3401

Het Hippodroom van Constantinopolis

Het Hippodroom werd gebouwd tussen 203 en 330. Het werd gebruikt voor wagenrennen en ander vormen van publiek vermaak. Van dit circus zelf zijn vrijwel geen resten over, waar het gebouw stond loopt nu een weg. Hierdoor is de ovale vorm bewaard gebleven. De twee obelisken die op de spina (de verhoogde afscheiding in het midden van de renbaan waar de wagenmenners met hun twee-, vier- en zesspannen omheen moesten rijden) stonden zijn bewaard gebleven. In Hippodroom vond het beruchte Nike oproer plaats in 532, waarbij ernstige supportersrellen uitliepen in een opstand tegen de keizer, die vervolgens zijn leger het Hippodroom in stuurde. Bij dit incident  werden zo'n 30.000 toeschouwers gedood.

Onder het Hippodroom bevindt zich de Basilica Cisterne, een groot waterreservoir uit de zesde eeuw, aangelegd tussen 532 - 542  tijdens de heerschappij van keizer Justinianus. Het vormde de watervoorziening van het paleis en de omliggende gebouwen en parken. Boven de gewelven zijn paden aangelegd, 300 palen ondersteunen het geheel. Het water om de cisterne te vullen werd middels een aquaduct aangevoerd vanaf het 19 km ten noorden van Constantinopel gelegen Belgrado-woud. Dergelijke wateropslagplaatsen vind men door heel Constantinopel, ze werden aangelegd om in tijden van belegering over voldoende schoon drinkwater te kunnen beschikken.

Reeds het Byzantion van vóór 324 kende een hippodroom en Constantijn liet deze verder uitbouwen,vergroten en verfraaien tot hij aan 40.000 toeschouwers plaats kon bieden.De wagenrennen waren zo’n populair spektakel dat de keizer, zolang hij in zijn hoofdstad verbleef, zich daarbij wel moest vertonen. Het was in feite de enige mogelijkheid voor een zeker contact tussen keizer en volk. In de renbaan kon het volk zijn heerser en diens familie toejuichen, maar het kon er ook morren of kritiek op het bewind uitschreeuwen. Voor de keizers was het altijd zaak zich tegenover de massa de welwillende, maar ook de standvastige, de bij zijn volk geliefde, maar ook de afstandelijke heerser te tonen: de vorst die uiteindelijk zijn macht aan de goden of aan de christelijke God ontleende, maar die daarvoor toch ook graag de instemming van het volk wilde ontvangen.

1. Hippodroom. 2. Keizerlijke loge

Vanuit zijn paleis had de keizer direct toegang tot de Katltifitia, de grote keizerlijke loge aan de noordoostkant van de renbaan. Daar verscheen hij in een ornaat van purper en parels te midden van hoogwaardigheidsbekleders en hovelingen: eenfonkelende stoet die de toeschouwers tot georkestreerde spreekkoren van aanhankelijkheid en soms van afkeuring of opstandigheid prikkelde.Speciale herauten rie-pen de woorden van de keizer in de renbaan om, speciale woordvoerders van de circusfacties vertolkten de stemming in de menigte.

Gemaakt: 20-06-07

colofon