3844

Slag bij Salamis (480 v. Chr.)

Slag bij Thermopylae (480 v. Chr.)
Terwijl de Perzische legers zich op het vasteland concentreerden, voer de keizerlijke vloot voorzichtig naderbij tot de veel kleinere Griekse vloot, die zich had teruggetrokken naar de wateren bij het eiland Salamis om daar de Atheners te verdedigen die er hun toevlucht hadden gezocht. Het eiland wordt van de kust gescheiden door een smalle straat, waarin de Griekse vloot had post gevat. Enkele van de admiraals, wat onrustig geworden, voelden er meer voor om naar huis varen om hun eigen steden te verdedigen dan om hier de strijd aan te gaan met de Perzen. Maar de vastberaden Themistocles wist deze admiraals ervan te overtuigen dat hun enige werkelijke kans om een nederlaag thuis af te wenden, was om de Perzen hier en nu te verslaan. Verder bracht hij de slag aan de gang door een bericht aan de vijand uit te laten lekken dat de Grieken gedemoraliseerd waren en daarom gemakkelijk konden worden vernietigd als men ze onmiddellijk in de zee-engte aanviel. 
De list werkte. De Perzen blokkeerden beide uiteinden van de engte en zeilden binnen. Xerxes, die vol vertrouwen op de overwinning was, sloeg de strijd gade vanaf een draagbare troon die aan de kust was neergezet. De smalte van het gebied tussen vasteland en eiland was een ernstig nadeel voor de Perzen. In zekere zin verliep de slag bij Salamis (480 v. Chr.) op dezelfde wijze als de ontmoeting te land bij Thermolylae; in het kanaal hadden de aantallen van de keizerlijke vloot - waartoe de Egyptische, Phoenicische en Ionische schepen behoorden - minder effect dan de superieure tactiek en de beter te manoeuvreren schepen van de Grieken. 

De bondgenoten van Perzië hoopten zich zodanig op dat zij elkaar voortdurend in de weg voeren. De Grieken werkten echter goed samen; zij gebruikten hun stevige schepen om de vijandelijke schepen te rammen en enterden ze dan om de vlootsoldaten en roeiers af te maken. De verwarde gevechten eindigden in een wanordelijke vlucht. Het strand voor Xerxes lag spoedig bezaaid met wrakstukken van zijn schepen en de lijken van zijn mannen. Perzische schepen die fortuinlijk genoeg waren om te ontkomen haasten zich enkele kilometers naar het oosten naar Phaleron op het vasteland, waar zij aan land werden getrokken onder bescherming van de Perzische landmacht. De Grieken sleepten hun beschadigde schepen die echter veel minder in aantal waren naar Salamis. Zij waren er zeker van dat de Perzen terug zouden komen en bereidden zich daarom voor op hernieuwde strijd. 

 Maar Xerxes had niet langer agressieve bedoelingen. Hij vreesde dat de overwinnende Grieken naar de Hellespont zouden varen en zijn bruggen zouden verwoesten, waardoor zijn reddingslijn naar Azië zou worden afgesneden. Omdat de winter in aantocht was - het was nu oktober - beval hij de restanten van zijn vloot zich terug te trekken naar de Hellespont en zich op te stellen rond zijn bruggen. Xerxes, die zijn opperbevelhebber Mardonius, in Griekenland achterliet met een derde van het Perzische leger, trok zich terug met zijn hoofdmacht en hield slechts lang genoeg stil om één contigent te detacheren in Thracië om de verbindingslijnen te bewaken en ging toen met de mannen die overbleven naar Ionië waar een nieuwe opstand dreigde. Bij de zee-engte bemerkte Xerxes dat de bruggen wederom door storm verwoest waren. Hij moest zijn verzwakte marine te hulp roepen om zijn soldaten over te zetten naar veiliger oorden. 

Mardonius die de winter van 480-479 v. Chr. in Thesalië doorbracht, deed zijn best om de Griekse oorlogscoalitie door diplomatie uiteen te drijven. De Atheners stonden op het punt om in te gaan op Mardonius' aanbod van gebied en Perzische steun, maar Mardonius' plan faalde, vooral dankzij de standvastigheid van de Spartanen, die een verbonden Griekse strijdmacht bijeen wisten te krijgen en Mardonius op 27 augustus 479 v. Chr. in de slag bij Plataeae een beslissende nederlaag toebrachten. Op diezelfde dag zette de Griekse marine bij Mycale een groep strijders aan wal, die korte metten maakten met de daar achtergebleven Perzische soldaten. Daarna slaagden de Grieken erin de reeds opstandige vazallen van de Ionische stadsstaten over te halen zich bij hen aan te sluiten. De slagen bij Plataeae en Mycale betekenden het einde van de eerzuchtige onderneming van de Grote Koning. 

Perzische rijk (479 - 400 v. Chr.)

laatst bijgewerkt: 19-02-03

colofon