De koningin van Scheba (Sheba, Sheeba) kwam dan naar Jeruzalem met een zeer groot gevolg, kamelen, beladen met specerijen, zeer veel goud en edelgesteente. De koningin had gehoord van de rijkdommen en de wijsheid van koning Salomo (961 - 926 v. Chr.) en was op reis gegaan naar Jeruzalem om te zien of hij werkelijk zo rijk en zo wijs was als die verhalen deden geloven en ook om hem nog een stukje rijker te maken, zoals blijkt uit vers 10 van datzelfde hoofdstuk: 'Zij gaf de koning honderdtwintig talenten goud, zeer veel specerijen en edelgesteente; zulke specerij als de koningin van Scheba aan koning Salomo gaf, is er nooit meer aangekomen'.
Gelukkig kreeg ze ook weer veel van de koning terug zoals we aan het slot van het hoofdstuk kunnen lezen. Die reis zou dus best wel eens een forse zakenreis geweest kunnen zijn. Of de koningin van Scheba ooit bestaan heeft wordt door sommigen in twijfel getrokken en over de vraag waar Scheba moet hebben gelegen zijn de meningen verdeeld. Sheba is het rijk waar koningin Makeba over heerste. Het wordt genoemd in het Oude Testament en de Koran. De exacte locatie is niet bekend, men vermoedt dat het in Ethiopië of Jemen gelegen zou hebben. Een van de plaatsen die in dit verband genoemd worden is Axum in het noorden van het huidige Ethiopië.

Behalve al die geruilde rijkdommen voerde de koningin van Scheba nog twee andere dingen mee naar haar land: de Joodse godsdienst die ze had aangenomen tijdens haar verblijf in Jeruzalem en het nog ongeboren kind van haar en koning Salomo, dat zij toen het in Scheba ter wereld kwam Ibn-al-Malik noemde, wat 'Zoon van de koning' betekent en wat later werd verbasterd tot Menelik. Menelik I wordt wel beschouwd als de eerste keizer. De banden met het Joodse volk stammen al van zeer vroeg. In Axum wordt ook de 'Ark van het verbond' van God met de Joden volgens de overlevering bewaard. 

De Ark van het Verbond is een van de meest raadselachtige voorwerpen die in het Oude Testament worden beschreven. Deze ark is het heiligdom waarin Mozes de tafelen der wet bewaarde die God hem op de berg Sinaï had gegeven. Deze tafelen vormden de kern van het verbond dat God met het volk van Israël had gesloten. De ark werd op bevel van Mozes bij de Sinaï vervaardigd. De ark begeleidde de Israëlieten op hun tocht door de woestijn en speelde een rol bij het overtrekken van de rivier de Jordaan, bij de inneming van Jericho en bij de intocht in Kanaän. In de tijd van de Richteren werd zij in het heiligdom van Silo bewaard. Er worden ongelukken met de ark beschreven waarbij talloze slachtoffers vallen. In alle gevallen waren zij de ark te dicht genaderd. Ook Israëls vijanden, de Filistijnen, kregen met de ark te maken, want nadat ze de Israëlieten bij de slag van Afek hadden overwonnen, roofden ze de ark en namen haar mee naar Asdod waar zij in de tempel van hun god Dagon werd gezet.Na zeven maanden van ellende begrepen de Filistijnen dat het geroofde eigendom van Israëlieten een dodelijk gevaar voor ze betekende en besloten ze de ark aan de rechtmatige eigenaars terug te geven. Het voorwerp zou door Baina Lehkem, (ook wel Ibna Hakim), zoon van koning Salomo en de koningin van Scheba uit Jeruzalem zijn meegesmokkeld. 

Sint Frumentium bracht in de 4e eeuw het christendom naar Ethiopië. We weten dat hij in 330 n. Chr. de eerste bisschop werd van het koninkrijk Axum (Aksum, Aksoem)

Historische bronnen bevestigen het ontstaan vanaf 500 v. Christus van de eerste Ethiopische staat (Axum). De vorsten heersten over een machtig imperium en veroverden rond het jaar 500 v. Chr. grote delen van het huidige Saoedi-Arabië en Jemen. Tekenend is dat Ethiopië zich van oudsher beschouwt als een grootmacht met een verworven recht te heersen over aangrenzende gebieden.

Over het koninkrijk van Aksum bestaan geen geschreven bronnen. Begin en eindpunt van dit rijk moeten tussen het begin van onze jaartelling en de tiende eeuw worden gesitueerd. De hoofdstad Aksum bestaat nog steeds, dicht bij de grens tussen Ethiopië en Eritrea. Op het hoogtepunt van haar macht in het midden van de vierde eeuw (n. Chr.) regeerde koning Ezana. Zijn voorganger, Aphilas, had de titel Koning van Sheba aan zijn naam toegevoegd. Ezana zelf veroverde het koninkrijk Kush (Meroë). Zijn grote betekenis voor de geschiedenis van Ethiopië is gelegen in het feit dat hij al vóór het midden van de vierde eeuw het christendom als staatsgodsdienst aanvaardde.

