880

West- en Midden-Europa (16.000 - 12.000 v. Chr.)

-17.000 -16.000 -15.000 -14.000 -13.000 -12.000 -11.000 -10.000 -9000 -8000 -7000 -6000 -5000 -4000 -3000 -2000 -1000 1 1000 2000
Klik hier voor de framepagina

± 9900 v. Chr. werd het na een korte koudere periode (10.100 - 9.900 v. Chr.) in onze streken een langere tijd (± 1000 jaar) weer iets warmer. In deze warmere periode, die wordt aangeduid met Allerød-periode, ontstonden open dennenbossen.
Maar ± 8950 v. Chr. verslechterde het klimaat echter weer. De dennenbossen stierven af en op sommige plaatsen woedden enorme bosbranden in het toen al dode hout. Noordwest Europa veranderde weer een toendra, begroeid met een kruidenrijke vegetatie. 
Met de rendieren die terugkeerden, verschenen hier ook weer de rendierjagers. Van deze jagers werd in 1954-'57 een kampplaats blootgelegd op de zandgronden van Noord-Brabant bij Geldrop, in Limburg en verder ook in België. Deze zgn. Ahrensburg-jagers leefden vrijwel net als de rendierjagers van de Hamburg-cultuur.

Van hen zijn veel vuursteenafslagen teruggevonden. Stukjes verbrand been weerspiegelen de haardplaatsen. Krombekstekers om de geweien te bewerken gebruikten zij echter niet meer. Zeker is dat deze jagers goede kleding gebruikten, gemaakt van huiden. Ook de jachtwijze met de harpoen is zeker. We weten echter niet welke camouflage de jagers in het open land gebruikten.

Aan het eind van de laatste ijstijd (Weichsel glaciaal), zo'n. 9000 jaar geleden, stond de Noordzee nog grotendeels droog. De zeespiegel stond toen 100 meter lager dan nu. Het was toen verschrikkelijk koud, Daarna werd de aarde in korte tijd snel warmer, de ijskappen die Scandinavië en Canada bedekten smolten en het oceaanwater werd warmer en zette uit.

De zeespiegel  moet aanvankelijk zeer snel gestegen zijn, tussen 9000 en 8000 jaar geleden zelfs met 20 meter (2 meter per eeuw). Sindsdien steeg steeg het peil in totaal nog 15 meter, met steeds afnemende snelheid tot 14 cm. per eeuw voor Nederland nu, 

± 8.500 v. Chr. kwam er een eind aan de koude periode en ook aan het Weichsel-glaciaal. Dit was het begin van het Holoceen. 
Geleidelijk werd het klimaat warmer. Opnieuw groeiden overal weer berken en dennen. 
De rendierjagers trokken met de rendieren naar het noorden. Sommige rendierjagers bleven echter in het gebied waar zij woonden en pasten hun leven aan aan het warmere klimaat en veranderde omgeving en werden bosjagers.

Vegetatiezones tijdens het Pleistoceen

± 7950 zorgde een tijdelijke temperatuurdaling voor een kouder klimaat. Hieraan kwam ± 7000 v. Chr. een eind.

rechts: Vegetatiezones tijdens het Holoceen

Europa in de Midden-Steentijd (12.000 - 6400 jaar v. Chr.)

laatst bijgewerkt:25-04-08

colofon