2845

Macedonië (700 - 359 v. Chr.)

Macedonië was een oud koninkrijk in het hedendaagse noorden van het huidige Griekenland en werd bewoond door de Oud-Macedoniërs, geregeerd door de Argeaden een oud koninklijk geslacht dat over Macedonië regeerde sinds de zevende eeuw v.Chr. De leden van de familie beweerden afstammelingen te zijn van de legendarische halfgod Herakles en zouden afkomstig geweest zijn uit de polis Argos (vandaar de naam Argeaden).

Caranus (808 - 778)  wordt gezien als de eerste koning van Macedonië. Hij vestigde zijn eerste koninkrijk in Aegae (nu Vergina). Volgens de legenden was Caranus een van de nakomelingen van Heracles. Zijn vader Temenus, samen met Cresphontes en Aristodemus, waren de drie Dorische leiders die het Myceense vasteland binnen gevallen waren. De drie krijgsheren verdeelden het land onder elkaar, zodat Cresphontes Messenia en Sparta kreeg. Aristodemus regeerde over Laconië en Temenos over Argos. Na de dood van koning Temenos kregen de prinsen ruzie over de opvolging. Een van hen, Feidon, versloeg zijn broers in een gevecht en werd koning. Caranos besloot daarop een eigen koninkrijk te stichten. Om zeker te zijn bezocht hij eerst het Orakel van Delphi om de Pythia om advies te vragen. "Je zou je koninkrijk daar moeten vinden waar veel wild en domesticeerbare dieren te vinden zijn" was haar advies. Daarop trokken Caranos en zijn entourage naar het noorden, op zoek naar een geschikte plaats om zijn koninkrijk te stichten. Uiteindelijk vond hij een groene vallei met veel wild en geiten die volgens hem aan de beschrijving van de Pythia voldeed. Hij bouwde er een stad die hij Aegae noemde. Dit heet tegenwoordig Vergina en is een belangrijke archeologische vindplaats. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Coenus van Macedonië

Coenus of Koinos volgde in 778 v.Chr. zijn vader Caranus op. Het is onduidelijk hoe lang hij regeerde. Volgens de antieke koningslijsten regeerde hij twaalf jaar (tot 764 v. Chr.), maar volgens Diodorus was Coenus 28 jaar aan de macht. Vaststaat dat gedurende zijn regeerperiode de eerste Olympische Spelen in de Klassieke Oudheid plaatshadden. Coenus werd opgevolgd door Tyrimmas.

Tyrimmas (766 of 750 - ca. 700)

Tyrimmas volgde op een onduidelijk moment Coenus van Macedonië op. Er is niet veel bekend over deze halfmythische koning, behalve dat er in 700 v.Chr. een einde kwam aan zijn regering, waarna Perdiccas I van Macedonië de dynastie der Argeaden stichtte.

Perdiccas l (ca. 700 - 678)

Perdiccas legde de basis voor het Macedonische koninkrijk en de dynastie der Argeaden toen hij Edessa innam. Hij veranderde de naam van de stad in Aigeia en begon de traditie om hem en alle nakomelingen van zijn dynastie daar te begraven. Hij zette herders ertoe aan het nomadenbestaan op te geven en zich te wijden aan het boerenbedrijf, wat bijdroeg aan de vormgeving en ontwikkeling van Macedonië. Perdiccas werd opgevolgd door zijn zoon Argaeus I van Macedonië.

Koningen van de Argeaden
Caranus 808 - 778
Coenus 778 - 766 of 750)
Tyrimmas 766 of 750 - ca. 700
Perdiccas l 700 - 678
Argaeus l 678 - 640
Philippos l 640 - 602
Aeropus l 602 - 576
Alcetas l 576 - 547
Amyntas 547 - 498
Alexander l 498 - 454
Perdiccas ll 454 - 413
Acheläus 413 - 399
Craterus l  399
Orestes en Aeropus ll 399 - 396
Acheläus ll 396 - 392
Amyntus ll 393
Pausanias 393
Amyntas lll 393
Argäeus ll 393 - 392
Amynthas ll (opnieuw) 392 - 370
Alexander ll 370 - 368
Ptolemaeus l 368 - 365
Perdiccas lll 365 - 359
Amyntas lV 359
Philippos ll 359 - 336
Alexander lll (de Grote) 336 - 323
Argaeus I (678 - 640)

Tijdens het bewind van Argaeus I, de zoon van Perdiccas I van Macedonië kwam waarschijnlijk het eerste muntgeld {de Drachme} in omloop.

Philippos I, Philippus of Phlippos (640 - 602)

Philippos was een goed strateeg en kundig bestuurder die voor een grote bloei van Macedonië zorgde. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Aeropus I van Macedonië.

