10.661 Korea: Choson (Yi- of Choson-dynastie) (1600 - 1910)
Koryo (1392 - 1600)
Vanaf de 17de eeuw ontstonden er verschillende bewegingen die politieke en culturele hervorming nastreefden en de noodzaak tot landbouwtechnische en industriële ontwikkelingen bepleitten. De ideeën hiervoor werden onder andere gevoed door de westerse invloeden die Korea inmiddels via China hadden bereikt, en die er vervolgens in zwang raakten als gevolg van de essentiële veranderingen die de Koreaanse samenleving aan het ondergaan was. De handel ging een steeds grotere rol spelen waardoor er een stadseconomie ontstond. Dit resulteerde in een grotere sociale mobiliteit, maar zorgde er tevens voor dat de gevestigde verhoudingen ontwricht raakten. Ook in de artistieke en intellectuele uitingen werd de heersende moraal ondermijnd. Schrijvers zoals Ho Kyun (1569 tot 1618) en Pak Chiwon (1737 tot 1805), die beroemde werken schreven als "Hong Kildong" (vergelijkbaar met Robin Hood), en "Yangban" (elite-klasse), hekelden de gevestigde orde. 
Schilders zoals Kim Hong Do en Shin Yunbok verbeeldden het dagelijks leven van het gewone volk, en grote denkers bepleitten een rechtvaardigere positie voor het volk, kwamen op voor de boeren, en verwoordden hun idealen in een nieuwe leer, de Tonghak (Oosterse leer). Verscheidene boerenopstanden in 1812, 1862, en in 1894 gaven uiting aan deze nieuw verworven denkbeelden.

Contacten met het westen
Korea is verschillende keren ontdekt maar de ontdekkers werden daar allemaal gevangen genomen en kwamen niet meer terug. In 1653 voer het VOC schip “De Sperwer” onder bevel van kapitein Hendrik Hamel richting Nagasaki, waar de Nederlanders op het eiland Deshima handel dreven met de Japanners. Het schip kwam echter nooit aan: door noodlottige weersomstandigheden verging het schip voor de kust van het eiland Jeju. De 36 overlevenden werden vervolgens 13 jaar gevangen gehouden in Korea; eerst op Jeju Island, daarna in Seoul en later verspreid in kleine groepjes door het hele land. Eén groep wist met een vissersbootje te ontsnappen en Japan te bereiken. In die groep zat de boekhouder van ‘De Sperwer”, Hendrik Hamel uit Gorinchem. Na zijn ontsnapping schreef hij een boek over zijn opmerkelijke avontuur in het onbekende Korea. Het is de eerste westerse publicatie over een tot dan toe volstrekt onbekend land. In Korea is Hendrik Hamel een begrip; vrijwel iedere Koreaan kent het verhaal van de eerste Nederlanders in Korea. En op Jeju Island is een museum aan hem gewijd.

Rechts: Boogschutters, print van Kim Hong Do (1745 - 1815?)

 

Tijdens de 19e eeuw probeerde Korea zich tegen openheid naar de rest van de wereld te weren. Alle grenzen werden gesloten en alle contacten werden verbroken, met uitzondering van die met China. Als gevolg daarvan werd Korea het Kluizenaars Koninkrijk genoemd. 

In de 19de eeuw kreeg Choson te maken met verschillende confrontaties met westerse grootmachten die de opening van het hermetisch gesloten Choson eisten. Daarnaast viel Choson tevens ten prooi aan de expansiedrang van Japan. 

In 1871 raakte Korea verwikkeld in een militaire conflict met de Verenigde Staten, wat in Korea bekend staat als de Shinmiyangyo.

Vanaf 1876 dwong Japan de Koreanen handelsbetrekkingen op.

Na de Eerste Chinees-Japanse oorlog (1894-1895), en de Russisch-Japanse Oorlog (1904-1905), werd Japan een dominante macht in Oost-Azië. Dit werd door de moord op de laatste koningin van Korea Min onderstreept. Op 25 juli 1907 werd Korea een protectoraat van Japan en in 1910 werd het officieel geannexeerd.

Korea (1910 - heden)

Gemaakt: 03-03-06

colofon