Links: Het hertogdom Bourgogne en graafschap Bourgogne. Belangrijke steden in het graafschap waren Vesoul, Dole, Besançon, Lons le Saunier en Pontarlier. Het gebied komt vrijwel overeen met het huidige Franche Comté.

Reinoud l van Bourgondië (1026 - 1057)

Reinoud I van Bourgondië was de zoon van Otto Willem van Bourgondië en Ermentrudis van Roucy. Hij volgde zijn vader op in het graafschap Bourgondië in 1026. Reinoud huwde met Adelheid van Normandië, dochter van hertog Richard II van Normandië.

In 1031 werd Hugo van Salins aartsbisschop van Besançon. Dankzij zijn diplomatieke vaardigheden en relaties werd Besançon een vrije rijksstad. Nadat zijn vriend Brunon de Toul in 1049 paus Leo IX werd, ging hij voor hem werken. Hugo van Salins is zijn stad nooit uit het oog verloren en heeft er meerder bouwwerken laten uitvoeren, zoals de Cathédrale St.-Jean en de Église St.-Étienne.

Links: Cathédrale St.Jean in Besançon.

Sinds 1032 ondernamen de keizers van het Heilige Roomse Rijk, in hun hoedanigheid van koning van Bourgondië, pogingen om, met ruggensteun van de aartsbisschoppen van Besançon, de graven van Bourgondië aan hun gezag te onderwerpen. Deze pogingen mislukten echter, want de graven bleven tot de 12e eeuw de facto onafhankelijk.

Willem l van Bourgondië (1057 - 1087)

Willem I van Bourgondië, bijg. de Grote, was de zoon van graaf Reinout I van Bourgondië en Adelheid van Normandië. In 1057 volgde hij zijn vader op als graaf van Bourgondië en werd een machtig vorst. Hij huwde met Stephania van Longwy-Metz, dochter van Adalbert van Lotharingen. Hij werd vader van 14 kinderen.

Reinout ll van Bourgondië (1087 - 1097)

Reinoud II was de zoon van graaf Willem I van Bourgondië en Stephania van Longwy-Metz. In 1087 volgde hij zijn vader op als graaf van Bourgondië. Hij huwde met Regina van Oltingen, dochter van graaf Cono van Oltingen. ,Reinoud overleed tijdens de eerste kruistocht.

Rechts: Willem l, graaf van Bourgogne

Willem ll graaf van Bourgondië (1097 - 1125) - Steven l van Bourgondië (1097 - 1102)

Willem II, bijg. de Duitser, was de zoon van graaf Reinout II van Bourgondië en Regina van Oltingen. In 1097 volgde hij zijn vader op als graaf van Bourgondië - samen met zijn oom Steven I van Bourgondië, de broer van Reinoud ll. Steven was getrouwd met Beatrix van Lotharingen, dochter van graaf Gerard van Lotharingen. In 1125 werd Willm ll vermoord in een complot van zijn baronnen. Willem was vader van de latere graaf Willem III van Bourgondië. Steven l overleed in 1102.

Willem III graaf van Bourgondië (1102 - 1127) (bijg. het Kind)

Willem lll, bijg het Kind, de 2-jarige zoon van graaf Willem II van Bourgondië, volgde zijn vader op als graaf (over een deel) van Bourgondië, maar werd in 1127 vermoord, waardoor Reinoud III de enige graaf in het graafschap werd.

Reinoud (Reinout) III graaf van Bourgondië (1102 - 1148)

Reinoud lll was een zoon van graaf Steven I van Bourgondië en Beatrijs van Lotharingen. In 1102 volgde hij zijn vader op als graaf van Bourgondië. Na een strijd met Konrad van Zähringen om de voogdij over Konrad van Franken, verloor hij alle gebieden ten oosten van de Jura. In 1127 ontving Konrad van Zähringen als dank voor zijn steun aan keizer Lotharius III van Supplinburg (1125-1137) het erfgoed van de vermoorde graaf Willem van Bourgondië en tevens de Bourgondische hertogelijke titel.  

De benaming van de streek Franche-Comté werd afgeleid van zijn titel franc-comte. Reinoud huwde in 1130 met Agatha van Lotharingen, dochter van Simon I van Lotharingen. Zij kregen één dochter: Beatrix Beatrijs). 

