857

Vondsten van Neanderthalers

Veel van de overblijfselen van de Neanderthalers zijn in grotten gevonden, die beschutting boden tegen de kou in de ijstijd en tegen dieren. 

Menselijke resten van de Neanderthalers van uit de Eem-warmte periode (ca. 130.000 - ca. 115.000 geleden zijn gevonden in: Les Eyziers (Frankrijk), Fontéchevade (Frankrijk), Quinzano (Italië), Saccopastore (Italië), Gibraltar (Spanje), Ehringsdorf (Duitsland), Steinheim (Duitsland), Krapina (Slovenië), de Belvedère Groeve (Nederland), Luik en Spy (België). In Mapa (Midden-Azië) zijn Neanderthaler fossielen gevonden van ± 125.000 jaar oud.  
Afbeelding:Carte Neandertaliens.jpg
In het Nederrijnse rivierengebied en in het Maasdal zijn vuistbijlen teruggevonden, o.a. bij Rhenen. Aan deze werktuigen is helaas niet te zien hoe oud ze precies zijn. Dat is alleen te achterhalen als er resten van ander materiaal worden aangetroffen, waarvan de ouderdom wel is te achterhalen. Wel kan worden worden aangenomen dat deze mogelijk oudste vondsten die in ons land zijn gedaan dateren van vóór het Saalien.  

In de buurt van Luik (België) zijn vuursteenateliers teruggevonden waar de Neanderthalers duizenden stenen werktuigen hebben achtergelaten. In 1998 zijn in een leemgroeve bij het Belgische plaatsje Veldwezelt, op enkele meters afstand van de grens bij Maastricht werktuigen gevonden van de Neanderthalers, die daar 130.000 - 100.000 jaar geleden hebben gekampeerd. 

Vondsten van Neanderthalers uit het begin van de Würm-Weichsel IJstijd (115.000 - 45.000 jaar geleden) zijn gedaan in Sjara-Osso-Gol (Azië), Jebel Quafzeh (Israël) en Ngandong (Azië). 

In Jebel Qafzeh (Israël, ± 75.000 jaar) en Jebel Irhoud (Marokko) zijn schedels gevonden die niet typisch Neanderthal-achtig zijn. De schedels van Jebel Irhoud (± 45.000 jaar) hebben modern aandoende gezichten, gevoegd bij een Neanderthaler-schedelgewelf. In een enorme grot in Shanidar (noordelijk Irak) werden skeletten gevonden van 60.000 jaar oud met Neanderthal-achtige schedels, maar een gewelf ronder van vorm. In een grot bij Tabun bij de berg Carmel (Israël) zijn een kaak en een geraamte gevonden, gedateerd op 40.000 jaar. De kaak had geen kin, maar was moderner dan de Neanderthaler-kaak. 
De schedel is erg Neanderthal-achtig, maar heeft geen wigvormig voorhoofd. Een andere Neanderthaler-schedel werd gevonden in de Skhul-grot (eveneens bij de Carmelberg in Israël) die wordt gedateerd op 30.000 jaar. In Amud (Israël) zijn de jongste vondsten gedaan (± 15.000 jaar, tegen het einde van de laatste ijstijd). Deze vondsten lijken desondanks erg op Neanderthal-fossielen en de schedels hebben ook de kenmerkende gezichten. 
Vondsten van Neanderthalers uit de periode van 60-50.000 jaar geleden zijn gedaan in La Chapelle-aux-Saints, La Quina, La Ferrassie (Frankrijk), Circeo (Italië), Gibraltar (Spanje), Neanderthal, Steinheim (Duitsland), Spy (België) en in de Vindijagrot in Kroatië. Neanderthal-fossielen zijn eveneens gevonden in Shanidar (Noord-Irak), ± 60.000 jaar geleden), Teshik-Tash (Rusland, ± 55.000 jaar geleden) In onze streken zijn uit deze periode alleen enkele vuistbijlen teruggevonden en ook heeft men een kampplaats ontdekt. 

Links: De grot bij La Chapelle-aux_Saints, werd ontdekt in 1908 door de priesters Amédée en Jean Bouyssonie
In 1996 werd in een grot in West-Slovenië een bot van een holenbeer gevonden, waarin op vrijwel gelijke afstanden gaten zijn geboord. Door de datering op ± 45.000 jaar geleden zou deze fluit wel eens het oudste muziekinstrument van Europa kunnen zijn. 
Vondsten van Neanderthalers uit de periode 50-28.000 jaar geleden zijn gedaan in Tabün (Israël, ± 40.000 jaar), Skhul (Israël, ± 30.000 jaar).

De in de jaren zeventig en tachtig ontdekte resten van Neanderthalers, waaronder schedelfragmenten, in de Vindijagrot in Kroatië zijn gedateerd op 28.000 jaar oud.

Links: Vindijagrot (Kroatië)

laatst bijgewerkt: 19-11-03

colofon