3933

Han-dynastie (87 v. Chr. - 24 n. Chr.)

Zhaodi (87 - 74 v. Chr.)

De Westelijke Han kwam de belasting van Wudi's oorlogen nooit te boven. Zijn opvolger Zhaodi ( 87-74 VC) stierf onder verdachte omstandigheden op de leeftijd van 22 jaar. 

Xuandi (74 - 49 v. Chr.)

Zhaodi werd opgevolgd door een kleinzoon van Wudi, Xuandi die de intriges aan het hof niet meester was. 

Tijdens het bewind van keizer Xuandi werd het staatsbestel nog nadrukkelijker op de confucianisme filosofie gevestigd. Dit was inclusief de verantwoordelijkheid van de regering voor de gehele bevolking en de rechten en plichten van de monarch ('het Hemelse Mandaat') ten aanzien van het welzijn van rijk en volk en zijn bemiddelende rol van de keizer tussen Hemel en Aarde.

Yuandi ( 49-33 VC ) 

Yuandi, de opvolger van Xuandi stierf de vergiftigingsdood. 

Chengi (49 - 7 v. Chr.)

Chengdi, de zoon van Yuandi, was een een jongeling van 19 toen hij keizer werd. Hij nam nooit enige verantwoordelijkheid en liet het regeringswerk over aan zijn moeder keizerin Xu. 

Na een succesvolle expeditie in 36 v. Chr. naar het westelijk gelegen Ferghana , werd een coalitie van Xiong Nu, waarbij zich volgens sommige bronnen zelfs Romeinse legioensoldaten aangesloten hadden, verslagen. 

Het einde van de eerste eeuw voor Christus zag een snelle verslechtering in het bestuur van het keizerrijk. Zwakke, meestal onvolwassen, keizers kwamen op de troon. Zij stierven vaak voordat zij effectief gezag konden uitoefenen. Hierdoor werd de macht langdurig door regentschappen uitgeoefend en werd een speelbal van onderling intrigerende groepen van eunuchen, de confucianistische elite en familieleden van de keizerin.
Op het platteland stonden de boeren steeds vaker bloot aan uitbuiting van grootgrondbezitters. Als gevolg van de instabiliteit in de hoofdstad verslechterde ook de militaire situatie en wisten de Xiongnu hun grip op het Tarimbekken te herwinnen. Het leek erop dat de Han-dynastie het 'Mandaat van de Hemel' verloren had. Toen er tijdens de eerste jaren van onze jaartelling weer een onstabiel regentschap de plichten van de troon waarnam, gelukte het de confucianistische bureaucraat en lid van een clan die vaker keizerinnen geleverd had, Wang Mang, de macht alleen in handen te krijgen en als eerste keizer van een nieuwe dynastie met als naam Xin (=Nieuw), de troon te bestijgen.

Aidi (7 - 1 v. Chr.)

Chengdi werd opgevolgd door de 17 jarige Aidi. Hij was homoseksueel en verliefd op Dong Xian aan wie hij op een bepaald ogenblik het keizerschap aanbood. Bij zijn dood gaf de keizerin beslissingsmacht aan haar neef Wang Mang, die de overige jaren van de Westelijke Han dynastie zou domineren. 

Pingdi (1 v. Chr. - 6 n. Chr.)

Na Aidi kwam de 8 jarige Pingdi die 6 jaar later stierf en werd opgevolgd door Ruzi.

Ruzi (7 - 9)

Ruzi was 2 jaar oud toen hij keizer werd. Wang Mang, gesteund door de invloedrijke figuren van het hof, schoof de keizerlijke familie aan de kant en greep zelf de macht. Hij liet zich uitroepen tot keizer in het jaar 9. Voorlopig was het gedaan met de Han.

Wang Mang (9 - 24)

Wang Mang was stichter en enige keizer van de Xin dynastie. Hij was de neef van Wang Zhenjun, vrouw van keizer Yuandi en spaarde het leven van de jonge Ruzi, die later zou huwen met de kleindochter van Wang Mang. Hij had heel wat aanhang in eigen stad maar slaagde er nooit in zijn invloed uit te breiden naar de provincies. Hij voerde een aaltal landbouwhervormingen door die in slechte aarde vielen bij de grootgrondbezitters en verbood tevens de handel in slaven. Alle goud moest ingeleverd worden en werd verwisseld voor koper. Wang Mang verzamelde aldus 140.000 kg goud, wat via de handel langs de zijderoute, gevoeld werd tot in Rome, waar keizer Tiberius de Romeinen verbood nog zijden kleding te dragen. In 22 werd de hoofdstad Chang'an zwaar beschadigd bij gevechten om de stad op Wang Mang te heroveren. Wang werd gedood door een gewone soldaat bij een opstand in 23.

