3531

Aeneas was één van de Trojaanse helden. Tijdens de Trojaanse Oorlog (1218-1209) ontvluchtte hij de door brand verwoeste stad Troje in gezelschap van zijn vader, zijn zoon Ascanius en een paar trouwe vrienden. De Romeinse dichter Vergilius schreef daarover het heldendicht Aeneis, waarin hij de beroemde dichter Homerus navolgde. Net als Odysseus, maakte ook zijn held Aeneas een zwerftocht over zee. Ook Aeneas had een liefdesavontuur, ging hij naar de onderwereld en moest hij gevechten leveren.

Opeens, middenin de strijd verscheen aan hem zijn moeder, Venus, onzichtbaar voor de anderen. Zij zei tegen hem: ‘Zoon, verlaat het brandende Troje, denk aan je zoon en je oude vader, neem hen mee en sticht elders een nieuw Troje’. Aeneas wilde niet. Een held vlucht niet. Dat is laf.  Maar Venus bleef aandringen.

Uiteindelijk zwichtte Aeneas, ook een held moet de goden gehoorzamen.  Hij zocht zijn manschappen die nog in leven waren bij elkaar, nam zijn vader op de schouders, zijn zoontje Iulus bij de hand en ging zo met z’n allen naar de kust  en aan boord van enkele schepen. Met onbekende bestemming staken ze van wal. De goden zouden uiteindelijk wel laten merken, waar hij de nieuwe stad moest stichten.

Links: Venus en Aeneas (1631), schilderij van Pierre de Cortone

Aeneas’ reis

Zie ook De tocht van Aeneas (Flash-animatie)

Dido ontvangt Aeneas (Iulus als Amor)

Voor de Trojanen brak nu een heerlijke onbezorgde tijd aan en dachten ze hier nooit vandaan hoefden. Intussen waren Dido en Aeneas in een hevige liefde voor elkaar ontbrand en genoten daar met volle teugen van. Maar…. de goden hadden anders besloten. Ze zonden Mercurius/Hermes naar Aeneas om hem te vertellen dat hij moest vertrekken. Carthago was niet de plaats, waar de huisgoden van Troje zouden moeten gaan wonen. Met bezwaard gemoed voldeed Aeneas aan het bevel van de goden. Hij durfde het Dido niet te vertellen. Dus trof hij zijn voorbereidingen in alle stilte en voer stiekem ’s nachts weg. Toen Aeneas ’s avonds niet bij haar kwam, kreeg Dido argwaan, ze keek uit het raam en zag daar Aeneas wegvaren. 

Dido's grote liefde voor Aeneas veranderde in bittere haat. Zij kon het verlies van haar tweede grote liefde niet verdragen. Alsof ze een offer wilde gaan brengen richtte zij een grote brandstapel op en toen die goed en wel brandde sprong zij er zelf op. Zo pleegde zij zelfmoord, maar niet zonder Aeneas en al zijn nakomelingen vervloekt te hebben: “Nooit zal er vriendschap en vrede bestaan tussen mijn en jouw nakomelingen!”. En inderdaad eeuwen later was er de meest hachelijke oorlog die Rome ooit heeft moeten voeren met Carthago (Hannibal en zijn olifanten). Uiteindelijk kwam Aeneas in Italia, vlakbij de Tiber. Dit was het land van zijn bestemming. Hij werd gastvrij onthaald door koning Latinus, de koning van de Latijnen en werd verliefd op diens dochter Lavinia. Lavinia was echter al beloofd aan Turnus, het stamhoofd van de Rutuliërs, (een legendarische kleine volksstam, oorspronkelijk gevestigd in het westen van Latium. Hun legendarische hoofdstad was Ardea. Vermoedelijk waren de Rutuliërs etnisch niet verwant aan de Latijnen, en was de taal die zij spraken zelfs niet Indo-Europees. Zij zouden eerder met de Etrusken verwant zijn geweest.)

Rechts: De zelfmoord van Dido, schilderij van P.P. Rubens

Door een orakel werd dit huwelijk echter ontraden. Kort daarna kwamen Aeneas en de Trojanen aan in Latium. Omdat hetzelfde orakel suggereerde dat Lavinia met een vreemdeling zou trouwen, werd Aeneas de nieuwe huwelijkskandidaat. Latinus had in vroegere tijden voorspellingen gehoord over een vreemd volk dat eens zou komen en dat dit volk machtig zou worden. Om Aeneas gunstig te stemmen bood hij daarom Aenaeas zijn dochter, Lavinia, aan. Amata verzette zich halsstarrig tegen deze beslissing van haar echtgenoot. Daarop zond Juno de Wraakgodin Alecto naar Latium: deze wekte irrationele haatgevoelens tegen Aeneas in het hart van Amata, en zette ook Turnus op tegen de Trojanen. Dit alles leidde tot tweedracht in het gezin van koning Latinus en tot een dreigende oorlog in Latium. Maar voor het zover kwam, had Aeneas nog tijd genoeg om met zijn mannen en fort te bouwen en bondgenoten te vinden in de omgeving. Na een veldslag gewonnen door de Trojanen, trok Turnus zich terug. Aeneas wilde niet dat er vele onschuldigen zouden sterven en bood een duel aan, om hiermee de oorlog te beëindigen. Turnus accepteerde dit. Maar Hera speelde hem parten en het liep weer uit op een veldslag. Toen de veldslag al enige tijd duurde riepen Turnus en Aeneas hun strijders op de strijd te staken en maakten ze zich alsnog klaar voor een duel. Aeneas, die veel ouder, geroutineerder en sterker was dan de jonge Turnus, won het duel. Zo kwam er een einde aan de oorlogen en werd Lavinia de vrouw van Aeneas. Amata benam zich het leven, toen zij vol wanhoop inzag dat alles voor haar verloren was. Aeneas trouwde uiteindelijk met Lavinia. Hij stichtte een nieuwe stad die naar haar Lavinium werd genoemd. Zijn zoon Ascanius, uit zijn eerdere huwelijk met Creusa, stichtte 30 jaar later de stad Alba Longa en daarmee de funderingen van het latere Romeinse Rijk.Na Ascanius (Iulus) stichtte 30 jaar later de stad Alba Longa. Na hem regeerden nog 13 opeenvolgende vorsten.

Alba Longa (800 - 753 v. Chr.)

Gemaakt: 16-03-03; laatst bijgewerkt: 04-06-04

colofon