634

Mammoet (Mammuthus primigenius)

    Placentale Zoogdieren Afrotheria Proboscidea (Slurfdieren of olifantachtigen) Mammoet 

Mammoeten waren reusachtige olifanten met een dikke bruine vacht van roodbruin haar en twee enorme gekromde slagtanden, die wel 4 meter lang kunnen worden. Mammoets waren herbivoren. Ze aten grassen en zeggen, soms zacht twijgen. De mannetjes konden drie meter hoog worden, de vrouwtjes 2,75 cm.

 De naam mammoet komt van het oude Russische woord "mammoet", dat mogelijk "aardmol" betekent. Men geloofde namelijk dat deze dieren ondergronds leefden en stierven zodra ze met licht in aanraking kwamen (hetgeen verklaarde waarom ze altijd dood of halfbegraven werden gevonden. 
Honderden jaren lang werden mammoetbeenderen beschouwd als de overblijfselen van reuzen. Zo'n 300 jaar geleden werd vastgesteld dat ze tot de Olifantenfamilie (Elephantidae) behoorden, wat nog meer verwarring leidde - wat dede ze in zo'n koud klimaat? Uiteindelijk stelde anatoom Georges Cuvier vast dat de mammoetbeenderen toebehoorden aan een uitgestorven olifantensoort.

Mammoeten zijn er in drie soorten: de zuidelijke mammoet, de steppenmammoet en de wolharige mammoet. Daarnaast is er de mastodont, een olifantachtige die ruim 2 miljoen jaar geleden leefde. 

De mastodont stierf 1,7 miljoen jaar geleden uit. De zuidelijke mammoet hield het tot 800.000 jaar geleden vol. 

Zijn opvolger, de steppenmammoet, zwierf van 800.000 tot 300.000 jaar geleden door een gebied dat liep van Engeland tot in Oost-Siberië. Hij was kleiner dan de zuidelijke mammoet, die een schouderhoogte van viereneenhalve meter kon bereiken. De zuidelijke mammoet was een bladeter. De steppenmammoet, die geconfronteerd werd met een een steeds kouder wordend klimaat, moest zich voeden gras. 

 

Zijn opvolger, de wolharige mammoet (boven), die tienduizend jaar geleden uitstierf, was ook een graseter. De wolharige mammoet had kleinere oren, zijn huid was bedekt met een dikke vacht en hij werd gemiddeld niet hoger dan tweeëneenhalve meter. Zij leefden tijdens het Weichsel Glaciaal (ca. 117.000 - ca. 11.500 geleden). 
Botten en bevroren karkassen van de wolharige mammoet zijn gevonden in een groot gebied van Ierland tot de Oost-kust van Noord-Amerika. De best bewaarde karkassen komen uit Siberié.
De omstandigheden waaronder de mammoet heeft geleefd en is uitgestorven, blijven een intrigerend raadsel. In het noorden van Siberië liggen nog talrijke geraamten van mammoets. 's Zomers, als de dooi is ingetreden, steken op sommige plaatsen de mammoetslagtanden boven de grond de grond uit.  

rechts Grotschildering van een wolharige Mammoet.
laatst bijgewerkt: 09-10-02

colofon