6081

Schotland (1320 - 1406)

Robert l the Bruce (1320-1329)

The Bruces waren nu aan de macht; hoewel Schotland nu weer onafhankelijk was en het grotendeels zou blijven, bleef ook de strijd. De tweede Schotse onafhankelijkheidsoorlog brak uit en de macht van de monarchie leek af te nemen.

Edward ll van Engeland werd in 1327 opgevolgd door Edward lll, maar Roger Mortimer, earl van March, was de eigenlijke heerser. Onmiddellijk viel Robert the Bruce Engeland binnen, wat resulteerde in het verdrag van Northampton, waarin Edward lll officieel zijn afzag van zijn aanspraken op Schotland en veel Engelse lords het land dat zij in Schotland bezaten land kwijt raakten. Hierom werden ze ook wel de ‘Onterfden’ genoemd en hoewel ze een royale schadevergoeding kregen, streefden ze toch naar het heroveren van hun landerijen.

In 1326 kwam het nieuwe Schotse parlement voor het eerst bijeen. In 1328 tekenden Robert I en Edward III van Engeland het verdrag van Northhampton waarin Edward de onafhankelijkheid van Schotland accepteerde en Bruce als wettige koning werd erkend.

In 1318 was het Schotse Parlement overeengekomen dat als Robert I zonder zonen zou sterven, de kroon zou worden doorgegeven aan Robert Stewart, de zoon van zijn dochter Marjorie Bruce en Walter Stewart, de 6de High Steward (rentmeester) van Schotland. In 1324 kreeg Robert I echter toch nog een zoon: David. 

Toen koning Robert the Bruce in 1329 stierf, werd hij opgevolgd door zijn vier jaar oude zoon als David ll. Meteen werd zijn recht op de troon bestreden door Edward Balliol, de zoon van John Balliol (John l van Schotland), een van de onterfden die aan Engelse zijde in de slag bij Bannockburn (1314) had gestreden.

David ll (1329-1371)

David II, de zoon van Robert the Bruce, was nog maar kort aan de macht toen in de winter van 1331 Edward Balliol vanuit Frankrijk naar Engeland vertrok om Henry Beaumont, leider van de onterfden, te ontmoeten. Toen Balliol in Yorkshire was aangekomen, ging Beaumont op audiëntie bij koning Edward lll om toestemming te vragen via het Engelse grondgebied Schotland binnen te vallen. In het verdrag van Northampton was Edward  echter overeengekomen dat er geen Engels leger over de rivier de Tweed mocht trekken en dus werd Beaumonts verzoek afgewezen. Beaumont mocht echter wel over zee een invasie doen, omdat dit niet vermeld stond in het verdrag.

In de zomer van 1332 waren alle voorbereidingen voor de expeditie afgerond. De grootte van het leger kan niet exact worden vastgesteld, maar volgens verschillende bronnen bestond het leger uit ongeveer 500 voetsoldaten en 1.000 boogschutters. Rond juli waren ze ingescheept en wachtten ze het juiste moment af om uit te varen. Op dat moment bereikte hen het nieuws dat sir Thomas Randolph van Moray, de regent van Schotland voor David ll, was gestorven. Volgens sommigen zou hij zijn vergiftigd door de Engelsen.

Rechts: David ll

In 1332 brak de tweede Schotse onafhankelijkheidsoorlog uit. Op 31 juli 1332, elf dagen na het bericht van Randolphs dood, voer het "leger van de onterfden" voer uit Yorkshire naar Kinghorn in Fife, waar ze op 6 augustus landden. Vanuit Kinghorn marcheerden ze via Dunfermline – waar ze voorraden verzamelden – tot aan Perth. Op 10 augustus sloegen ze kamp op bij Forteviot, ten zuiden van de rivier de Earn. Het leger was slechts een paar mijl van haar doelwit – het leger van Donald, de earl van Mar, die was benoemd tot de nieuwe regent - verwijderd. De slag bij Dupplin Moor, die volgens sommige bronnen een groot deel van de dag duurde, maar waarschijnlijk niet langer dan drie uur duurden, eindigde, ondanks de Engelse minderheid in een Schotse nederlaag. Zware verliezen leden de Schotten doordat zijn te weinig bescherming hadden tegen de Engelse longbowmen. Onder de gesneuvelden waren veel veteranen van de overwinningen van Robert the Bruce. Zowel Mar als Bruce werden gedood. Het precieze aantal doden is onbekend. Geschat wordt dat de Engelsen een paar ridders en ongeveer 30 soldaten verloren.

In 1333 viel ook Edward II binnen en versloeg de Schotten bij Halidon Hill. David II vluchtte naar Frankrijk en werd in 1346 door de Engelsen verslagen en gevangen genomen toen hij probeerde de troon terug te winnen. Ondertussen gaf Edward Balliol veel van de Schotse Laaglanden aan Edward en tenslotte verkreeg hij de heerschappij over heel Schotland (1357). In 1349-1350 brak de Zwarte Dood, oftewel de pest uit in Schotland. Robert Stewart, die in de slag van Halidon Hill had gestreden tegen de Engelsen, behaalde enkele successen tegen de aanhangers van Edward Balliol. Hij en John Randolph, de graaf van Morray, werden verkozen tot regent voor David ll die nog steeds in Frankrijk verbleef. Toen John Randolph gevangen werd genomen door de Engelsen, was Robert de enige regent. In 1341 kon David II terugkomen uit Frankrijk. Maar in 1346 na de slag bij Neville’s Cross werd David II uiteindelijk gevangen genomen door de Engelsen. Weer werd Robert II verkozen tot regent van Schotland.

Na de dood van David II in 1371 waren er geen erfgenamen meer. Robert Stewart volgde hem en daarmee kwam een nieuw huis aan de macht:: het huis Stuart. 

Robert II (1371-1390)

Onder het bewind van Robert ll, de eerste koning van het huis Stuart, boekten de Schotten weer een aantal overwinningen in de strijd tegen de Engelsen, maar onderling raakten de clans steeds vaker slaags en door de zwakte van zijn regering ontstonden er steeds meer conflicten tussen de edelen en de kroon.  

Robert was getrouwd met Elizabeth, de dochter van Sir Adam Mure van Rowallan. Zijn tweede vrouw was Euphemia de Ross,

Rechts: Dundonald Castle, gebouwd door Robert II in 1371. Hij stierf hier in 1390.

Robert lll (1390 - 1406)

Na de dood van Robert ll in 1390 volgde zijn oudste zoon John hem op als Robert lll. In 1390 werd hij in Scone tot koning gekroond. Uit afkeer van de herinnering aan een van zijn voorgangers, John Balliol, veranderde hij zijn naam John in Robert. 

De strijd tussen een aantal clans was zo heftig geworden dat de koning de clans opdroeg een 'clan-oorlog' te voeren. De clans Davidson en Macpherson mochten elk 30 strijders uitzoeken die elkaar op leven en dood moesten bevechten. Robert III was zelf toeschouwer bij deze slag in 1396. De clan van Macpherson won.  

Roberts oudste zoon, David, stierf in mei 1402. Zijn enige nog levende zoon Jacobus I wilde hij uit veiligheid naar Frankrijk sturen, maar deze werd gevangen genomen door de Engelsen. Toen Robert III stierf liet hij zijn regering over aan zijn broer Robert, hertog van Albany, die vanaf dan als regent regeerde voor zijn nog minderjarige zoon Jacobus l van Schotland.

Rechts: Robert lll en zijn echtgenote Anabella Drummond

Schotland (1406 - 1513)

Gemaakt: 29-05-08; laatst bijgewerkt: 21-02-29

colofon