736

Ponginae (Orang Oetans)

De onderfamilie Ponginae omvat behalve de Orang-oetans de uitgestorven geslachten Gigantopithecus, Sivapithecinae, Lufengpithecus, Ouranopithecus, Ankarapithecus en Khoratpithecus. 

• Onderfamilie Ponginae (Wikipedia)
  • Tribus Lufengpithecini†
    • Lufengpithecus†
  • Tribus Ankarapithecini†
    • Ankarapithecus†
  • Tribus Sivapithecini†
    • Gigantopithecus†
    • Sivapithecinae†
    • Lufengpithecus†
    • Ouranopithecus†
      • Ouranopithecus macedoniensis 
  • Tribus Pongini
    • Geslacht Khoratpithecus†
    • Geslacht Orang-oetans (Pongo)

Van de Ouranopithecus macedoniensis, ook wel Graecopithecus macedoniensis, genoemd zijn fossielen gevonden in Griekenland. Ze dateren uit het Laat-Mioceen (ca. 10,5 mjg.)

Rechts: schedelfragment van de Ouranopithecus macedoniensis uit Xirochori, Griekenland uit het Boven Mioceen, 10,5 mjg.) Museum national d'histoire naturelle, Paris

Orang Oetans begonnen tussen 14 en 7 miljoen jaar geleden aan de ontwikkeling van een aparte soort. Orang oetans hebben lange armen en roodachtig, soms bruin, haar dat voorkomt op Borneo en Sumatra. Er zijn twee soorten: de Borneose orang-oetan (Pongo pygmaeus) op Borneo en de Sumatraanse orang-oetan (Pongo abelii) op Sumatra. Tot voor kort werden ze als ondersoorten van dezelfde soort gezien.

De naam Orang-oetan is afkomstig van het Maleise Orang Hutan, dat bosmens betekent. De naam wordt buiten Indonesië wel afgekort tot orang, een woord dat in Indonesië gewoon mens betekent, met het gevolg dat een Europeaan zich beledigd kan voelen als een Indonesiër hem als orang betitelt. In allerlei talen hoort men ook wel orang-oetang, waarschijnlijk vanwege het rijm.

Rechts: Orang Oetan in Safaripark Le Monde Sauvage (B) (foto: Bert Woudstra, 2009)

Orang-oetans klimmen van alle mensapen het meest in bomen. Ze zijn erg intelligent. De leefomgeving van de orang-oetans is de afgelopen jaren sterk afgenomen door houtkap, mijnbouw en bosbranden. Ook worden illegaal baby's gevangen om als huisdier te worden verkocht. Meestal schieten de jagers de moeder dood om het jong te kunnen vangen. Hierdoor zijn beide soorten bedreigde diersoorten geworden. De Borneose orang-oetan is daardoor bedreigd en de Sumatraanse orang-oetan is met uitsterven bedreigd.

De Orang Oetan is minder verwant met de Mens verwant dan de Gorilla en de Chimpansee, maar mensachtig dan de Gibbon. Het grote orang oetan-mannetje heeft een staande lengte van 1.35 cm en kan evenveel wegen als een mens. De armen zijn anderhalf keer zo lang als de benen, zowel de handen als de voeten zijn lang en smal en zeer geschikt om te grijpen. Ze komen uitsluitend voor in tropische regenwouden. Zij zwaaien van tak tot tak, waarbij zij zich in evenwicht houden door de takken boven zich met de handen vast te grijpen. Wanneer zij op de grond zijn, lopen zij op handen en voeten, met de de voeten binnenwaarts gebogen en gebald en de handen ofwel tot een vuist gebald of plat op de grond. Dit is anders dan bij de Gorilla en de Chimpansee, die voornamelijk op de grond leven en met hun voeten plat op de grond lopen, terwijl zij hun handen steunen met hun knokkels.

Links: Borneose orang oetan

Orang-oetans - Wikipedia

Gemaakt: 15-12-04; laatst bijgewerkt: 12-12-09

colofon