Magyaren

Eind 9de eeuw begonnen invallen van de Magyaren een steeds groter gevaar te vormen. In 907 liepen zij het gebied geheel onder de voet. Nadat de Duitse keizer Otto de Grote bracht, de Magyaren in 955 bij Lechfeld verpletterend had verslagen, bracht hij het land onder zijn bestuur. Sindsdien is de geschiedenis ervan tot het begin van de 19de eeuw vast verbonden gebleven met die van het Duitse keizerrijk.

Onder de laatste Karolingen verzwakte het centrale gezag sterk, zodat de Beierse stam het heft weer in eigen handen nam. Markgraaf Luitpold van Karinthië verwierf veel invloed. Zijn zoon Arnulf (907-937) noemde zich hertog van de Beieren en de aangrenzende gebieden. In 920 is Arnulf zelfs tegenkoning van koning Hendrik I. Pas in 938 werd het Duitse gezag in Beieren hersteld. In 947 werd de dynastie van Luitpold op een zijspoor gezet en benoemde koning Otto I zijn broer Hendrik tot hertog. Hiermee was een zijtak van het Saksische keizershuis op de hertogelijke troon gekomen. Onder hertog Hendrik II ontstond er een strijd met keizer Otto II. Hierbij werd in 976 Karinthië van Beieren los gemaakt en tot een afzonderlijk hertogdom verheven.

Luitpoldingen

Na het uitsterven van de Karolingen werd de macht in Regensburg overgenomen door de nieuwe Beierse hertogelijke dynastie der Luitpoldingen. Als vanaf keizer Otto I de hertogen van Beieren gekozen worden binnen de keizerlijke familie, ontstaat er weer een nauwe band tussen de stad en het centrale Duitse gezag. Omstreeks 1050 beschrijft een monnik de drie districten waaruit de stad bestaat: de koningsstad, de geestelijke stad en de handels- en burgerstad.

Arnulf l, de Boze (907 – 937)

Arnulf I van Beieren , bijg. de Boze, was de zoon van markgraaf Luitpold van Karinthië en van Cunigonde van Zwaben. Om de verdediging van Beieren te financieren, sloeg hij kerkelijke bezittingen aan, waardoor hij de bijnaam de Boze kreeg. Arnulf was gehuwd met Judith, dochter van Everhard van Friuli en van Ermentrudis der Franken.

Everhard (937 – 938) hertog van Beieren

Everhard van Beieren was de oudste zoon van Arnulf I van Beieren. Hij volgde zijn vader op als hertog van Beieren na diens dood in 937, maar raakte in een strijd verwikkeld met Otto de Grote. Hij verloor deze strijd en werd verbannnen.

Berthold I van Beieren (938 – 947) hertog van Beieren, hertog van Karinthië

Berthold l was een jongere zoon van markgraaf Luitpold van Karinthië en van Cunigonde van Zwaben. Hij werd hertog van Beieren in 938 in opvolging van de verdreven hertog Everhard. Berthold verenigde Karinthië met Beieren, maar bij zijn dood werden beide hertogdommen opnieuw gesplitst. 

Hendrik I van Beieren hertog van Beieren (948 – 955), hertog van Lotharingen (939 – 940), markgraaf van Verona (952 – 955)

Hendrik l was een zoon van Hendrik de Vogelaar en van Mathildis van Ringelheim. Samen met Liudolf van Zwaben en Koenraad de Rode, revolteerde hij tegen zijn broer Otto I, maar zij werden verslagen en Hendrik moest vluchten naar het hof van Lodewijk IV van Frankrijk. Later verzoenden Hendrik en Otto zich en Hendrik kreeg in 939 het hertogdom Lotharingen toegewezen, maar moest dit al het jaar nadien terug opgeven. Door zijn huwelijk met Judith, dochter van Arnulf I van Beieren, wordt hij in 948 hertog van Beieren. Hij breidt het hertogdom uit door oorlogen met Hongarije en door de verovering van Friuli. In 952 wordt hij ook markgraaf van Verona.

Hendrik II van Beieren hertog van Beieren (955 – 976), markgraaf van Verona (955 – 976)

Hendrik ll, bijg. de Ruziezoeker was een zoon van Hendrik I van Beieren en Judith van Beieren. Hij volgde in 955 als 4-jarige zijn vader op als hertog van Beieren en markgraaf van Verona, onder de voogdij van zijn moeder. Hendrik was gehuwd met Gizela (-1006), dochter van Koenraad van Bourgondië. Na rebellie tegen Otto II verloor hij in 976 zijn hertogdom aan Otto I van Zwaben en werd Hendrik onder de voogdij geplaatst van de bisschop van Utrecht. Hendrik lll van Beieren (983 – 985)

Hendrik III van Beieren (940-989), bijg. de Jonge, was een zoon van Berthold I van Beieren. Bij de dood van zijn vader, werd Beieren toegewezen aan Hendrik ll, die gehuwd was met Judith, een dochter van Arnulf I van Beieren. Hendrik kreeg als compensatie in 976 Karinthië en Verona. Samen met de inmiddels afgezette Hendrik II van Beieren en Hendrik, de bisschop van Augsburg, rebelleerde hij tegen Otto II, maar zij verloren de strijd en werden verbannen. In 983 werd hij echter terug geroepen en kreeg hij Beieren, evenals Karinthië en Verona, maar moest in 985 Beieren alweer afstaan aan Hendrik II.

Hendrik II hertog van Beieren (985 – 995), markgraaf van Verona (989 - 995) en hertog van Karinthië (989 - 995)

In 985 slaagde Hendrik ll erin Beieren opnieuw te veroveren en in 989 werd hij ook hertog van Karinthië en markgraaf van Verona.

Hendrik lV hertog ven Beieren (995 - 1004 en 1009 - 1017) als Hendrik ll koning / keizer van het H. Roomse Rijk

Hertog Hendrik IV werd in 1002 als Hendrik II keizer. Hiermee kwam een einde aan de zelfstandigheid van het hertogdom Beieren. 

Hendrik V hertog van Beieren (1004 - 1009 en 1018 - 1026), als Hendrik l graaf van Luxemburg (998 – 1026)

Hertogdom Beieren (1026 - 1101)

colofon

gemaakt: 02-02-08; laatst bijgewerkt: 26-02-08