3295

De stad Rome (400 - 200 v. Chr.)

Stad Rome (500 - 400 v. Chr.); z. ook: Rome (400 - 354 v. Chr.)
In 391 v. Chr. lagen grote delen van de stad na de plundering door de Gallische stammen (de Boii, samen met de Senones en Lingones) in puin (zie: Rome (400 - 354)). Spoedig echter werd begonnen met de herbouw van de stad. Volgens de historicus Livius, gebeurde dit echter zo gehaast, dat bij gebrek aan stadsplanning iedereen naar goeddunken een stuk grond bezette en begon te bouwen. De toch al moeilijke situatie in de stad verergerde nog en Rome, in tegenstelling tot de koloniën en de nieuwe, goed geplande en van brede straten voorziene steden, leek meer op "een opeenhoping van huizen" dan op een behoorlijk gebouwde stad". Rome bleef een stad met steile hellingen en kronkelende straatjes. Voor de eerstkomende 200 jaar zou er noch wat openbare gebouwen, noch wat privé-woningen betreft, veel gedaan worden om de stad te verfaaien. 

.  In 291 v. Chr. werd op het Isola Tiberna de tempel van Aesculapius, de god van de geneeskunde opgericht.

Grote bouwwerken verrezen op de Palatinus en de Capitolinus, alsook heel wat tempels, de tempel van Concordia aan het Forum Romanum (376), de tempel van Juno (Junon) Moneta op de Arx (344), de Salus-tempel op de Quirinalis, de tempel gewijd aan Jupiter de Overwinnaar op de Palatijnse heuvel, de tempel van Quirinus op de Quirinalis en nog vele andere. Twee van de tempels van  Largo di Torre Argentina kunnen ons een idee geven van wat in die periode tot stand kwam

Links: Tempel van Concordia aan het Forum Romanum. Daarachter het Tabularium,  waar de staatsarchieven werden bewaard.
Links: Salus-tempel op de Quirinalis

De godin Salus was volgens de oud-Romeinse opvatting een personificatie van de welvaart van de staat en in latere tijd die van de keizer. De oude tempel van Salus werd in 302 v. Chr. tijdens de Tweede Samnitische oorlog hersteld. Die tempel was daarom merkwaardig, omdat hij beschilderd was door de ook als geschiedschrijver bekende Quintus Fabius Pictor. Het feest van de godin werd op de stichtingsdag van die tempel, 5 augustus, gevierd. Verkeerde de staat in nood, dan vierde men nieuwe feesten ter hare ere of in haar tempel wijdde men geschenken, b.v. een gouden beeld.
Het Forum Romanum was weliswaar gedeeltelijk bestraat, maar het bleef een rommelige open ruimte met een rij tempels aan de zuidkant: de aan het eind van de 5e eeuw v. Chr. gebouwde tempel van Saturnus en de tempel van Castoris et Pollux en doorsneden door de Cloaca Maxima - het stadsriool dat hier een open kanaal vormde. Een zekere allure kreeg het Forum pas, toen de voedselmarkt verplaatst werd naar een apart gedeelte en de handel op het Forum zich voortaan beperkte tot banktransacties en het wisselen van geld. Er werd veel ondernomen op het gebied van "nuttige" bouwwerken, zoals een ondergronds aquaduct en de vermaarde heirbaan Via Appia, die consul Appius Claudius in 312 liet aanleggen en die later werd uitgebreid naar Tarentum. 
In 378 v. Chr. werden de oude stadsmuren versterkt en begonnen aan de constructie van de kolossale verdedigingswerken die de zeven heuvels omgaven. Over een lengte van 8 km. werd een muur opgetrokken bestaande uit grote brokken gele tufsteen van 1 á 2 m. lang afkomstig uit de steengroeven bij Veii. Deze muur, die bekend stond als de Agger Servii (Servische muur), volgde gedeeltelijk de vroegere verdedigingslinie die zou zijn aangelegd door Servius Tullius (579-534) die de heuvels Esquilinus en Viminalis beschermde. Op deze plaats werd de bestaande muur opnieuw bekleed en de gracht verbreed om te bereiken dat de stad niets van een volgende aanval te duchten zou hebben. 

Rechts: de Servische Muur (rood getekend)

1. Porta Carmentalis  2. Porta Catularia  3. Porta Fontinalis  4. Porta Sanqualis  5. Porta Salutaris  6. Porta Quirinalis  7. Porta Collina  8. Porta Viminalis  9. Porta Esquilina  10. Porta Querquetulana  11. Porta Caelimontana  12. Porta Capena  13. Porta Naevia  14. Porta Raudusculana  15. Porta Lavernalis  16. Porta Trigemina  17. Porta Flumentana.

Rechts: een overblijfsel van de Servische muur.

De eerste Punische oorlog (264-241 v. Chr.), had het uiterste gevergd van Rome. Duizenden Romeinse soldaten hadden het leven verloren, waardoor de stad Rome in zes jaar tijd een zesde deel van haar inwoners (50.000 mensen) verloor.

De stad Rome (200 v. Chr. - 400 n. Chr.)

laatst gewijzigd: 04-05-07

colofon