2727

Onderwijs en sport

z. ook: Olympische Spelen
In het oude Griekenland moesten de jongens zowel hun hersenen als hun lichaam oefenen. Eerst gingen ze dus naar school en later naar de grote publieke gymnasia. Op school schrijven de jongens met een scherp instrument op een met was bedekte houten tablet. Wanneer de leraar een oefening heeft gecorrigeerd, wordt de was gesmolten en kan hij opnieuw dienen. De leerlingen moeten lange passages van gedichten - meestal van Homeros - uit het hoofd leren en ze dan luid opzeggen. Ook leren ze sommen en een speciaal soort dansen, als ballet of mime. Muziek is belangrijk, omdat van een heer verwacht wordt, dat hij kan zingen en zichzelf kan begeleiden op een lier of zevensnarige harp.
Sport is enorm belangrijk, enerzijds omdat ze jongen mannen tot betere krijgers maakt en anderzijds omdat de Grieken een grote bewondering hebben voor fysieke kracht en atletische bekwaamheid. Daarom bestaan er vele sportcentra, de gymnasia. 
Deze gebouwen hebben kleedkamers, waskamers en andere faciliteiten die alle rond het oefenterrein met zandgrond liggen. Deze open ruimte, de palaestra, is eerst en vooral bestemd voor de training van worstelaars, want worstelen en hardlopen zijn de meest geprezen sporttakken; maar de palaestra wordt ook gebruikt voor discus- en speerwerpen, vérspringen, boksen (waarbij geen handschoenen gebruikt worden, maar riemen, die de vechters om hun handen wikkelen) en het pankration, een gevecht dat een mengeling is van worstelen en vuistvechten.
De atleten oefenen hard en om hun prestaties nog te verbeteren, maken ze bij het hardlopen en het springen dikwijls gebruik van gewichten. Ook worden nooit de gebeden en de offergaven vergeten voor de goden aan wie de sportfeesten worden opgedragen.
Bij het gymnasium hoort een overdekte renbaan, de dromos, die hoofdzakelijk bestemd is om de sprinters te trainen voor de competities tussen rivaliserende gymnasia en steden. Deze competities vinden plaats in het stadion, een piste van één stadie lang (ongeveer 200 meter) met aan de zijkanten rijen zitplaatsen voor de toeschouwers. Een loopwedstrijd wordt gewoonlijk gehouden over één stadie, maar er zijn ook langere van twee, vier en zelfs 24 stadies. Ook speciale wedstrijden zoals wagenrennen vinden hier plaats.
De atleten dragen geen kleren, want ze zijn erg trots op hun gespierde lichaam en ze drijven de spot met vreemdelingen die geshockeerd zijn bij het zien van hun naaktheid. De prijzen zijn zelden veel waard - gewoon een olijfkrans of een flesje olie - want aan een wedstrijd wordt deel genomen om de goden of de eigen stad te eren. Wel is een goed atleet een volksheld die overal waar hij gaat wordt toegejuicht en die door zijn eigen mensen beloond wordt met geschenken en slaven.

De atleten die het gymnasium binnenkomen laten hun chiton in de kleedkamer achter onder de hoede van een slaaf; ze oliën zich volledig in en bedekken zich met fijn zand als ze gaan worstelen, want dit geeft een betere greep. na een harde training schrapen ze zich met een gebogen schraper het stof en het zweet van hun lichaam, waarna ze een bad nemen. Vervolgens worden ze gemasseerd en wordt hun lichaam met olie ingewreven.

De vier grootste sportfeesten zijn de Pythische, de Istmaanse, de Nemeïsche en vooral de Olympische Spelen. Voor deze laatste spelen, die om de vier jaar ter ere van Zeus worden gehouden, wordt er een wapenstilstand afgekondigd, zodat atleten en toeschouwers van heel Griekenland en van al de Griekse koloniën overzee in alle vrede naar de vlakte in Olympia kunnen komen.

laatst bijgewerkt: 07-04-03

colofon