Aeropus I (602 - 576)

Aeropus I was nog maar een baby toen zijn vader Philippos I van Macedonië overleed. De Illyriërs zouden deze gelegenheid hebben aangegrepen om met een groot leger tegen Macedonië ten strijde te trekken. Toen de Illyriërs de overhand kregen in de deze strijd, weten de Macedoniërs dit aan de afwezigheid van de Macedonische koning. Zij zouden daarop de wieg met de kleine Aeropus achter de frontlinie hebben geplaatst. De Macedoniërs werden echter steeds verder teruggedrukt. Pas op het allerlaatste moment, toen de jonge Macedonische koning in handen van de Illyriërs dreigde te vallen, weerden de Macedoniërs met hun laatste krachten de aanval af en verdreven de vijand.

Alcetas I (576 - 547)

Alcetas, de zoon van Aeropus l, regeerde volgens Eusebius 29 jaar. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Amyntas I van Macedonië 

Amyntas I (547 - 498)

Hij is vooral bekend om het feit dat de Perzen hem om de onderwerping van Macedonië vroegen, Hij verkreeg zijn positie op vreedzame wijze en werd ook op vreedzame wijze opgevolgd en vermoedelijk was zijn regering een van grote bloei. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Alexander l.

Alexander l (498 - 454)

Onder zijn regering raakte Macedonië betrokken in de Grieks-Perzische Oorlogen. Alexander werd tot een bondgenootschap met de Perzen gedwongen, maar hij waarschuwde de Grieken voor hun aanvalsplannen.Alexander geldt als de grondlegger van het Macedonische rijk. Hij reorganiseerde zijn leger en verkreeg het recht de Olympische Spelen bij te wonen, waardoor hij intensief betrokken raakte bij de Griekse cultuur, die hij zeer bewonderde. Hij nodigde ook de dichter Pindarus naar zijn hof uit en schonk een gouden beeld aan de tempel van Delphi. In 454 v.Chr. werd hij onverwacht vermoord. De Macedonische volksraad besloot dat hij moest worden opgevolgd door drie volwassen zonen die elk een deel van het land kregen: Philippus, Alcetas II en Perdiccas. De drie broers voerden echter al gauw een onderlinge strijd en de Macedonische volksraad zette Perdiccas' broers af, zodat deze de troon besteeg als Perdiccas II.

Perdiccas II (454 - 413)

Perdiccas raakte in conflict met Athene dat zijn grenzen probeerde uit te breiden in het door interne conflicten erg verzwakte Macedonische koninkrijk. Athene vestigde zelfs koloniën om dit de onderstrepen. Daarop riep Perdiccas de steden in Chalcidice op om in opstand te komen tegen het Atheense gezag. Zijn oproep werkte: Potidaea kwam inderdaad in opstand tegen Athene, maar werd na een belegering door Athene ingenomen. Dit leidde tot een slepende strijd tussen Athene en Sparta: de Peloponnesische oorlog. Daarin liep Perdiccas telkens over aan de hand van wat hem het beste uitkwam. Zo wist hij een einde te maken aan de Atheense dreiging, doordat Sparta en Athene elkaar erg verzwakten.

Op cultureel gebied zette Perdiccas het werk van zijn vader voort. Hij haalde veel dichters, filosofen, schrijvers en kunstenaars naar het hof en zorgde zo voor een grote culturele bloei. Hij nodigde zelfs Socrates uit, maar deze weigerde - volgens Aristoteles - omdat hij de corruptie en slechte reputatie van het hof verafschuwde.

Perdiccas had een hoop kinderen, ook een zoon, Archelaüs I van Macedonië, uit een relatie met de slavin van zijn broer. Deze volgens Plato een bastaardzoon, zou na zijn dood door veel intriges de macht krijgen.

Archelaüs I (413 - 399)

Archelaüs I verzekerde zichzelf van de troonopvolging door al zijn mannelijke rivalen uit de weg te ruimen: zijn halfbroer (een kind van zeven!), zijn oom Alcetas én diens zoon Alexander. Alsof dat niet volstond trouwde hij ook nog met Cleopatra, de jonge weduwe van zijn vader. In Plato's dialoog Gorgias wordt Archelaus getypeerd als een voorbeeld van een gewetenloze, maar succesvolle vorst, en wordt eraan getwijfeld of zo iemand wel "gelukkig" kan zijn.

Archelaus organiseerde het Macedonische leger, moedigde het handelsverkeer aan en legde nieuwe wegen aan in zijn land. Hij stichtte de stad Pella en maakte deze stad tot de nieuwe hoofdstad van het Macedonische rijk. Daarvoor was dit Aiges (Vergina).

