430
Synapsiden (Synapsida)
|
430 |
Synapsiden (Synapsida) |
|
 Tetrapodomorpha (Amfibieën) Temnospondyli (Reuzenamfibieën) Reptilomorpha Cotylosauria Synapsida |
| Klik hier voor het openen van het frame van deze pagina |
|
De klasse Synapsiden (Synapsida), traditioneel bekend als zoogdierachtige reptielen of zoogdierreptielen waaruit de zoogdieren zijn voortgekomen. De Synapsida vormen een volledig monofyletische groep. Volgens nieuwere, cladistische opvattingen over classificatie dienen nu echter ook de Zoogdieren omvat te worden door deze groep.
De Synapsiden, scheidden zich in het Boven-Carboon (ruim 300 miljoen jaar geleden) af van de Cotylosauria en zijn nauw verwant aan de klasse Sauropsida. De schedel van de Synapsiden heeft een opening laag aan de zijkanten van de schedel. De groep Synapsida bestond in het Late Perm en het Trias uit vele leden. In de Late Jura verdwenen de Synapsiden. Alleen hun afstammelingen, de zoogdieren, waren nog overgebleven. |
 |
 |
In het Carboon ontwikkelden zich de eerste soorten, zoals Archaeothyris, die uiterlijk leken op hagedissen, zich in de steenkoolwouden van Noord-Amerika. Archaeothyris, het oudst bekende zoogdierreptiel behoorde tot de groep Pelycosauria. Het was een 50 cm lang hagedisachtig dier die tijdens het Carboon (circa 300 mjg) in de warme moerasbossen van Noord-Amerika leefde. Archaeothyris was een carnivoor met scherpe, puntige tanden. Waarschijnlijk behoorde ook het hagedisachtige reptiel Hylonomus tot zijn potentiële prooi. Fossielen van Archaeothyris zijn gevonden nabij Florence in Nova Scotia, Canada. |
| Amniota |
|
= |
Synapsida |
| Uit de Synapsiden ontstonden verschillende onderfamilies: de Eothyrididen, de Varanopsiden, de Ophiacodontiden, de Edaphoasauriden en de Sphenacodontiden, die tezamen worden ondergebracht bij de orde Pelycosauria, alle roofdieren met een sterke en gespierde schedel en sterke kaakspieren. |  |
|
= |
Orde Pelycosauria |
|
= |
Suborde Eothyrididae |
|
= |
Suborde Ophiacodontidae |
|
= |
Suborde Varanopseidae |
|
= |
Suborde Sphenacodontidae |
|
= |
Suborde Edaphosauridae |
|
= |
Suborde Caseidae |
|
= |
Orde Therapsida (ontstaan uit de Sphenacodontidae) |
|
De Tetraceratops (afb. rechts) was een tussenvorm tussen de Sphenacodontidae en de Therapsida en wordt soms ook tot deze familie gerekend. Treceratops behoort tot de vroegst bekende Therapsiden uit het Vroeg-Perm.
Bronnen:Sphenacodontidae - Wikipedia ; Therapsida - Wikipedia |
 |
|
= |
Suborde Dicynodontia (Theriodontia) |
|
= |
Suborde Cynodontia |
|
= |
Mammalia |
|
= |
Suborde Biarmosuchia |
|
= |
Suborde Anomodontia |
|
= |
Suborde Dinocephalia |
|
= |
Suborde Gorgonopsidae (Gorgonopsiden) |
|
= |
Suborde Therocephalia (Laat-Perm en Trias) |
|
Binnen enkele miljoenen jaren waren de Synapsiden de belangrijkste diersoort op Aarde. In het Vroeg-Perm beheersten grote soorten als Dimetrodon (carnivoor), Edaphosaurus (herbivoor) en Varanosaurus (carnivoor) de moerassen van Europa en Noord-Amerika. De eerste twee Synapsiden waren in het bezit van een rugkam, die mogelijk een rol speelde bij regulatie van de lichaamstemperatuur. Varanosaurus leek, zoals de naam al zegt, enigszins op een hedendaagse varaan, die zijn echter verwant aan de slangen.
Rechts: Dimetrodon |
 |
|
In de loop van het Perm verspreidden de Synapsiden zich verder over de Aarde en werden zeer talrijk in onder meer Rusland en Zuid-Afrika. In Rusland leefden reusachtige carnivore vormen zoals de tot de Therapsiden behorende Inostrancevia, die in het bezit was van grote sabeltanden en grote planteneters als Estemmenosuchus.
Boven Inostrancevia In Zuid-Afrika waren Synapsiden zowel de voornaamste carnivoren als herbivoren. Tot de eerste groep behoorde onder andere Lycaenops, een kleine verwant van de Russische Inostrancevia. Lycenops behoorde tot de Gorgonopsiden.
De reusachtige Moschops behoorde tot de plantenetende vormen. De Synapsiden deelden hun leefgebied in het Perm met grote amfibieën, andere oerreptielen en Archosauriërs (Thecodontia), de voorouders van de Dinosauriërs. Aan het einde van Perm trad een massaal uitsterven op, waarbij ook de synapsiden niet gespaard werden. De groep waartoe Dimetrodon, Edaphosaurus en Varanosaurus behoorden, de orde Pelycosauria, stierf volledig uit, terwijl ook de orde Therapsida, de andere groep, zware klappen kreeg. Enkele soorten bleven echter in leven en daaruit ontstonden de latere vormen. In het Vroeg-Trias waren de Synapsiden nog steeds de dominante dieren, hoewel ze wel steeds meer concurrentie ondervonden van de Archosauria. Bron: Synapsiden - Wikipedia |
|
Uiteindelijk stierven in het Laat-Trias bijna alle Synapsiden uit (behalve de zoogdieren en de cynodonten), doordat de concurrentiestrijd met de Dinosauriërs zoals Coelophysis te sterk was. Uit de Cynodonten hadden zich echter de eerste echte zoogdieren ontwikkeld. Uit muisvormige diertjes als Morganucodon zouden zich in de loop van miljoenen jaren alle zoogdieren ontwikkelen.
rechts: Procynosuchus, de vroegste bekende Cynocodont.was de voorouder van de vroegste zoogdieren. Laatst bijgewerkt: 10-11-06 |
 |
