Napoleons veldtocht naar Egypte (1798 - 1799); Osmaanse Rijk (1703 - 1807); Osmaanse Rijk (1807 - 1909)

Toen sultan Selim lll (1789 - 1807) zijn opperbevelhebber Mohammed Ali met een expeditieleger naar Egypte, stuurden, was dat land nog steeds door Napoleon bezet. Maar al voor hij daar aankwam, waren de Fransen begonnen zich terug te trekken. Mehmet Ali, zoals zijn Turkse naam luidt, bezette Egypte en in 1808 erkende de sultan hem als Wali (gouverneur). Hij hervormde Egypte en breidde zijn gebied uit met een leger samengesteld uit Egyptische boeren. Hij legde veel infrastructuur aan en maakte van Egypte een van de grootste katoenproducenten ter wereld.  Mohammed Ali richtte het Egyptische bestuur in naar westers voorbeeld en reorganiseerde het leger. Hij stichtte een dynastie, die het land achtereenvolgens als wali (1805-1867), khedive (1867 - 1914), sultan (1914 - 1922) en koning (1922 - 1953) zou regeren.

Mohammed Ali liet in Caïro een reusachtige moskee bouwen die met haar koepels en 80 meter hoge minaretten de skyline van Cairo beheerst,. De gebedsplaats, gebouwd tussen 1824 en 1857 onder leiding van een Griekse architect Yoesoef Boesjnaq werd gebouwd naar het voorbeeld  van de Blauwe Moskee in Istanbul. De vroegere paleizen in het het zuidelijke gedeelte van de Citadel werden hiervoor afgebroken. De moskee wordt ook wel de 'albasten moskee' genoemd omdat zij voor een groot deel met dat materiaal bekleed is. De tombe van Muhammad Ali ligt direct rechts van de ingang, in een zijruimte achter een verguld hekwerk.

Hoewel hij altijd een vazal van het Ottomaanse Rijk bleef, handelde hij meestal onafhankelijk. Tijdens de Griekse opstand koos hij echter partij voor de sultan en veroverde de eilanden en de Pelopponesos. Na de Ottomaanse nederlaag bij Navarino en het Congres van Londen brak echter een conflict uit met de sultan. Mohammed Ali vond dat hij recht had op betaling voor zijn diensten. De sultan vond dat Mohammed Ali deze diensten sowieso had moeten verrichten omdat hij de sultan nu eenmaal loyaliteit verschuldigd was. Bovendien was er geen resultaat geboekt (no cure no pay). Dit leidde uiteindelijk ertoe dat Mohammed Ali in opstand kwam tegen de sultan en deze uiteindelijk tot twee keer toe wist te verslaan. Mohamed Ali werd in juli 1848 afgezet wegens vermeende mentale zwakte. Hij stierf in augustus van het volgende jaar. Hij werd opgevolgd door twee van zijn zonen. De twee waren echter zwakke heersers, en onder hun regeerperiode werd het grootste gedeelte van Egypte overgenomen door Europese machten

.

Daguerréotype uit 1839 van Mohamed-Ali pacha op ca. 70-jarige leeftijd..