6023
Byzantijnse rijk (1204 - 1328)
|
6023 |
Byzantijnse rijk (1204 - 1328) |
|
 Inname van Constantinopel (1204) |
|
Na de nederlaag in de Slag bij Adrianopel in 1205 waren de kruisvaarders ernstig verzwakt. In 1205 stierf Doge Enrico Dandolo in het oude paleis van de byzantijnse keizers. Hij vond zijn laatste rustplaats in de Hagia Sophia. Theodoros l Laskaris kreeg de kans zich uit te laten roepen tot keizer. De door hemzelf benoemde patriarch Michaël IV Autoreianos kroonde hem in 1208 tot keizer en in 1214 erkenden Bulgarije en de paus hem als keizer. Met de kroning was Nicea in Griekse ogen het legitieme keizerrijk geworden. Zijn schoonvader Alexios III was intussen naar het hof van de Seltsjoeken in Ikonion gevlucht en eiste van daaruit dat Theodoros ten gunste van hem zou aftreden. In de daaropvolgende oorlog doodde Theodoros l Laskiris, zo willen althans Griekse bronnen het, eigenhandig sultan Kai Chosrau I en nam hij Alexios gevangen. |
 |
|
Hoewel in 1211 nog een nederlaag tegen zijn Latijnse aartsrivaal Hendrik van Vlaanderen volgde, wist Theodoros zich te handhaven. De grens met het Latijnse Keizerrijk werd in 1212 en 1214 geregeld. Het Latijnse Rijk kreeg slechts de noordwestkust van Klein-Azië tot Adrarnyttion. Verreweg het grootste deel, inclusief de zojuist op Hendrik veroverde gebieden, kwam aan het Niceaanse keizerrijk. In 1214 veroverde Byzantium Korfoe terug via het despotaat van Epirus. Het despotaat van Epirus was 1 van de 3 onafhankelijke Griekse staten. Een halve eeuw was het rustig en de welvaart floreerde totdat de dreiging uit Sicilië weer zat aan te komen. Op keizer Met dit verdrag erkende het Latijnse Rijk het bestaan van Nicaea (nu Iznik) en begon de bloeiperiode van het laatstgenoemde rijk. Theodoros zette economie, bestuur en legerorganisatie van Byzantium voort en schiep zo voor zijn opvolgers een basis van waaruit Constantinopel kon worden heroverd. Om de paus voor zich in te nemen begon hij onderhandelingen over een mogelijke hereniging van de kerken. In 1219 sloot hij een verdrag met Venetië dat deze republiek in geheel Nicea handelsvrijheid gaf. In het kader van de werderzijdse verzoeningspolitiek trouwde Theodoros l Laskaris met Maria van Courtenay, een dochter van de Latijnse keizer Peter van Courtenay en de zuster van de keizers Robert en Boudewijn II. Dit huwelijk bleef kinderloos. Omdat zijn zoons op jonhe leeftijd waren overleden werd zijn schoonzoon Johannes Doukas Vatatzes, de beoogde opvolger. Twee van Laskaris' broers, Alexios en Isaäk, aanvaardden Johannes' keizerschap niet en wisten de jonge Latijnse keizer Robert zover te krijgen dat hij tegen Nicea de wapens opnam. Vatatzes behaalde in 1224 bij Poimanenon de overwinning en liet beide broers de ogen uitsteken. |
|
Keizer Op het Europese continent ontnam hij Macedonië aan het voormalige Latijns-Thessalische koninkrijk (1242–1246) en dwong zodoende het "keizerrijk" Epirus genoegen te nemen met een "despotaat" (1242). Hij onderhield wel goede betrekkingen met de Duitse keizer Frederik II en trouwde met dochter Constance. Johannes slaagde er echter niet in tot een overeenstemming te komen met Rome om tot een eenheid van de Westerse en Byzantijnse kerk te komen. Ducas voerde een heel sociaal beleid en bevorderde ook de economie van zijn rijk. De Byzantijnse Kerk bestempelde hem bijna als een heilige. |
|
In 1261 werd deze jonge keizer aan de kant gezet door zijn voogd en en medekeizer Michaël Palailogos. Michaël liet hem vermoorden om zo het laatste keizerlijk huis van Byzantium te stichten, de Paleologen. |
 Michaël Vlll Palaiologos (1261 - 1282)
Michaël slaagde erin de kroon te zetten op het werk van zijn Lascaris voorgangers. In 1261 heroverde hij met Byzantijnse huurlingentroepen vanuit het keizerrijk Nicea de stad Constantinopel dat weer de hoofdstad van het rijk werd. Hij besefte dat dat mogelijk een gevaarlijke reactie uit het Westen kon oproepen en probeerde een wig te drijven tussen de paus, de Venetiërs en Karel van Anjou die Zuid Italië beheerste. Hij bood de paus de hereniging van de Kerk aan. Daarvoor moest hij wel veel van zijn eigen priesters in het gevang gooien, maar het werkte. Althans enige tijd. Daarna deed de paus hem weer in de ban en moest hij iets anders verzinnen. Met waarlijk Byzantijnse diplomatie kocht hij de Catalanen om om Sicilië te veroveren. Dat brak de macht van Karel van Valois en de dreiging uit het Westen bleef uit. Toch kon Michaël niet het hele rijk weer herenigen. Er waren nog rivaliserende vorstendommen zoals Epirus en Trebizonde. Dit probleem werd nooit meer opgelost en droeg sterk bij tot de uiteindelijke ondergang in 1453. |
 |
|
Andronikos ll Palailogus Keizer van Byzantium (1282 - 1328)
Andronikos, de zoon van keizer Michaël VIII., bleek ondanks zijn grote begaafdheid in de praktijk niet in staat de langzame ondergang van Byzantium te stuiten. Het rijk was financieel ondermijnd, politiek en militair gefeodaliseerd, en de keizer zag géén kans meer het Klein-Aziatisch rijksgebied te handhaven tegen de Osmaanse Turken. Bovendien moest hij lijdzaam toezien hoe intussen de Serviërs en Bulgaren in de Zuidelijke Balkan en de Anjous in Epirus huis hielden. Tegen Anjou deed Andronikos beroep op troepen van Aragón, maar hun interventie bracht meer schade dan baat. In 1294 of 1295 werd zijn zoon Onmin tussen de keizer en diens kleinzoon Andronikos III stortte vanaf 1321 het rijk in een burgeroorlog. Deze kon pas eindigen met de aftreding van Andronikos II in 1328. De keizer trok zich terug in een klooster, waar hij vier jaar later als monnik overleed. Andronkos II huwde eerst met Anna, dochter van |
 |
|
gemaakt: 31-08-03, laatst bijgewerkt: 28-12-09 |