Het huidige plattelandsstadje Aksum werd in vroeger tijden in één adem genoemd met de grootmachten Perzië, China en Rome. Het koninkrijk leeft nu voort in het door Aksum bijna 1700 jaar geleden aanvaarde christelijke geloof.

In de 7e eeuw kwamen de moslims van uit Mekka met hun heilige oorlog en verdreven de christenen. De moslims trokken zich later terug en vestigden zich in het oosten van het land. 

De toegang tot Jeruzalem was in de dertiende eeuw geblokkeerd door de Kruistochten, vandaar dat Lalibela besloot een nieuw pelgrimsoord te bouwen. De kerken zijn echter niet gebouwd, maar uit de rotsen gehouwen. Dit moet vele tientallen jaren gekost hebben. De rotskerken zijn misschien wel de meest spectaculaire monumenten van Ethiopië en prachtig gedecoreerd. Even indrukwekkend is de sfeer die er heerst: het geluid van de drums en het gezang tijdens een vroege ochtenddienst is een onvergetelijke ervaring. De 10 kerken zijn metersdiep in de aarde verzonken en zijn uit massieve rotsen gehouwen. Allereerst werd de omtrek in de diepte uitgehouwen en vervolgens van buitenuit naar binnen het interieur.

Bete Golgotha, waar de tombe van koning Lalibela zou staan

Axum is beroemd om de soms tientallen meters hoge obelisken (stelae). Deze zijn waarschijnlijk opgericht ter nagedachtenis aan koningen van het oude rijk dat hier rond het begin van onze jaartelling bloeide. De handel met Jemen leidde tot grote welvaart en macht voor het Aksumitische rijk. Er zijn ook twee koningsgraven die uit deze bloeiperiode dateren. In de velden rondom Aksum zijn allerlei resten uit deze tijd te bezichtigen, waaronder de ruïnes van het paleis van de koningin van Sheba. Volgens de Ethiopische geschiedenis zijn alle keizers dan ook afstammelingen van haar en koning Salomon. De kerk van de Heilige Maria van Zion dateert uit een latere periode, maar is gebouwd op de fundamenten van een Aksumitische tempel. Ernaast staat de gelijknamige nieuwe kerk, waar in een aparte kapel – volgens de overlevering – de heilige Ark des Verbonds wordt bewaard, de oorspronkelijke stenen tafelen die Mozes van God heeft ontvangen. Helaas is deze kapel zelfs voor het hoofd van de Koptische kerk niet toegankelijk. 

Grootste nog rechtopstaande stèle

Tijdens de Europese ontdekkingsreizen van rond 1500 had het bestaan van Ethiopië zich vastgezet in de legende over een zekere Priester Johannes, die zou regeren over een vergeten Christelijk koninkrijk diep in het hart van Afrika, een welkome bondgenoot in de krachtmeting met de Islamitische wereld. Met name de Portugezen putten zich uit in de zoektocht naar Priester Johannes. Ethiopië werd voor het eerst door een Europeaan (Pero da Covilham) bezocht in 1493.

Na eeuwen van onrust en aanvallen van heidense volkeren, waarbij de heersers van Axum soms moesten vluchten en tijdelijk een nomadisch bestaan gingen leiden, bedreigden de moslims in de 16e eeuw opnieuw het koninkrijk Axum door hun verbond met het Ottomaanse rijk. In 1530-1531 veroverde de moslimleider Ahmad Gran een groot deel van Ethiopië.

 Eerst rond 1850 ontstond onder de heerser Ras Kasa weer een sterk Axum. In 1855 kroonde hij zichzelf tot keizer onder de naam Tewodros II. Zijn opvolgers wisten het rijk te vergroten.

In 1896 leed een Italiaans invasieleger bij Adwa een verwoestende nederlaag tegen het Ethiopische keizerrijk. Ethiopië is en blijft daarmee de enige oorspronkelijke Afrikaanse staat die ooit een Europese koloniale macht heeft verslagen en daarmee de eigen soevereiniteit kon bewaren. Vervolgens probeerden de Fransen het land economisch aan zich te binden middels de spoorlijn tussen Addis Ababa en de haven van Djibouti. Pas in 1936 slaagden de fascistische strijdkrachten van Mussolini erin Ethiopië te bezetten, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Uitermate dubieuze middelen als mosterdgas bleken daarvoor nodig. Ethiopië werd reeds in 1941 door de Britten bevrijd.

Gemaakt: 14-02-06

colofon