2342

Egypte (1983 -  1963 v. Chr.) - Amenhemhet l

  Egypte (ca. 2050 - 1983 v. Chr.)
Onder de heerschappij van de krachtige koningen van de nieuwe, 12e dynastie (1991-1783) brak er voor het Egyptische rijk een nieuwe tijd van bloei aan. 

Amenhemhet (Amenemhat) l (Sehetepibre), de eerste heerser van de 12e dynastie (1983 - 1953 v. Chr.)

Zijn belangrijkste daad van was het verplaatsen van de residentie van Thebe naar Memphis. De verplaatsing van de hoofdstad was iets nieuws en betekende tevens een terugkeer naar de tradities van het Oude Rijk, waarbij in de kunst ook aansluiting werd gezocht. In het noorden stichtte hij op de traditionele grens tussen Opper- en Neder-Egypte de stad Itjtawi (Itj-Tawy (= 'wat beide landen bindt'), die mogelijk het administratieve centrum werd. Hier werden ook de piramiden van Amenhemhet l en Sesostris l gebouwd. 
Amon, de god van Thebe, werd hoofdgod van het rijk (de naam Amenhemhet is dan ook een propagandistische naam en betekent Amon staat vooraan). In het binnenlandse bestuur stelde Amenhemhet  flink orde op zaken. Aan de macht van de leenmannen stelde hij paal en perk. De macht van de gouwvorsten werd beknot door naast hen stadhouders en adviseurs te benoemen. Veel particulier grondbezit werd tot staatsbezit verklaard. Niet langer waren de farao's uitvoerders van de wil der goden, maar politici en staatsmannen die midden in de werkelijkheid stonden. 
De farao had de goddelijke taak in de menselijke wereld orde te scheppen. Hij droeg daarom als ceremonieel wapen een ivoren boemerang, die werd meegegeven als teken van zijn rol als overwinnaar van de chaos en beheerser van de wereldorde. 

In de buitenlandse politiek knoopte Amenhemhet l aan bij de activiteiten van Nebhepetre Mentoehoteb in Nubië. In enkele veldtochten, waaraan hij zelf niet deelnam, veroverde hij het hele gebied tot de tweede cataract. De leider van deze campagnes was Senusret. Zij regeerden tien jaar tezamen (1971-1962) en ook dat was een vernieuwing. In de komende jaren was Sesostris l de actiefste van de twee partners. Gedurende de regeringen van Amenhemhet l en Sesostris werd er veel gebouwd in Egypte en werd er een begin gemaakt met de keten forten in Beneden-Nubië. In die tijd ontstond er een aantal belangrijke literaire werken. Zij zouden met de bouwwerken die ontstonden tijdens deze dynastie later gelden als klassiek.
Amenhemhet l werd naar alle waarschijnlijkheid vermoord terwijl zijn zoon aan een veldtocht tegen Lybië bezig was, maar misschien wel juist dank zij het tweehoofdige bestuur ontstond er geen wanorde. Rond 1971 v. Chr. vond de geschiedenis van Sinoehe plaats. Deze was na de dood van Amenhemhet het land uitgevlucht en bereikte tenslotte de stad Byblos in Kanaän. Hij ging vandaar naar Qedem (letterlijk het Oosten), waar Ammi-enji, koning van Opper-Retenoe regeerde en werd diens vazal over Yaa, wat waarschijnlijk de El-Beqa-vallei is. Jaren later keerde de Egyptische hoveling terug naar Egypte.

 

 

Relief slab of Kheti
 Begin 12e dynastie

Egypte (1963 - 1879 v. Chr.)

laatst bijgewerkt: 29-01-03

colofon