3847

Persepolis (509 - 331 v. Chr.)

z. ook: Perzische rijk (514 - 499 v. Chr.)

Op hun tochten door vele landen verzamelden Darius en zijn opvolgers ideeën voor de grootste en meest afgelegen koninklijke residentie: Persepolis, de Stad der Perzen in het Grieks. Deze stad, 700 kilometer ten zuiden van de tegenwoordige stad Teheran, dan het middelpunt zou worden van de oude beschaving. Persepolis was de macht van de grote Achaemenidische vorsten, omgezet en voor altijd vastgelegd in steen. 

De residentie Persepolis die Darius en zijn opvolgers uit de vlakte lieten verrijzen, was groter, mooier en schitterender dan alles wat er voor die tijd was geweest. Met de bouw werd begonnen in 509 v. Chr. werd begonnen. 
Het complex  was een aardse voorstelling van het paradijs: gebouwd op een groot terras, deels bestaande uit natuurlijke rots, deels kunstmatig aangelegd. Een brede dubbele trap gaf toegang tot de terrassen, die tegen de zon werden beschermd door daken die rustten op driekleurige houten zuilen. Boven het terras liet Darius voor zichzelf een paleis bouwen en werd er een begin gemaakt met de bouw van een schathuis en een grote zuilenhal. In dit centrum van de Achaemenidische dynastie werden Darius en de latere koningen begraven. Het bouwwerk moest ook duidelijk maken hoe ver de macht en invloed van Perzië toentertijd reikte.

Eén van de bas-reliëfs toont gezanten uit verre landen die geschenken aandragen, zoals Afrikanen die een kameel meevoeren, Armenen met mandflessen wijn en Centraal-Aziaten met balen stof. Deskundigen denken dat het offerandes waren bij de nachtevening, Nowruz, die de Iraniërs nog steeds als hun Nieuwjaar vieren.
Persepolis was geen gewone hoofdstad evenmin als Pasargadae dat was geweest. 
De regeringszaken werden te Babylon en Soesa, de oude hoofdstad van Elam, afgehandeld. Persepolis was veel meer een ritueel centrum, een schitterende omlijsting voor het koningsschap. Het was niet de vaste woonplaats van de koning. Slechts enkele weken per jaar bracht hij hier in de fraaie paleizen door. In de winter woonde hij in Babylon, in het voorjaar in Soesa en tijdens de warmste dagen van het jaar vertoefde hij in het hooggelegen Ecbatana, waar het aangenaam koel was. Hier werden ieder jaar in aanwezigheid van de koning ceremoniën uitgevoerd. In de vorm van reliëfs waren hier alle volkeren van het rijk in steen verzameld. Hier ook troonde de koning, groot uitgebeiteld in steen voortdurend, ook als hij lijfelijk elders in het rijk was.
 

Xerxes (482 - 465 v. Chr.) liet de verschillende in aanbouw zijn gebouwen in Persepolis, zoals het schathuis en de grote zuilenhal voltooien en de paleizen verfraaien met schitterende reliëfs, bedekt met goud en zilver. 
Verder liet hij ook de toegangspoort bouwen, die de Poort van Alle Landen werd genoemd, een eigen paleis en een gebouw dat door de opgravers als de "Harem" betiteld is. De troonzaal kwam pas klaar onder zijn opvolger Artaxerxes. 
Persepolis werd rond 330 v. Chr. verwoest door Alexander de Grote. daarna bleven zijn ruïnes eeuwenlang onaangetast, beschermd door zandduinen. een droog klimaat en een zuivere woestijnwind. Tegenwoordig wordt het complex bedreigd door luchtvervuiling (zure regen) en heftige temperatuurschommelingen.

laatst bijgewerkt: 12-06-02

colofon