2935

Oostelijke Provincies (408 - 457 n. Chr.)

Theodosius ll (408 - 450)

Na de dood van Arcadius in 408 ging het keizerschap zonder wrijvingen over op zijn 7-jarige zoon  Theodosius ll, onder voogdijschap van Anthemius. Toen deze in 414 stierf, werd Pulcheria, de vrome zuster van Theodosius ll, tot Augusta verheven, die ook nadat de keizer volwassen was geworden de heerschappij bleef voeren. 
In 421 huwde Theodosius ll met Athenaïs, als christin Eudokia genoemd, die Pulcheria van haar invloed beroofde. Hun dochter Eudoxia werd uitgehuwelijkt aan keizer Valentianus lll van het Westromeinse rijk. Onder zijn bewind vonden heftige godsdiensttwisten plaats. Zijn dochter Pulcheria volgde hem in 450 op.

In 423 kwam er een Romeins officier in Hongarije aan. Zijn naam was Aëtius. Uit naam van Johannes, die zich na de dood van medekeizer Constantius lll (421) in Ravenna tot keizer had laten uitroepen, wilde hij een Huns huurleger werven. Hij slaagde daarin ook, maar toen hij met 60.000 Hunnen in Italië terugkwam, was het oproer daar inmiddels al onderdrukt en de tegenkeizer ter dood gebracht. Dat sloeg Aëtius niet uit het veld. 
Hij trad eenvoudig in dienst van het oude regiem (dat van Valentianus lll. de zoon van Constantius lll)

In 432 hadden de Hunnen zoveel macht gekregen, dat zij Rome een jaarlijkse schatting afdwongen. Attila, die in 438 alleenheerser was geworden over de Hunnen, eiste zelfs van Theodosius II, een verdubbeling van de schatting welke zijn voorganger Roea in 432 had afgedwongen. 
De weigering van de keizer beantwoordde Attila met een inval in het rijk.  Theodosius II was verplicht een verdrag te sluiten, waardoor de schatting verdriedubbeld werd (443). 

links: het Hunnenrijk en de aan de Hunnen onderworpen stammen ca. 450.

Flavius Marcianus (450 - 457)

In 450 stierf Theodosius ll. Hij werd opgevolgd door zijn zuster Pulcheria. Haar echtgenoot Flavius Marcianus werd daardoor keizer.

Marcianus was geboren in Illyrië of Thracië en was zoals veel bekende mannen uit deze regio een carrièresoldaat. Hij ging in 421 mee op veldtocht tegen de Perzen, maar werd ziek en kwam nooit in actie. In 430 werd hij de persoonlijke assistent van Aspar, de opperbevelhebber van keizer Theodosius II. Omstreeks die tijd werd hij in Africa gevangen genomen door de Vandalen. Na zijn vrijlating weten we niets meer over hem tot zijn troonsbestijging.

Na de dood van Theodosius II in 450 was er een probleem met de opvolging. Zijn enge nog levende kind, Licinia Eudoxia, was getrouwd met Valentinianus III (423 - 455). Theodosius had ook geen opvolger aangewezen. Aspar regelde echter een schijnhuwelijk tussen Marcianus en Pulcheria, keizerin en zuster van Theodosius, waarna de senaat en de legers hem ook steunden.

Een van de eerste dingen die Marcianus deed was het stoppen van tribuutbetalingen aan de Hunnen. Die werden daarvoor betaald om hen ervan te weerhouden het land binnen te vallen. Hoewel dit een zelfmoordplan leek, pakten de zaken goed uit voor Marcianus. Atilla viel nooit het oostelijke rijk aan, maar verkoos het westelijke, omdat dat minder goed verdedigd was en dus een makkelijker prooi voor zijn rooftochten. In Constantinopel waren veel aristocraten blij met de beslissing van Marcianus, zodat hij daar veel respect kreeg. Na Atilla's dood ging Marcianus bondgenootschappen aan met de volkeren die door de Hunnen onderdrukt waren geweest, met name de Ostrogoten, om ze in toom te houden. Door zijn beleid raakte de schatkist goed gevuld. Er waren verder nauwelijks veldtochten onder Marcianus. De keizer ging de strijd uit de weg en zo stuurde hij naar Gaiseric, koning van de Vandalen, slechts een brief met het verzoek zijn dochter en kleindochters vrij te laten, nadat de Vandalen in 455 Rome hadden geplunderd. (z. West-Romeinse Rijk (455 - 467))

Marcianus schafte veel belastingen van de aristocratie af, wat hem vanzelfsprekend populair maakte. Marcianus kon dit makkelijk doen, gezien de enorme besparingen die hij doorvoerde. Ook deed hij verwoede pogingen corruptie en vriendjespolitiek tegen te gaan, die niet altijd even succesvol waren.

In januari 457 stierf Marcianus, naar het schijnt aan gangreen in zijn voet. Zijn enige dochter, Aelia Marcia Euphemia, was in 450 getrouwd met Procopius Anthemius, de latere West-Romeinse keizer, maar deze volgde hem niet op. Later zouden velen terugkijken op Marcianus' heerschappij als een soort gouden tijdperk, waarin er vrede en voorspoed was. Het staat echter vast dat Marcianus een heleboel geluk heeft gehad. Hij werd opgevolgd door Leo l (457 - 474), de eerste Byzantijnse keizer

Byzantijnse Rijk (457- 491 n. Chr.)

laatst bijgewerkt: 09-08-07

colofon