Beatrix (Beatrijs) I gravin van Bourgondië (1148 - 1184) - Frederik (1156 - 1190)

Beatrix (Beatrijs) was de dochter van graaf Reinout III van Bourgondië en Beatrix (Agatha) van Lotharingen. Zij huwde in 1156 met de 23 jaar oudere Frederik Barbarossa en bracht het graafschap Bourgondië en de Provence in als bruidsschat. Beatrix overleed in 1184. Zij werd als graaf van Bourgondië opgevolgd door haar echtgenoot Frederik. (1156 - 1190).

Het graafschap Bourgondië kwam theoretisch onder het bestuur van paltsgraven, Duitse vorsten (sinds 1208 waren dat de hertogen van Merano) die zich bijna nooit in hun gewest lieten zien. De werkelijke macht kwam daarom geleidelijk aan leden van het Huis van Chalon.

Otto l, paltsgraaf van Bourgondië (1190 - 1197)

Otto I, ook wel Otto van Hohenstaufen genoemd, was de vierde zoon van Frederik l Barbarossa en diens tweede echtgenote Beatrix I van Bourgondië. Hij volgde zijn vader op als graaf van Bourgondië in 1190. Otto huwde in 1190 met Margaretha van Blois, dochter van graaf Theobald V van Blois. Zij kregen twee dochter: Johanna en Beatrix. Op voordracht van zijn broer Hendrik VI, werd hij in 1196 werd ook graaf van Luxemburg na het overlijden van Hendrik VI van Luxemburg zonder erfgenaam, maar Otto werd het jaar nadien vermoord in Besançon.

Johanna van Bourgondië (1197 - 1205)

Johanna I van Bourgondië was de oudste dochter van graaf Otto I van Bourgondië en Margaretha van Blois. In 1197, Op 5-jarige leeftijd volgde zij haar vader op als gravin van Bourgondië, maar zij overleed al na enkele jaren in 1205. Haar zuster Beatrix volgde haar op.

Beatrix ll van Bourgondië (1205 - 1231)

Beatrix ll volgde in 1205 haar overleden zus Johanna op als gravin van Bourgondië. Zij trouwde in 1208 met Otto, hertog van Meranië (Dalmatië) en graaf van Andechs (Beieren).

Otto lll van Bourgondië (1231 - 1248)

Otto IIl (Otto ll van Meranië) was de zoon van hertog Otto I van Meranië en van Beatrix II van Bourgondië. In 1234 volgde hij zijn vader op als hertog Otto II van Meranië  In 1231 volgde hij zijn moeder op als graaf Otto III van Bourgondië op. Otto stierf zonder nakomelingschap en zijn zuster Adelheid volgde hem op in Bourgondië. In Meranië zou geen opvolging plaatsvinden.

Adelheid van Bourgondië (1248 - 1279)

Adelheid volgde haar broer Otto op als gravin van Bourgondië. Zij bestuurde het graafschap samen met haar man Hugo van Chalon. In 1257 hertrouwde zij met Filips I van Savoye (1207-1285), maar dat huwelijk bleef kinderloos.

Otto IV paltsgraaf van Bourgondië (1279 - 1302)

Otoo lV was de zoon van Hugo van Chalon en gravin Adelheid van Bourgondië. Bij de dood van zijn vader in 1266 werd hij heer van Salins en in 1279 werd hij graaf van Bourgondië, in opvolging van zijn moeder. Otto stond volledig onder Franse invloed en voerde voortdurend strijd tegen Rudolf I (1273 - 1291) en bezette zo het bisdom Bazel. Tenslotte moest hij zich echter onderwerpen aan de heerschappij van het Heilige Roomse Rijk, verloor hij een aantal gebieden en moest zich terugtrekken uit Bazel. In 1296 verkocht hij zijn graafschap aan koning Filips IV van Frankrijk en behield zelf alleen het gebruiksgenot. Otto was in 1263 gehuwd met Filippa van Bar, dochter van graaf Theobald II van Bar, en in 1285 met Mahaut van Artois, dochter van graaf Robert II d'Artois. Zij kregen drie kinderen: Robert, Blanche en Johanna.

Na de dood van Jan de Oude van Chalon (1267) begon een felle machtsstrijd tussen de Franse koning, de Duitse keizer en de hertog van Bourgondië om het bezit van het graafschap: de hoge adel van het gebied koos partij voor Duitsland, de nieuwe paltsgraaf Otto IV koos voor het Franse kamp. Deze strijd werd beslecht toen Filips V van Frankrijk, nog vóór zijn troonsbestijging trouwde met Otto’s oudste dochter Johanna, waardoor het graafschap hem als bruidsschat toeviel.

