5702
|
5702 |
Nijmegen (1200 - 1800) |
|
 Nijmegen (750 - 1200) |
|
In de 13de en 14de eeuw groeide 'Nieumeghen', dat in 1230 stadsrechten kreeg, steeds verder in zuidelijke richting. Burcht- en Broerstraat werden bebouwd en op de kruising van deze twee wegen, vlakbij de in 1273 ingewijde Sint-Stevenskerk op de Hundisburg, ontstond het nieuwe hart van de stad. Tussen de Waalkade en dit nieuwe centrum, aan de Grotestraat, vestigden zich de rijke kooplieden. Daarachter ontstond een netwerk van nauwe straatjes, waar de minder welvarende burgers hun onderkomen vinden.
Rechts: Valkhofburcht (1650) |
|
|
Met de verwerving van stadsrechten krijgt Nieumeghen onder andere het recht om stadsmuren aan te leggen. Waarschijnlijk komt aan het eind van de 13de eeuw een eerste aarden omwalling tot stand, waarbinnen de Valkhofburcht nog niet is opgenomen. Ongeveer een eeuw later wordt een tweede omwalling in steen uitgevoerd. Deze stadsmuur begint onderaan de Lindenberg en loopt via de Hoogstraat, Oude Stadsgracht, Pauwelstraat, Oude Varkensmarkt, Doddendaal, Parkweg en Nieuwe Markt terug naar de Waaloever. Mogelijk ligt nu ook de burcht binnen de stadsgrenzen. Binnen de ommuring groeit de stad organisch: niet of nauwelijks gecontroleerd. Rond 1450 is de stad nog lang niet volgebouwd, maar buiten de ommuring zijn dan al twee voorsteden ontstaan: de Nieuwstad ten oosten en de Voorstad ten zuiden van de stad. Langs de Molenstraat, Ziekerstraat, Hertogstraat en Sint-Jorisstraat, is al sprake van gesloten bebouwing. De behoefte ontstaat om deze voorsteden bij de verdediging van de stad te betrekken en daarop besluit men een extra aarden wal aan te leggen. Deze volgt de loop van de huidige Derde en Tweede Walstraat en een deel van de Eerste Walstraat. Ter hoogte van de huidige Bloemerstraat buigt de wal abrupt af, om met een rechte hoek aan te sluiten op de bestaande muur . Zo is de meeste bebouwing rondom de stad 'veilig' opgenomen in de nieuwe omwalling. De middeleeuwen lopen geleidelijk ten einde, maar na deze tijd zal er nog veel aan de stadswallen worden gesleuteld. |
 |
Links: stadswallen en torens |
 |
Bekneld binnen de wallen De bloeiperiode van de stad, begonnen in de 12de eeuw, duurt maar voort. De welvaart zal pas afnemen tegen het einde van de 16de eeuw, wanneer er belangrijke politieke en godsdienstige veranderingen optreden. In de jaren twintig van de 16de eeuw wordt de dan al zwaar beschadigde aarden wal, die om de twee voorsteden was gelegd, vervangen door een nieuwe. Rondom de stad wordt een brede, aarden wal gelegd, aan de buitenkant afgewerkt met een zware, enigszins naar achteren hellende muur. Tegelijkertijd wordt de knik in de stadsmuur tussen de Molenpoort en de Hezelpoort rechtgetrokken en wordt de vroegste ommuring van de stad grotendeels gesloopt. In de tweede helft van de eeuw wordt de verdedigingsgordel verder versterkt met bastions. Gedurende ruim drie eeuwen blijft Nijmegen bekneld tussen de stadsmuren. Rondom de stad ontstaat, door veranderingen en verbeteringen aan de verdedigingswerken, een waar maanlandschap van lunetten, bastions en forten. Burgtpoort |
| Hunnerpoort |  |
 |
 |
Grote Markt (1775)
De Grote Markt vormt samen met het Waaggebouw, de Kerkboog en de Sint Stevenskerk het "centrum" van Nijmegen. Onder: Het nog bewaard gebleven hoekje van de Grote markt met het waaggebouw (foto Bert Woudstra, 2010)
|
 |
 |
| Gemaakt: 25-03-05 |
