2918

Westelijke Provincies (410 - 421 n. Chr.)

Westelijke provincies (407-410 n. Chr.); zie ook: Salische Franken (400-458 n. Chr.); Visigoten (400-500 n. Chr.)

Honorius Augustus v.h. Westen (395-423)
Na de plundering van Rome (410) slaagde keizer Honorius erin zijn gezag weer enigszins te herstellen.

Het rijk van Constantijn lll (407-411), het Imperium Galliarum: Brittannië, Gallië en Noord-Spanje) stond echter op instorten. Een ambitieuze legerofficier uit Noord-Spanje, Gerontius, kwam in opstand en belegerde de stad Arelatum (Arles), waar Constantijn lll verblijf hield. Honorius stuurde zijn nieuwe oppergeneraal Flavius Constantius uit Illyrië (zijn latere medekeizer Constantius lll (411-421), die vastberaden optrad. Hij dreef Gerontius tot zelfmoord en vervolgens nam hij de stad in. Hij weigerde Constantijns onderwerping en in plaats daarvan liet hij de onbekwame ex-keizer en rivaal terechtstellen (411). Constantius werd nu als Constatius lll (411-421) deelkeizer van het Imperium Galliarum (Brittannia, Gallië en Spanje).

recht: Flavius Constantius

Intussen (411) riep zich in Gallië, met steun van de Franken, Bourgondiërs en Alamannen een nieuwe heerser uit tot keizer: Flavius Jovinus en in 413 riep de Afrikaanse bestuurder Heraclius zich uit tot keizer. Deze wist een grote vloot te verzamelen en voer daarmee naar Italië. Zijn rebellie liep echter uit op een totale fiasco. Hij werd gevangen genomen en in het midden van de zomer (412) terechtgesteld.  Intussen hadden Constantius en Honorius nog geen actie kunnen ondernemen in Gallië. In plaats daarvan moesten zij onderhandelen met Athaulf, waarna zij met Jovinus korte metten maakten. De Bourgondiërs, de bondgenoten van Jovinus, mochten in Gallië een eigen koninkrijk stichten en werden bondgenoten (foederati) van het Romeinse rijk.  

Athaulf, de leider van de Visigoten, die bezit had genomen van Aquitania, onderwierp zich aan  de nieuwe Gallische keizer Jovinus, die geheel vertrouwde op de steun van de Germaanse stammen aan de Rijn. 

Sinds de plundering van Rome (410) had Athaulf nog steeds de halfzuster van keizer Honorius: Galla Placidia, onder zijn hoede. De prinses had in Constantius een toegewijde bewonderaar en wilde haar terugbrengen naar Italië. Ook keizer Honorius wilde dat graag. Hij voelde zich in zijn eer gekrenkt dat zij nog steeds als gegijzelde in handen van de barbaren was. Bij de onderhandelingen was onder meer bepaald dat Galla Placidia zou terugkeren, maar de door Rome beloofde graanleveranties aan het Visigotische leger bleven uit als gevolg van de rebellie van Heraclius.

Aangezien Rome zich niet aan het verdrag hield besloot Althaulf zelf met Galla Placidia in het huwelijk te treden. Dit gebeurde in het jaar 414 in de stad Narbo (Narbonne), naar het schijnt met haar eigen goedkeuring, maar zonder die van haar broer. 
Bij de bruiloft stemde hij erin toe om voor deze gelegenheid Romeinse gewaden aan te trekken. Zo ongehoord was het, dat een Romeinse keizersdochter een barbarenzoon haar liefde schonk en uit vrije wil zijn vrouw werd, dat alle andere rampen en vernederingen hierdoor in de schaduw werden gesteld.

Het huwelijk bracht Athaulf niet dichter bij het keizerlijke hof, en toen Athaulf ook nog Priscus Attalus als marionettenkeizer van West-Gallië aanstelde, vond  Constantius dat hij te ver was gegaan. Hij rukte met zijn leger Gallië binnen verdreef Althaulf naar Spanje. Priscus Attalus werd gevangen genomen en naar Rome gebracht. 

Athaulf wilde nu in Spanje een nieuw rijk stichten, maar in 415 werd hij door een trouweloze aanhanger in Barcelona vermoord. Zijn opvolger Vallia (Wallia) begon opnieuw te onderhandelen met Rome. Vallia kwam overeen dat Galla Placidia terug mocht keren naar Rome, om daar in het huwelijk te treden met Constantius en de oorlog te verklaren aan de barbaren in Spanje. De overige barbaren in Spanje (Vandalen, Alanen en Sueben) haastten zich daarop vredesverdragen te sluiten met het rijk. Na twee jaar strijd (415-417) wist Vallia de barbaren uit Zuid en Noord-Oost Spanje te verdrijven. Zij weken uit naar het noordwesten (Galicia). Vandalen. In 419 werd Theodorik l koning van de Visigoten. ( Visigoten)  

Omdat Constantius lll vreesde dat Vallia na zijn militaire successen op het Iberisch schiereiland wel eens te machtig zou kunnen worden, bood hij hem aan dat hij met zijn volk mocht terugkeren naar Gallië en zich mocht vestigen in Aquitania. Zijn hoofdstad mocht hij vestigen in Tolosa (Toulouse). De overeenkomst tussen Vallia en Honorius had veel overeenkomst met het verdrag dat Theodosius dertig jaar eerder (382) had gesloten met de Visigoten op de Balkan (382), of meer recent met de Bourgondiërs. Deze hield in dat de Visigoten foederati werden binnen het rijk en kregen zij zelfbestuur over hun gebied. Daartegen over stond dat hij troepen moesten leveren aan het Romeinse leger. Galla Placidia keerde terug naar Ravenna en trad daar - hoewel tegen haar zin -  in het huwelijk met Constantius lll (417). Zij herstelde zich snel van haar smart en genoot volop van haar nieuwe leven als stormcentrum van de hofintriges. Later beheerde zij 25 jaar lang met dezelfde animo het rijk als regentes voor haar zoon Valentianus lll.

Als beloning voor zijn enorme verdiensten voor het rijk werd Constantius in 421 aangesteld als co-Augustus Constantius lll. Zijn echtgenote Galla Placidia (dochter van keizer Theodosius l en een halfzuster van keizer Honorius), die in 414 was uitgehuwelijkt aan Athulfus, de zwager van Alarik, maar na de dood van haar echtgenoot in 415 was teruggekeerd naar Ravenna, werd ingehuldigd als Augusta en werd zo mederegentes.

Keizer Theodosius II van het oosten weigerde echter hen echter te erkennen en dreigde met een oorlogsverklaring. Zover kwam het echter niet. na een korte regering van zeven maanden overleed Constantius. In 421 stierf Constantius lll te Ravenna.

Omstreeks 421 behaalden de Vandalen (en Alanen) een grote overwinning tegen het Romeins-Visigotische leger onder Castinus. Daarna overvielen zij Mauritania en de Balearen en konden zij zich aanzienlijk verrijken. Vele Romeinse havensteden vielen in handen van de barbaren en vele galeischepen werden buitgemaakt, waardoor de Vandalen de beschikking kregen over een vloot op de Middellandse Zee.

Rechts: Galla Placidia

Westelijke Provincies (421 - 451)

laatst bijgewerkt: 08-09-02

colofon