3371

Domus Flavia

Het paleis van Domitianus (Domus Flavia)  is het grootste paleis op de Palatijn, waarvan de resten nu nog de heuvel domineren en was aangelegd door de architect Rabirius in opdracht van keizer Titus. Het paleis werd gebouwd tussen 80 en 92. Op de westelijke top van de Palatijnse heuvel stonden al huizen en tempels en de oostelijke top was tamelijk steil. Rabirius liet de heuvel egaliseren en gebruikte de grond om het dal tussen de twee toppen op te vullen. Een aantal huizen uit de tijd van de Republiek verdween onder de grond.

Het paleis stond in de oudheid bekend als Domus Augustana, maar de twee delen waaruit het bestaat zijn door archeologen later aangeduid als Domus Flavia (het representatieve gedeelte voor de ontvangst van gasten) en Domus Augustana (de residentie). Het hele paleis was 160 bij 200 meter groot. De hoofdingang lag vermoedelijk aan de noordoostelijke zijde en gaf toegang tot het Forum Romanum.

Het paleiscomplex bestond uit drie delen. In het midden lag de Aula Regia, de audiëntiezaal (troonzaal). Deze was zeker 30 meter breed en 30 meter hoog en was versierd met 12 zwarte basalten beelden. Links (ten westen) daarvan lag het Lararium, de tempel voor de huisgoden, de Lares (meestal de voorouders van de eigenaar). Van dit gebouw resteert vrijwel niets en is dan ook moeilijk te reconstrueren.

Rechts van de Aula Regia lag het zgn. Auditorium, een gebouw dat door rijen zuilen in drie beuken was verdeeld en was voorzien van een halfrond absis. Deze basilica diende voor overleg met de keizerlijke adviseurs en als rechtzaal waar Dominitianus op zijn eigen manier recht sprak. Ook deze namen zijn in de moderne tijd bedacht. 

Rechts: Reconstructietekening van de Domus Flavia. Rechts daarvan het Domus Augustana

Links: Reconstructietekening van de Domus Flavia

Ten zuiden van het Peristylium stond een grote hal, waarvan nog enige restanten bewaard zijn gebleven. De vloer was voorzien van een hypocaustum en kon dus verwarmd worden. Dit was waarschijnlijk de Cenatio Iovis (5), de eetzaal van de keizer. Aan weerszijden van deze hal lagen twee symmetrische gebouwen, waarvan de fundamenten van de westelijke van de twee nog herkenbaar zijn. Hier stond een grote ovale fontein.

Uit vrees voor aanslagen liet Dominitianus de muren bekleden met platen glanzend marmer die als een spiegel moesten werken. Zo kon hij iedereen die achter hem stond goed zien. Tenslotte werd hij in zijn slaapkamer vermoord, mogelijk op last van zijn echtgenote Domitia.

Achter deze gebouwen lag een door zuilen omgeven binnenhof, die ‘Sicilië’ werd genoemd. Het had een vijver waarin zich een achthoekig eiland bevond, dat nu nog is te zien). Daar weer achter bevond zich een eetzaal, die bekendstond als de Coenatio Iovis (Eetkamer van Jupiter), en ten slotte een bibliotheek, die bestond uit een Grieks en een Latijns gedeelte.

Rechts: Plattegrond van de Domus Flavia. 1. Peristylium. 2. Aula Regia. 3. Basilica ("Auditorium") 4. "Lararium" 5. Coennatio Iovis 6. Nymphaeum

Gemaakt: 21-07-10

colofon