Rechts: de ruïnes van Pella

 

Toen in 410 v.Chr. de havenstad Pydna tegen hem in opstand kwam, wist hij die te onderdrukken met de hulp van een Atheense legereenheid onder het bevel van Theramenes. Om een andere oorlog te voorkomen huwelijkte hij zijn dochter uit aan een van zijn aartsvijanden. Anderzijds was hij een groot liefhebber van de Griekse kunsten en wetenschappen. Hij nodigde aan zijn hof de grootste denkers en kunstenaars uit, waaronder de dichter Euripides, de schilder Zeuxis, en wellicht ook de redenaar en wijsgeer Gorgias. Ook Socrates werd aangesproken, maar deze wees de uitnodiging van de hand, volgens Aristoteles uit afkeer voor de corrupte en de immorele reputatie van het hof.

Archelaus werd tijdens een jachtpartij om het leven gebracht door zijn gunsteling Craterus. Wat betreft de motieven voor deze daad lopen de meningen uiteen: was het uit ziekelijke ambitie of uit walging voor 's konings wangedrag? Of was het, wat boze tongen beweren, gewoon uit wraak, omdat Archelaus een vroegere belofte om zijn dochter aan Craterus uit te huwelijken niet had uitgevoerd? Na vier dagen werd Craterus vermoord en werd Orestes van Macedonië koning onder regentschap van Aeropus. Aeropus werd in 397 v.Chr. echter tot koning gekozen en zo werd Orestes van de troon gestoten. Aeropus regeerde echter maar kort doordat hij stierf aan een ziekte. Orestes' broer Archelaus II van Macedonië volgde hem op als koning. In 393 v.Chr. werd hij echter vermoord tijdens een jachtpartij net als zijn vader waarna Amyntas II van Macedonië koning werd. Er braken echter onlusten uit en hij werd binnen een paar maanden vermoord, waarna Pausanias, de zoon van Aeropus ll koning werd. Pausanias stierf echter dat jaar nog waarna Amyntas III van Macedonië tot nieuwe koning werd gekozen.

Amyntas III (393 en 392 - 370)

Amyntas lll was de vijfde zoon van Alexander l. Al voor en aan het begin van de regering van Amyntas III telde Macedonië bijna niet meer mee op het politieke toneel en kende het land een sterke economische terugval ten gevolge van de steeds grotere interne conflicten. Hij wist verschillende invasies slechts ternauwernood te overleven door regenten of naburige Griekse stadstaten om hulp te vragen, zodat deze een sterke invloed op het lot van het land zouden gaan uitoefenen. Ook  hij regeerde niet lang, want de twee zonen van Archelaus Argaeus II van Macedonië en Pausanias kwamen tegen hem in opstand en wisten hem met hulp van Illyrië te verjagen. Amyntas kreeg echter hulp van Thessalië en zo wist hij na een jaar de troon te heroveren en liet hij Argaeus en Pausanias verbannen en herstelde hij de banden met de andere tak van de familie door zijn dochter Eurynoe uit te huwelijken aan Ptolemaeus I. Hierna kon hij 22 jaar ongestoord en vredig regeren en was er sprake van een sterke heropleving van de macht van Macedonië. Amyntas kreeg bij zijn tweede vrouw Eurydice drie kinderen die allemaal koning zouden worden: Alexander II van Macedonië, Perdiccas III van Macedonië en Philippus II van Macedonië. Zo was hij ook grootvader van Amyntas IV van Macedonië en de legendarische Alexander III de Grote. In 370 v.Chr. stierf Amyntas III vredig in zijn bed. Hij werd opgevolgd door zijn oudste zoon Alexander II.

Alexander II (370 - 368) -  Ptolemaeus (368 - 365)

Alexander II was de oudste zoon van koning Amyntas III en diens tweede vrouw Eurydice en een broer van Philippus II en Perdiccas III. Toen zijn vader in 370 v. Chr. stierf, was Alexander nog minderjarig en daarom werd Ptolemaeus, de zoon van Amyntas ll tot zijn regent gekozen. Maar Alexander en Ptolemaeus kregen echter al gauw onenigheid. Alexander wilde namelijk geen gewillige pion zijn van Ptolemaeus. Dit leidde in 369 tot een burgeroorlog. De Thebaanse generaal Pelopidas regelde een verzoening tussen Ptolemaeus en Alexander en nam ook nog 30 zonen van belangrijke personen, plus Alexanders broer Phlippus II, in gijzeling om er zeker van te zijn dat zij zich beiden aan de regeling zouden houden. Ptolemaeus echter liet Alexander alsnog vermoorden en besteeg daarna zelf de troon als Ptolemaeus I. Deze regeerde echter niet langer dan drie jaar (368 - 365). Alexanders jongere broer Perdiccas III pleegde een staatsgreep en vermoordde Ptolemaeus op zijn beurt. 

Perdiccas III (365 - 359)

Perdiccas lll werd gedood in een gevecht tegen Bardylis, koning van de Illyriërs en werd opgevolgd door zijn nog jonge zoon, Amyntas IV. Amyntas verloor vervolgens de troon aan Philippos II, de jongere broer van Perdiccas.

Macedonië (359 - 355 v. Chr.)

Gemaakt: 23-01-10

colofon