5705

Nederland (1950-1960)

Nederland (1945 -1950)

Hoewel oorspronkelijk gevreesd werd dat het verlies van de rijke kolonie tot economische malaise zou leiden (Indië verloren, rampspoed geboren), bleek het tegendeel het geval. In de jaren '50 nam de welvaart in Nederland snel toe. Dit was vooral te danken aan de zich eindelijk doorzettende industrialisatie en aan het feit dat men in West-Europa lering trok uit de fouten van het interbellum. Men zag in dat hoge tolmuren fnuikend voor de economie waren. Nederland, België en Luxemburg besloten daarom economisch nauwer samen te gaan werken en richtten de Benelux op. Nederland werd even later een van de zes landen die de Europese Economische Gemeenschap oprichtten, waaruit in de jaren daarop de Europese Unie ontstond.

Kabinet Drees I 15 maart 1951 - 2 september 1952

Kabinet Drees II 2 september 1952 - 13 oktober 1956

Kabinet Drees III 13 oktober 1956 - 22 december 1958

Kabinet Drees lV (1956 - 1958)

Het kabinet bestond uit ministers van de PvdA, KVP, ARP en CHU. Minister-president Drees was afkomstig uit de PvdA. Dit kabinet was voorlopig het laatste met een rooms-rode samenwerking. De kabinetsperiode kenmerkte zich door voortdurend oplopende spanningen tussen KVP en PvdA. Ten slotte barste in december 1958 de bom toen de Tweede Kamer een door minister Hofstra onaanvaardbaar verklaard amendement aannam.

Als gevolg van belangrijke loonstijgingen en belastingverlagingen was er overbesteding ontstaan en dreigde de export in gevaar te komen. Door de bestedingsbeperking moest de 'tering naar de nering' worden gezet. Zowel de inkomens van de burgers als de uitgaven van de overheid werden gematigd. Vooral de positie van Nieuw-Guinea leidde tot spanningen met Indonesië. Dat land staakte in 1957 de aflossingen van de schulden aan Nederland en nationaliseerde dat land Nederlands bezit. Nederlanders moesten Indonesië verlaten. Internationale spanningen speelden een belangrijke rol in deze kabinetsperiode. Eind 1956 leiden de Suez-crisis en de opstand in Hongarije tot monetaire en economische problemen. De Suezcrisis deed de regering besluiten tot een instelling van autoloze zondagen, omdat benzineschaarste dreigde. De onderdrukking van de Hongaarse opstand door Sovjet-troepen riepen in ons land heftige reacties op en leidden tot plundering van communistische instellingen. Er werden enkele duizenden Hongaarse vluchtelingen opgenomen. Tijdens de kabinetsformatie bereikte de Greet Hofmansaffaire een hoogtepunt. De invoering van de AOW per 1 januari 1957, ter vervanging van de Noodwet-Drees uit 1947, gaf iedereen vanaf zijn 65e een pensioen.

Greet Hofmans affaire

In 1956 zocht koningin Juliana contact met de gebedsgenezeres Greet Hofmans. De koningin hoopte dat zij de slechte ogen van prinses Marijke (nu Prinses Christina) kon genezen. Volgens Prins Bernhard had de gebedsgenezeres zijn vrouw volkomen in haar greep en bracht zij daarmee de monarchie in gevaar. De Prins ging tot actie over en vroeg de hulp van een goede vriend: de Britse journalist Sefton Delmer. Delmer en Prins Bernhard kenden elkaar van voor de oorlog toen zij beiden in Parijs woonden. Uit de nalatenschap van Delmer blijkt dat de Britse journalist al geruime tijd vòòr juni 1956 - toen de Hofmans-affaire in de publiciteit kwam- op de hoogte was van de paleiscrisis. Toen de krant van Sefton Delmer en andere buitenlandse kranten in juni 1956 publiceerden over de Hoffmans-affaire, brak er een politieke rel uit. De regering stelde een commissie in van drie wijze mannen en Juliana kreeg opdracht om alle banden met Hoffmans te verbreken.

Tussen 1950 en 1957 werd de derde droogmakerij Oostelijk Flevoland aangelegd in het kader van de Zuiderzeewerken. 

Kabinet Beel II  22 december 1958 - 19 mei 1959

Het kabinet was een overgangskabinet met als voornaamste taak de Tweede Kamer te ontbinden en Tweede-Kamerverkiezingen uit te schrijven. Het bestond uit ministers van de KVP, ARP en CHU. De ministersposten die na het vertrek van de PvdA-ministers waren ontstaan, werden tijdelijk door zittende ministers waargenomen. Alleen minister-president Beel (KVP) was als nieuwe minister opgetreden.

Kabinet De Quay 19 mei 1959 - 24 juli 1963

Het eerste naoorlogse kabinet zonder socialisten. Het kabinet bestond uit ministers van de KVP, VVD, ARP en CHU. Minister-president De Quay was afkomstig uit de KVP. Nieuw-Guinea beheerste tijdens deze kabinetsperiode lange tijd de politieke agenda. Op het gebied van binnenlands beleid werd de 'geleide loonpolitiek' verlaten. Doordat er sprake was van een hoogconjunctuur kon worden voortgebouwd aan de sociale zekerheid.
Langzamerhand was er sprake van grote welvaart; de vrije zaterdag werd ingevoerd en salarissen stegen. Minister Cals weet met de Mammoetwet een omvangrijke hervorming in het voortgezet onderwijs te bewerkstelligen. Minister Klompé brengt de Algemene Bijstandswet tot stand, minister Veldkamp de Kinderbijslagwet.

Op 25 oktober 1952 verscheen in Nederland het eerste nummer van het weekblad Donald Duck

In 1953 vielen bij de beruchte watersnoodramp vele doden in Zeeland en Zuid-Holland. Om een dergelijke ramp in de toekomst te voorkomen, werd het Deltaplan opgesteld, dat vele dijkverhogingen en afsluitingen van zeearmen inhield. Het duurde enkele decennia (tot 1987) eer dit grootse werk voltooid was.

In de tweede helft van de jaren vijftig ontstond er in de VS een nieuwe muziek- en dansrage: de Rock-'n-roll (ook wel voluit rock and roll), waarin veelal gebruik werd gemaakt van zang (vaak meerstemmig), elektrische gitaren, saxofoon (in de beginjaren) en drums. Het combineert invloeden uit boogie-woogie, jazz , folk, gospel, country en blues. De bekendste artiest uit de beginjaren was echter de blanke Bill Haley. Door de film Round Up Of Rhythm uit 1954 (de eerste rock-'n-rollfilm) en de bekendere film Rock around the clock uit 1956, werd deze muziek wereldberoemd. Chuck Berry en Little Richard waren onder de eerste artiesten die hun rock-'n-rollnummers zelf schreven. De bekendste en meest populaire artiest was Elvis Presley. Andere belangrijke namen zijn Fats Domino en Jerry Lee Lewis.

Nederland (1960-1970)

laatst bijgewerkt: 03-08-02