Latere geschiedschrijvers hebben het bewind van Wang Mang nooit als legitiem erkend en hem als usurpator aangeduid. Het interregnum van Wang Mang had dan ook een desastreus verloop. Hij was van oorsprong een onbekende locale bestuurder, weliswaar uit de Wang-familie, waaruit meerdere keizerlijke echtgenoten voortgekomen waren. Als oprecht confucianist probeerde hij oude gebruiken uit de Zhou-dynastie in ere te herstellen en weer een vorm van het oude feodalisme te laten herleven. Ook voerde hij economische hervormingen door, zoals de invoering van nieuwe munten. De vorm van deze munten was gebaseerd op de oude Zhou-munten, op hun beurt afgeleid van gereedschappen, zoals spaden. Zijn motieven waren waarschijnlijk zeker nobel te noemen. Zo probeerde hij de uitbuiting van de boeren door het grootgrondbezit aan banden te leggen. Zonder reële machtsbasis in het rijk waren zijn pogingen tot hervorming door continue tegenwerking van ongeveer alle sociale groepen in de maatschappij echter tot mislukking gedoemd. Zelfs het weer leek zich tegen hem te keren: droogte en overstromingen wisselden elkaar af, grote hongersnoden veroorzakend. Een ander gevolg van de ineenstorting was het ontstaan van vele benden wanhopigen, die door plundering in leven probeerden te blijven. De meest bekende van deze groepen waren de zogenaamde 'Rode Wenkbrauwen', die vanaf 18 na Chr. het Chinese platteland onveilig maakten. Ondertussen betwistten meerdere pretendenten de troon. In 23 werd Wang Mang door opstandelingen in zijn paleis in Chang'an vermoord.
De keizer van nieuwe dynastie was lid van de Liu-familie en afstammeling van Liu Bang, de stichter van de Han-dynastie. Er wasdus in zekere zin sprake van een herstel van de Han-dynastie. De hoofdstad werd echter naar het oosten (Luoyang) verplaatst en de vernieuwde dynastie wordt daarom Latere of Oostelijke Han-dynastie (24-220 na Chr.) genoemd.

Tijdens de Wang Mang periode (Xin-dynastie) (9 - 24 n. Chr.) vielen er door de slechte oogsten en ernstige ziektes vele doden. Sommige boeren werden struikrovers; Ze leefden in de heuvels en sloten zich aan bij geheime genootschappen als de Rode Wenkbrauwen en de Groene Bosbewoners. Deze gemeenschappen zetten de boeren aan tot een opstand en in 9 na Chr. nam de hervormer Wang Mang de macht over. Hij begon een strijd tegen het grootgrondbezit en verdeelde het land onder de boeren.

Latere geschiedschrijvers hebben het bewind van Wang Mang nooit als legitiem erkend en hem als usurpator (iemand die zich op onrechtmatige wijze had meester gemaakt van de troon) aangeduid. Het interregnum van Wang Mang had dan ook een desastreus verloop. Hij was van oorsprong een onbekende locale bestuurder, weliswaar uit de Wang-familie, waaruit meerdere keizerlijke echtgenoten voortgekomen waren. Als oprecht confucianist probeerde hij oude gebruiken uit de Zhou-dynastie in ere te herstellen en weer een vorm van het oude feodalisme te laten herleven. Ook voerde hij economische hervormingen door, zoals de invoering van nieuwe munten. De vorm van deze munten was gebaseerd op de oude Zhou-munten, op hun beurt afgeleid van gereedschappen, zoals spaden.

Nadat aan het begin van de 1ste eeuw n.Chr. de Chinese Han dynastie haar macht over het Tarim bekken had verloren ontstond hier het eerste boeddhistische koninkrijk. Enkele tientallen jaren later wist de briljante Chinese generaal Ban Chao het Tarim bekken, inclusief Kashgar, weer te onderwerpen aan het centrale gezag. 

Han-dynastie (24 - 168)

Laatst bijgewerkt: 10-10-08

colofon