| 243 | Acanthostega |
|
 Amfibieën |
| Tetrapodomorpha |
|
= |
Labyrinthodontia |
|
= |
Ichthyostegalia | ||
|
= |
Acanthostega |
|
Van Acanthostega gunnari wordt veel gedacht dat het een fossiele overgangsvorm was tussen dieren die nog de morfologie van een vis bezaten en wezens die op poten konden lopen (tetrapoda) en was om twee redenen een zeer opmerkelijk dier:
Het in Groenland ontdekte fossiel werd al in 1933 beschreven; de spectaculaire eigenschappen ervan zijn echter pas onlangs duidelijk geworden. Het beest leefde in het Devoon. Het bezat weliswaar vier poten maar die waren vermoedelijk te slap om te lopen. Waarschijnlijk bracht dit overgangsdier het grootste deel van zijn tijd nog in water door. Dit zou de hypothese ondersteunen dat de karakteristieke ontwikkeling van ledematen - met tenen en vingers - in eerste instantie bij waterdieren ontstond. Pas later in de evolutie zou blijken dat die structuren ook op het droge van pas zouden komen. De oudste fossielen van dit diertje werden gevonden in Groenland. Rechts: Acanthostega (onder) en Ichthyostega (aan de oever). Illustratie van Alfred Kamajian. |
 |
|
Zwemmen kon het dier wel, hij beschikte over dezelfde staart als spiervinnige vissen en de spaakbeen - ellepijp verhouding was gelijk aan die van Eusthenopteron. Hij bezat vermoedelijk geen longen maar nog steeds alleen kieuwen. Waar we hier dus mee te maken hebben is een viervoetig dier dat in het water poten had ontwikkeld: een kennelijke weerlegging van de oudere theorie dat poten geëvolueerd zijn om op het land te kunnen lopen. Dit alles roept de lastige vraag op of we hier van een lid van de Tetrapoda ("viervoeters") moeten spreken. Het antwoord hangt af van de gekozen definitie. Als tot nu toe enige bekende viervoetige beschikte hij over 8 tenen per poot. Voor de ontdekking van deze eigenschap werd haast als vanzelfsprekend aangenomen dat de oorspronkelijke voorouder van de Tetrapoda vijf tenen had.
In 2006 werd Tiktaalik roseae beschreven, waarvan men vanuit de evolutietheorie gezien denkt dat het een soort is die tussen vissen en Acanthostega in stond. Op basis van fossiele vondsten is dit echter niet verklaarbaar. In ieder geval kan het niet als een overgangsvorm worden beschouwd. Bron: Acanthostega - Wikipedia |
 |
|
Laatst bijgewerkt: 11-07-08
|
 |