2823

Rome (354 - 340 v. Chr.)

Rome (400 - 354 v. Chr.); z. ook: De stad Rome (400 - 300 v. Chr.)

Halverwege de 4de eeuw vóór onze tijdrekening, dus zo'n 40 jaar na de nederlaag tegen de Galliërs, was Rome uitgegroeid tot één van de bepalende machten op het Italiaanse schiereiland (naast de Galliërs in het noorden, de Samnieten in Midden-Italië en de Griekse steden in het zuiden): het regeerde over een gebied van 4500 km2 ten westen van de Apennijnen. ± 350 v. Chr. was de Republiek Rome nog steeds niet meer dan een van de vele stadsstaatjes van Midden-Italië, ingeklemd tussen de Etrusken en de Sabini (Sabijnen) in het noorden en andere stammen, w.o. de Samnieten in het zuiden. Rome raakte allengs meer betrokken bij de aangelegenheden van haar buren.

De verovering van Zuid-Italië – De Samnitische oorlogen  

Het zuidelijk deel van Etrurië, tot 60 km ten noorden van Rome, erkende de heerschappij van Rome. Ondertussen was de invloed van Rome in Latium verder toegenomen en in 354 v. Chr. werden de Latijnse steden gedwongen zich aan te sluiten bij een nieuw Latijns Verbond dat nu openlijk geleid werd door Rome. Bovendien sloten de Romeinen een verdrag af met Carthago waarin deze ertoe verbonden werden de Latijnse steden met rust te laten. Indien een Latijnse stad zich echter zou losmaken van Rome, dan mocht Carthago deze aanvallen en veroveren, en daarna terug overleveren aan Rome. De Latijnse steden waren dus letterlijk gebonden aan de Romeinse bescherming.

De Romeinen hadden in het zuiden geen nabije tegenstanders meer en hun legioenen rukten steeds verder op in de richting van het riviertje de Liris, de grens van Samnium. In 354 v. Chr. sloten Romeinen en Samnieten een vriendschapsverdrag, maar dit kon niet verhullen dat een machtsstrijd tussen beide volkeren op het getouw stond.

In 350 v. Chr. versloeg Rome Tarquinii, Falerii en Caere

Eerste Samnitische Oorlog (343 - 341 v. Chr.)

In 343 v. Chr. moest Rome de steden in Campania bijstaan in hun strijd tegen de Samnieten, die hen vanuit de heuvels bedreigden - een bemoeienis die leidde tot een reeks oorlogen (Samnitische oorlogen) die tot 290 v. Chr. zou duren. De gevolgen van deze strijd waren velerlei en verstrekkend. De oude Latijnse Bond hield op te bestaan, het leger werd gereorganiseerd tot een veel doeltreffender wapen en Rome verliet het strijdperk als de feitelijke heerseres over heel Midden-Italië. Vanaf 428 waren de Samnieten Campania binnengetrokken en hadden Capua op de Etrusken en Cumae op de Grieken veroverd. Neapolis bleef Grieks en sloot een vredesverdrag met de nieuwkomers. 
Al gauw 'bekeerden' de Samnieten in Campania zich tot de Griekse cultuur en vervreemdden van hun stamgenoten die achtergebleven waren in het heuvelachtige thuisland, tussen Campania en Apulië. De welvarende Samnieten van Capua en Cumae begonnen zich met de tijd meer en meer te verzetten tegen nieuwe inwijkelingen afkomstig van de ruwe stammen in de bergen.

De wrijving tussen de 'Samnieten uit de vlakte' en de 'Samnieten uit de bergen' waren de directe aanleiding voor de vestiging van de Romeinse macht in Campanië. De Campaniërs verzochten Rome om hulp in hun strijd tegen de bergstammen en zouden in ruil de Romeinse soevereiniteit erkennen. Rome stemde toe, verklaarde de oorlog aan Samnium en stuurde in 343 v. Chr. haar legioenen voor het eerst over de Liris. Na twee jaar van weinig intensieve strijd werden de Samnieten uit Campania verdreven en het Romeins gezag over het gebied gevestigd. In 341 v. Chr. werd een wederszijdse vrede gesloten zonder een duidelijke overwinning van één van beiden in een veldslag. De Romeinen vonden het echter raadzaam om de oorlog te stoppen want ze hadden hun legioenen dichter bij huis nodig.  

Rome (340 - 326 v. Chr.)

Gemaakt: 02-04-03; laatst bijgewerkt: 02-04-03

colofon