Robert van Bourgondië (1302 - 1315)

Johanna (Jeanne) ll van Bourgondië (1315 - 1330)

Johanna II van Bourgondië was de oudste dochter van Otto IV, paltsgraaf van Bourgondië (het latere Franche-Comté) en Mahaut van Artois en de broer van Robert. In januari 1307 trad zij in het huwelijk Filips (V), de tweede zoon van Filips IV van Frankrijk. In 1314 raakte zij, samen met haar zus Blanca (Blanche) en haar schoonzus Margaretha (de echtgenote van Lodewijk, de oudste zoon van Filips lV), betrokken bij een schandaal rond allerlei seksuele uitspattingen (het zgn. schandaal van de Tour de Nesle) en viel in ongenade. Zij werd openbaar vernederd (kaalgeschoren) en naar Pontoise gevoerd waar zij gedwongen werd de gruwelijke terechtstelling bij te wonen van de gebroeders d'Aulnay, de hoofverdachten in deze zaak. Daarna werd zij opgesloten in het kasteel van Dourdan, maar na enkele tijd weer vrijgelaten op verzoek van haar echtgenoot, die beweerde over de bewijzen voor haar onschuld te beschikken. Er wordt wel eens beweerd dat Filips niet anders kon dan haar vrijspreken, omdat hij anders het Franche-Comté, dat hij als bruidsschat had meegekregen, dreigde te verliezen. Johanna werd gravin van Bourgondië in opvolging van haar vader en gravin van Artois in opvolging van haar moeder Mahaut d'Artois.

Na het overlijden van Filips' broer Lodewijk X en diens postume zoontje Jan I (november 1316) werden Fiips en Johanna, door de toepassing van de Salische wet, in Reims gekroond tot koning en koningin van Frankrijk. Doordat Johanna haar echtgenoot enkel vijf dochters schonk, werd zijn opvolging, door de toepassing van dezelfde Salische wet die haar echtgenoot Filips op de troon had gebracht, problematisch. Filips V overleed op 3 januari 1322 en werd opgevolgd door zijn jongere broer Karel IV, de laatste uit het Huis Capet. 

Johanna overleefde haar echtgenoot nog acht jaar. Op 39-jarige leeftijd werd zij het slachtoffer van de pest en overleed op 21 januari 1330. Zij werd bijgezet in de koninklijke begraafplaats te Saint-Denis.

Johanna en Filips V hadden zeven kinderen. Johanna (Jeanne) (*1308), Margaretha (* 1310), Isabella (* 1312), Filips (* 1313), Blanche (* 1313) en Lodewijk (1316). Margaretha werd op uitgehuwelijkt aan de graaf van Vlaanderen, Lodewijk II van Nevers. Johanna ll werd als gravin van Bourgondië en gravin van Artois opgevolgd door haar oudste dochter Johanna lll.

Johanna (Jeanne) lll van Bourgondië (1330 - 1347)

In 1330 kwam het graafschap toe aan de echtgenote van de toenmalige hertog van Bourgondië, aan wiens nageslacht het bleef toebehoren tot zijn kleinzoon in 1361 kinderloos overleed.

Johanna III van Bourgondië was de oudste dochter van Filips V en Johanna II van Bourgondië. Zij volgde haar moeder op als gravin van Bourgondië en als gravin van Artois. Johanna trouwde met hertog Odo IV van Bourgondië (1295-1349). Johanna lll en Odo lV kregen een zoon: Filips van Bourgondië.

Filips van Rouvres (1349 - 1361)

Filips van Rouvres was een zoon van Filips van Bourgondië en Johanna I van Auvergne, gravin van Auvergne en Boulogne. 1346 werd hij graaf van Artois, in opvolging van zijn grootmoeder Johanna lll, in 1347 werd hij graaf van Bourgondië, in 1349 werd hij hertog van Bourgondië, in opvolging van zijn grootvader Odo IV en in 1360 werd hij graaf van Auvergne en Boulogne, in opvolging van zijn moeder. 
In 1357 huwde hij met zijn achternicht Margaretha van Male, dochter van Lodewijk II van Male, graaf van Vlaanderen en Margaretha van Frankrijk. Op 21 november 1361 stierf Filips op vijftienjarige leeftijd zonder nakomelingen. Zijn weduwe Margaretha hertrouwde in 1369 met hertog Filips de Stoute van Bourgondië.

colofon

Hertogdom Bourgondië (1102 - 1363)

gemaakt: 02-01-08; laatst bijgewerkt: 26-01-08