashi de macht over in Chorasmië, waardoor het onderdeel werd van et Karta-Khitan Khanaat. Daarna, van 1218 tot 1220, lanceerde de Mongoolse Djengis Khan zijn invasie van Centraal Azië en vernietigde het Kara-Khitan khanaat en het Chorasmische Rijk, inclusief de hoofdstad Kunya-Urgench.

Rechts: Chorasmische rijk (1190-1220) Dit rijk omvatte het grootste deel van Iran, Turkestan, Oezbekistan, West-Afghanistan, Zuid-Kazakstan, West Tajikistan, Noord-West Kirgyzstan en Oost-Azerbaijan.

 
Van Oud Urgench (Kunya Urgench; Konye Urgench), de hoofdstad van Chorasmië in het noordoosten van het huidige Turkmenistan staan nog diverse gebouwen uit de 11e tot 16e eeuw overeind, waaronder een moskee, een minaret, mausoleums en versterkingsmuren. Sinds 2005 staat het historische Oud Urgench op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. 

Niettemin is dit stadje aan de zijderoute "niet interessant om te verblijven : er is geen centrum, en een smerig hotel" aldus de Turkmenistan reisgids. Het hotel krijgt ook al geen aanbeveling: "deuren zonder slot, doorlegen badkuipbedden, smerige gat met drek en vliegen aan achterzijde gebouw is enige toilet, ramen kunnen in de hitte niet open, geen water in het hele gebouw (zelf geen leidingen voorzien !), lakens bruin van het vuil" http://www.hansrossel.com

In 995 werd Dgurdganiya of Gurgandg, zoals Urgench na de verovering van het Rijk Khorezm in 712 door de Arabieren, werd genoemd, de hoofdstad van het Rijk Khorezmshakh. Het was toen de tweede stad van Centraal Azië, na Boechara. Uit deze periode zijn de Mausolea van Arslan en Tekesh, beide uit de 12e eeuw, overgebleven. De stad werd toen omringd door hoge muren, waarvan er nog fragmenten bewaard zijn gebleven.
Andere monumenten zijn het Paleis in Gurganj Turabek; Khanum (een Sufi Mausoleum uit de 12e eeuw)

De bloeitijd van Oud Urgench was van begin 12e eeuw tot 1221, toen Dzjengis Khan de stad veroverde en met de grond gelijk maakte. De stad werd hierna herbouwd, maar later weer verwoest door Timoer Lenk rond 1370. De rivier de Amu Darja, waar de stad aan lag, wijzigde zijn loop in de 16e eeuw, waardoor Oud Urgench vervangen werd door Urgench, gelegen in het tegenwoordige Oezbekistan.

gemaakt: 17-10-07

colofon