743

Chimpansee (Pan)

Primaten Halfapen Apen (Anthropoidea) Apen van de Oude Wereld (Smalneusapen) Hominoidae (Mensachtigen) Hominidae Homininae Hominini Pan (Chimpansee)
 Boven: Chimpansee in Safaripark Le Monde Sauvage (B) (foto: Bert Woudstra, 2009)

Bronnen: Hominidae - Wikipedia en Evolutie van de mens
Het geslacht Chimpansees wordt door Cela-Conde & Ayala (2003) ingedeeld bij de Stam Hominini van de Onderfamilie Homininae van de Familie Hominidae
 

De Chimpansee is de diersoort die het meest aan de mens verwant is. Bijna 5, misschien 6 miljoen jaar geleden ontstonden de mens en de chimpansee uit een gemeenschappelijke voorouder. Van fossielen is bekend dat die voorouder er als een aap uitzag, zelfs 20 miljoen jaar geleden al. 

Chimpansees leven in de - liefst droge - oerwouden van Afrika, ongeveer van het Nijlbekken tot aan Angola. Ze komen ook voor in de Savannen. Een Chimpansee leeft op de grond. Hij heeft zulke lange armen dat hij bomen kan omvatten die voor andere apen te dik zijn., zodat de vruchten hiervan speciaal voor de Chimpansee gereserveerd blijven.  Iedere nacht bouwen ze in de bomen slaapnesten van takken. Ze slapen zo diep dat ze zonder zo'n nest uit de boom zouden vallen. De normale gang op de grond is vierbenig, maar ze lopen ook wel op drie benen, waarbij zij dan één hand vrij hebben om voedsel te dragen. Ze lopen ook wel op twee benen, vooral in de savannen. Chimpansees leven in groepen van hoogstens 40 leden. De banden tussen de leden van de groep zijn zwak. Er is geen bepaalde sociale structuur, zoals bij de Bavianen. Een Chimpanseegroep wisselt voortdurend van grootte, omdat er steeds leden van de groep wegtrekken en andere van omzwervingen terugkeren. De enige constante eenheid van sociaal leven is die van een moeder met haar jongen. Ze kan er op een bepaald ogenblik twee of drie van verschillende leeftijden bij zich hebben., want de jongen blijven jarenlang bij de moeder. Binnen de groep heerst er een sociale rangorde onder de mannetjes; de lagere in rangorde respecteren de hoger gesitueerden. 
De dominantie hangt samen met de leeftijd: een chimpansee komt geleidelijk aan hoger te staan in de rangorde vanaf de tijd dat hij geslachtsrijp is en zijn moeder verlaat. De status van de mannetjes schijnt gedeeltelijk in stand gehouden te worden door vertoon van lawaai, op elkaar afstormen met zwaaiende takken en trommelen op de bomen. 
Dit gedrag wordt soms opgewekt door frustratie, bijvoorbeeld als een chimpansee een dominant mannetje iets lekkers ziet eten zonder ook iets te kunnen krijgen. Chimpansees erkennen het recht van eigendom en een dominant mannetje zal nooit voedsel afpakken van een der lager geplaatste mannetjes. twee chimpansees die elkaar tegenkomen begroeten elkaar door elkaar aan te raken of de hand te schudden of te zoenen. De aankomst van een dominant mannetje is voor de rest van de groep een teken om zo snel mogelijk hun respect te tonen. De leden van de groep zijn vaak bezig elkaar en zichzelf te vlooien. Moeders gaan zorgvuldig met de handen door de vacht van hun jon om alle ongerechtigheden er uit te halen: vuil, steentjes, verdroogde huidschilfertjes en teken worden uit de vacht geplukt en splinters worden met de vingers of de lippen uit de huid getrokken.

rechts: Bonobo

colofon

laatst bijgewerkt: 17-04-08